11/10 Moyen Age

• Frans
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4,5

Langue d'oc et Langue d'oil

In Frankrijk waren er twee taalgebieden. Ze worden  aangeduid met het woord ‘ja’ zoals dat in de twee  gebieden gezegd werd. 

In het noorden werd de langue d’oil gesproken (oil = oui) en in het zuiden de langue d’oc.

De langue d’oil ontwikkelde zich tot het huidige Frans.

In beide taalgebieden waren er rondtrekkende verhalenvertellers en liedzangers. In het noorden werden zij trouvères genoemd en in het zuiden troubadours

OPDRACHT : bekijk op de volgende dia het filmpje over la langue d'oc. 

let daarbij op : 

=> waar komt het woord troubadour vandaan?

=> welke indeling heeft DANTE gemaakt en waarom is dat relevant? 

=> waarom wordt het langue d'oc later slechts als dialect beschouwd?

uit : digiboek literatuur LIBRE SERVICE Thieme Meulenhoff

Le Moyen Age

dossier Littérature v4/v5

Leerdoelen 

• Ik weet hoe de Middeleeuwse maatschappij is opgebouwd
• Ik kan uitleggen wat een feodaal stelsel is
• Ik weet wat troubadours zijn en kan hun rol bij het vertellen van verhalen uitleggen. 
• Ik kan uitleggen wat de kenmerken zijn van les romans de chevalerie. 
• Ik kan uitleggen wat de kenmerken zijn van l'amour courtois.
• Ik kan uitleggen wat de kenmerken zijn van la satire sociale.
• Ik kan uitleggen wat de kenmerken zijn van la poésie lyrique

La Féodalité

500-1100

De feiten 

Het tijdperk tussen 453 (de val van het West-Romeinse Rijk) en 1453 (de valvan Constantinopel) noemen we de

 middeleeuwen, le Moyen Âge.  We onderscheiden 3 periodes : 

1) de vroege middeleeuwen (453 – 950), volksverhuizingen en de verspreiding van het christendom

2) devhoge middeleeuwen (950 – 1270), een stabiele feodale maatschappij waarin kunst, wetenschap en literatuur tot ontwikkeling kwamen.

3)de late middeleeuwen (1270 – 1500), afbrokkeling van de feodale maatschappij door de opkomst van de

 steden en de burgerij.

 

Belangrijke gebeurtenissen:

– 747 – 814: Heerschappij van  Charlemagne, Karel de Grote.

 – 9e en 10e eeuw: invasies Noormannen.

 – 1066: Guillaume le Conquérant viel Engeland binnen.

 – 1096 – 1271: Kruistochten.

 – 1347 – 1351: De grootste pestepidemie van de late middeleeuwen. Ongeveer een derde van de Europese bevolking stierf aan de Zwarte Dood.

 – 1337 – 1453: De honderdjarige oorlog tussen Engeland en Frankrijk. Jeanne d’Arc speelde hierin een belangrijke rol. 

uit : digiboek literatuur LIBRE SERVICE Thieme Meulenhoff

La littérature

• In het zuiden van Frankrijk sprak men la langue d’oc. Hier ontstond l’amour courtois, de hoofse liefde, die door les troubadours bezongen werd.

• In het noorden van Frankrijk sprak men la langue d’oil. Daar werden de chansons  de geste geschreven en rondverteld.

Vanuit het zuiden kwamen de ideeën over de hoofse liefde naar het noorden. Zo ontstond le roman courtois, de hoofse  roman, rondverteld door les trouvères.

• Chrétien de Troyes schreef in de tweede  helft van de 12e eeuw de Arthurverhalen.

• Vanaf de 12e eeuw ontstond de burgerlijke literatuur: korte, grappige verhalen over het leven van alledag.

• In de late middeleeuwen schreef François  Villon persoonlijke en vaak bittere gedichten over zijn leven.

uit : digiboek literatuur LIBRE SERVICE Thieme Meulenhoff

Le français est parlé par 274 millions de personnes, en France, en Belgique, au Québec, dans plusieurs pays d'Afrique… avec des accents différents ! Partout, les gens utilisent les mêmes mots et la même grammaire. Mais il a fallu des siècles pour inventer cette langue.

En savoir plus : https://www.1jour1actu.com/info-animee/comment-est-nee-la-langue-francaise

les troubadours

les premiers manuscrits

serments de Strasbourg

Cantilène Sainte Eulalie

Chanson de Roland

Qui ont rédigé les Serments de Strassbourg?

