Meartaligens; taalsensibilisearring

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• Leerjaar 1

Meartaligens; taalsensibilisearring

Plenning

De kommende trije lessen sille wy dwaande mei it ûnderwerp meartaligens.

Les 1: taalpaspoart meitsje; hokker talen behearskje ik?

Les 2: wrâldkaart talen; hokker talen behearsket de klasse?

Les 3: kultuer yn de klasse; "salad bowl" of "melting pot"?

Les 1: taalpaspoart

Oan de ein fan de les witst hokker talen datst behearskest en hokker talen dyn groepgenoaten behearskje. 

Dat doel behellest troch it meitsjen fan dyn taalpaspoart en dizze te presintearjen yn in lyts groepke learlingen.

Do bist fêst ek meartalich!

- Neist it Standertnederlânsk praatst grif noch in taal. Dialekten, gebeartetalen, strjittalen, chat-talen en ynformeel taalgebrûk binne ek foarbylden fan talich ferskaat.

W: meitsje dyn taalpaspoart

H: rin stap 1 oant en mei 4 troch fan it plan

H: freechje earst dyn buorman/frou

T: oant 10 minuten foar it einde fan de les

U: lêste 10 minuten beprate yn dyn groepke.

K: meitsje dyn paspoart moai mei tekentsjes

Presintearje

W: presintearje dyn taalpaspoart oan dyn groepke. 

H: lit dyn paspoart sjen en lis út.

H: ûnderling beprate wa 't earst giet.

T: 1 minuut de man. Klok op boerd.

U: harkje goed, hoefolle talen behearsket jim groepke?

K: nei de presintaasjes freget de dosint hoefolle talen jim groepke kin.

Wie it in moaie opdracht? Lis út wêrom wol of net?

Hast ek wat nijs leard? Lis út.

De ein fan les 1

Les 2: wrâldkaart talen

Oan de ein fan de les witst hokker talen jim as klasse behearskje.

Dit dogge wy troch mei ús allen de talen dy 't wy behearskje oan te jaan op in wrâldkaart.

Opdracht

Stel dy foar, wy sille mei de hiele klasse op wrâldreis. Yn hokker lannen soenen wy ús rêde kinne om't wy de taal behearskje?

W: wy jouwe op de wrâldkaart oan hokker talen wy yn de klasse hawwe. 

H: troch post-it briefkes mei de nammen fan de taal op de kaart te plakken.

H: sjoch op dyn taalpaspoart. 

T: sa lang it duorret.

U: soenen wy ús yn in soad lannen rêde kinne? 

K: ôfslútende fragen.

Daliks in pear fragen

W: jou antwurd op de fragen.

H: yn lessonup, op de laptop.

H: stek dyn finger op.

T: 1 min per fraach.

U: beprate wy nei de fraach.

K: as de lêste fraach bepraat is, meist foarsichtich oprûmje.

Wistest dat der safolle talen yn de klasse wienen?

Fûnsto dit in aardige opdracht? Lis út wêrom wol of net?

De ein fan les 2

Les 3: kultuer yn de klasse

Oan de ein fan de les kinst de definysje fan de begrypen kultuer, salad bowl en melting pot en dizzen tapasse op dyn klasse.

Wurdweb

Taal is in wichtich ûnderdiel fan dyn kultuer. 

Daliks meitsje wy mei de klasse in wurdweb oer de Fryske kultuer. Wat binne neist de taal noch mear ûnderdielen fan de Fryske kultuer?

Wat heart by de Fryske kultuer?

Salad bowl

Minsken mei ferskate kultueren komme by inoar en mikse harren kultueren, mar de ferskillende kultueren binne fan inoar te ûnderskieden. 

Melting pot

Minsken mei ferskate kultueren komme by inoar en mikse harren kultueren wêrtroch der in nije kultuer ûntstiet.

Opdracht

Earst selsstannich: fynsto de klasse in salad bowl of in melting pot? skriuw it op yn dyn skrift. 5 minuten de tiid. Brûk ynternet.

Dêrnei oerlizze yn dyn groepke: wat hawwe jim opskreaun? 5  minuten de tiid.

Ta beslút: skriuw as groepke ien antwurd op. De dosint freget daliks al de groepkes om in antwurd te jaan mei argumintaasje. 5 minuten de tiid. Brûk ynternet.

Wat hasto de ôfrûne trije lessen leard?

Wat fûnsto aardich om te dwaan en wat fûnsto minder moai?