Periodiek systeem als veelzijdige informatiebron

• Chemie
• Secundair onderwijs

Periodiek Systeem als veelzijdige informatiebron

Betekenisvolle rangschikking van de elementen uit het PS

Leerplandoelen

AD4: Onder begeleiding over een onderzoek/experiment en het resultaat reflecteren.

AD5: Onder begeleiding over een onderzoek/experiment en het resultaat rapporteren.

B31: Het huidig periodiek systeem beschrijven als een rangschikking van elementen volgens toenemend atoomnummer en overeenkomstige eigenschappen.

B32: De begrippen periode, groep, groepsnaam, (niet-)metalen, edelgassen en elektronegatieve waarde toepassen op een gegeven tabel van het periodiek systeem.

B33: Het verband aantonen tussen de elektronenconfiguratie enerzijds en het periodenummer/ groepsnummer van de hoofdgroepen anderzijds, met speciale aandacht voor de edelgassen.

Instructies digitaal leerpad

bevat 2 lesfasen met (hogere graad uitgewerkte) theorie en toepassingen

keuze uit alleen werken of samen werken met partner (voor beide lessen)

lln zetten zich verspreid in de klasruimte, zodat ze elkaar niet storen

Ikzelf loop rond om eventuele vragen te beantwoorden

10min voor het einde van de les stopt iedereen met zijn opdracht

alle lln moeten een individuele self/peerassessment invullen (in leerpad)

Lesfase 1

Betekenisvolle rangschikking van de elementen uit het PS

Lesdoelen van lesfase 1

Op de volgende slides krijgen jullie diverse vragen omtrent het periodiek systeem. Kunnen jullie al deze vragen goed beantwoorden? Raadpleeg misschien eerst 1 of beide filmpjes hieronder.

OPM: Gebruik de pen (zwarte kleur, dunne punt) onderaan de slides om de vragen te beantwoorden. Het juiste antwoord vind je op de volgende slide (in groene kader).

Vraag 1: Noem een gelijkenis en een verschil op, tussen het huidig periodiek systeem en de oorspronkelijke tabel van Mendelejev.

Vraag 2: Herken 4 elementen uit het huidig Periodiek Systeem die NIET gekenmerkt worden door een oplopend atoomnummer.

1. H, He, Li, Be
2. B, Si, As, Te
3. C, N, O, H
4. Na, Tc, Ru, Rn

Vraag 3: Herken 4 elementen uit het periodiek systeem die WEL gekenmerkt worden door gemeenschappelijke stofeigenschappen.

(meerdere antwoorden zijn mogelijk)

1. Li, Na, Rb, Fr
2. He, Ne, Xe, Rn
3. K, Ca, Sc, Ti
4. Bi, Po, At, Rn

Vraag 4: Som enkele stofeigenschappen op van metalen en niet-metalen.

Vraag 5: Wat gebeurt er als je een metaal en niet-metaal bijeen brengt. Som ook enkele stofeigenschappen op van dit nieuwgevormd element.

Vraag 6: Duid de 5de periode op een gegeven periodiek systeem aan en benoem cijfermatig. Trek er een foto van en upload hieronder.

Vraag 6: Duid de 5de periode op een gegeven periodiek systeem aan en benoem cijfermatig.

Vraag 7: Duid de 3de groep op een gegeven periodiek systeem aan en benoem cijfermatig. Trek er een foto van en upload hieronder.

Vraag 7: Duid de 3de groep op een gegeven periodiek systeem aan en benoem cijfermatig.

Vraag 8: Link onderstaande 4 begrippen met elkaar op de juiste manier.

groep

periode

oplopend

atoomnummer

gemeenschappelijke stofeigenschappen

Vraag 9: Benoem de 8 belangrijkste groepen in het periodiek systeem. Woordelijk, niet cijfermatig.

Vraag 10: Herken het verschil tussen een hoofdgroep en een nevengroep door hieronder aan te duiden wat GEEN nevengroep is.

1. aardalkalimetalen
2. overgangsmetalen
3. lanthaniden
4. actiniden

Vraag 11: Herken het verschil tussen een hoofdgroep en een nevengroep door hieronder aan te duiden wat
NIET waar is.

1. Hoofdgroepen = A-groepen
2. Nevengroepen = B-groepen
3. Overgangsmetalen = IIIA - XIIA
4. Lanthaniden = IIIB

Self/peerassessment (lesfase 1)

Wie alleen gewerkt heeft aan de lesopdracht, vult enkel de selfassessment in. Hiermee evalueer jij jouw eigen kennen en kunnen.

Wie samen gewerkt heeft met een groepsgenoot aan de lesopdracht, vult zowel de selfassessment als de peerassessment in. Hiermee evalueer jij jouw eigen kennen en kunnen, én dat van jouw groepsgenoot.