1. les fils de Charlemagne
2. les deux petits-fils de Charlemagne
3. les cousins de Charlemagne
4. Les trois frères

Pourquoi 'les serments de Strasbourg"est- il si important?

1. C'est en fait un texte politique
2. C'est en fait la naissance de la langue française
3. C'est en fait un texte de Charlemagne

Literaire werken

• Leerdoel: 
• Ik kan de theorie koppelen aan fragmenten uit de volgende literaire werken: 

• Chrétien de Troyes, Perceval ou de le Conte du Graal
  
• Anonyme : Tristan et Iseut
• Anonyme, Le Roman de Renart
• François Villon, La Ballade des pendus 

Qui est l'auteur de la chanson de Roland?

1. Il y en a plusieurs; comte Christo, Molière et Eulalie
2. C'est monsieur de Roland
3. On ne le connaît pas
4. C'est Roland Dubois

Quels caractéristiques doit avoir un chevalier?

1. du courage et de la force
2. de la joie et de l'humour
3. de la patience et de la tranquilité
4. de la violence et de l'agressivité

L'Amour Courtois        1100-1200

 De belangrijkste hiervan zijn de verhalen van Chrétien de Troyes over de ridders van koning Arthur, zoals Yvain, Lancelot en Perceval. Deze ridders verrichten hun heldendaden om bij de vrouw van hun keuze in de smaak te vallen.  Een enorm succes had Le Roman de la Rose, rond 1240 begonnen door Guillaume de Lorris en veertig jaar later afgemaakt door Jean de Meung. Le Roman de la Rose is een allegorie.

vanaf de 12e eeuw: In het zuiden ontstaat l’amour courtois, de hoofse liefde: in liederen wordt de onbereikbare vrouw bezongen. De troubadour stelt zich op als haar vazal.Die nieuwe ideeën over liefde bereiken ook het noorden en daar ontstaan de romans courtois, ofwel hoofse romans.

Bij het vak Nederlands heb je al gehoord van Tristan en Isolde. Wat weet je hier nog van?

Tristan et Iseut

De volgende slide is het verhaal van Tristan en Isolde, version française. Het verhaal is ondertiteld. Bekijk de video aandachtig - kijk gerust even terug als je iets niet begrijpt-  en maak een korte samenvatting (een regel of 10 max) over het verhaal.

De quoi parlent les histoires dans la littérature courtoise?

1. de l'amour
2. des contes de fées
3. des batailles

satire sociale et la poésie lyrique  1200-1500

le Roman de Renard

Wat is een satire?

1. een tragedie
2. een kritisch theaterstuk
3. een humoristische maatschappij kritiek
4. een novelle

LYRISCHE POËZIE

1. zijn gedichten met een moraal over een legendarische held
2. zijn gedichten die over hoofse liefde gaan.
3. zijn korte gedichten in de ik-vorm, over persoonlijke ervaringen.
4. zijn korte gedichten in de hij/zij vorm.

Ik ben François, hetgeen me zwaar valt,

geboren te Parijs bij Pontoise;

Eenmaal hangend aan een touw van een el lang

zal mijn hals weten wat mijn achterste weegt.

François Villon (1431 – 1463). Hij verwerkte veel van zijn levenservaringen als student en vagebond in aangrijpende en vaak ironische gedichten. La Ballade des pendus, de ballade van de gehangenen, is zijn bekendste gedicht. Deze lange ballade schreef hij in 1462 in de gevangenis, toen hij ter dood veroordeeld was. 

François Villon (1431-1463)

1. was een rijke schijver van adel
2. was een legendarische dief en vagebond
3. was een dichter uit de late middeleeuwen.

• Literaruurtoets is deels in het Frans / deels in het Nederlands. Leer dus ook de Franse begrippen.  

vragen bij 'La ballade des pendus'. Klik op het gedicht om te vergroten.

Een verhalend gedicht of lied.

Een spottende nabootsing van een persoon/

kunstwerk.

De onderliggende grondgedachte 

van het verhaal, zoals liefde

ouderdom, vriendschap.

Een ballade

Een Parodie

thema

Amour Courtois

féodalité

satire sociale et poésie lyrique

dévouement pour la dame

croissades

actions héroiques

littérature plus réaliste, satirique

amour respectueux

courtes histoires avec fin moraliste

chanson de geste

chevalier est serviteur de son seigneur

artisans et bourgeois deviennent plus riches