OPM: Gebruik de pen (zwarte kleur en dunne punt) onderaan de slides om de self/peerassessment te beantwoorden. Trek er foto's van en upload ze verderop.

Eigen naam: .......................................................

Naam groepsgenoot: ......................................................

Trek foto's van je self/peerassessment (lesfase 1)
en upload ze hieronder.

Lesfase 2

Betekenisvolle rangschikking van de elementen uit het PS

Lesdoelen van lesfase 2

Op de volgende slides krijgen jullie nog meer vragen omtrent het periodiek systeem. Kunnen jullie deze vragen ook goed beantwoorden? Raadpleeg opnieuw eerst 1 of beide filmpjes hieronder.

OPM: Gebruik de pen (zwarte kleur, dunne punt) onderaan de slides om de vragen te beantwoorden. Het juiste antwoord vind je op de volgende slide (in groene kader).

Vraag 1: Leg het begrip ElektroNegativiteit (EN) of EN-waarde uit in eigen woorden.

Vraag 2: Welke van deze 4 stellingen, omtrent de EN-waarde, van de elementen in het periodiek systeem
is JUIST?

(Meerdere antwoorden zijn mogelijk)

1. Oplopend van links naar rechts
2. Oplopend van onder naar boven
3. Aflopend van links naar rechts
4. Aflopend van onder naar boven

Vraag 3: Welke van deze 4 stellingen, omtrent de EN-waarde van de elementen in het periodiek systeem,
is FOUT?

1. EN (C) > EN (H)
2. EN (C) < EN (Cl)
3. EN (O) > EN (Cl) > EN (H)
4. EN (Fr) > EN (F)

Vraag 4: Link onderstaande begrippen met elkaar op de juiste manier.

EN (1ste element) > EN (2de element)

EN (1ste element) < EN (2de element)

1ste element krijgt
1 elektron en zet uit

1ste element verliest 1 elektron en krimpt in

1ste element = elektro(-) geladen

1ste element = elektro(+) geladen

Vraag 5: Link onderstaande begrippen met elkaar op de juiste manier.

periode

groep

zegt iets over het aantal elektronenschillen van een element

zegt iets over het aantal elektronen in de buitenste schil van een element

verticale kolommen, bv. I - XVIII

horizontale rijen, bv. 1 - 7

Vraag 6: Tot welke periode én groep behoort het element met volgende elektronenconfiguratie (1s2 2s1).
Geef ook het element.

Vraag 7: Tot welke periode én groep behoort het element met volgende elektronenconfiguratie (1s2 2s2 2p6 3s1).
Geef ook het element.

Vraag 8: Geef de periodiciteit van de elektronenconfiguratie schematisch weer. Gebruik de begrippen KLMN... en spdf...

Trek er een foto van en upload hieronder.

Vraag 8: Geef de periodiciteit van de elektronenconfiguratie schematisch weer. Gebruik de begrippen KLMN... en spdf...

Vraag 9: Teken het element Br met het juiste aantal elektronenbanen, elektronenschillen en elektronen.

Trek er een foto van en upload hieronder.

Vraag 9: Teken het element Br met het juiste aantal elektronenbanen, elektronenschillen en elektronen.

Vraag 10: Welke van deze 4 stellingen, omtrent de edelgassen, is FOUT

1. bv. He, Ne, Ar, Kr...
2. stabiel
3. Ne: 1s2 2s2 2p5
4. buitenste elektronschil volledig vol

Vraag 11: Welke van deze 4 elektronenconfiguraties is NIET afkomstig van een edelgas?

1. 1s2
2. 1s2 2s2 2p6
3. 1s2 2s2 2p6 3s2 3p6
4. 1s2 2s2 2p6 3s2 3p6 4s2 3d10 4p6 5s2

UITBREIDINGSvragen: Welk 4 elementen corresponderen met de vorige 4 elektronenconfiguraties? Welke 3 elementen zijn edelgassen en waarom? Kun je het dichtstbijzijnde edelgas bij element 4 vinden?

Self/peerassessment (lesfase 2)

Wie opnieuw alleen gewerkt heeft aan de lesopdracht, vult opnieuw enkel de selfassessment in. Je evalueert opnieuw je eigen kennen en kunnen.

Wie opnieuw samen gewerkt heeft met een groepsgenoot aan de lesopdracht, vult opnieuw zowel de selfassessment als de peerassessment in. Je evalueert opnieuw je eigen kennen en kunnen, én dat van je partner.

OPM: Gebruik de pen (zwarte kleur en dunne punt) onderaan de slides om de self/peerassessment te beantwoorden. Trek er foto's van en upload ze verderop.

Eigen naam: .......................................................

Naam groepsgenoot: ......................................................

Trek foto's van je self/peerassessment (lesfase 2)
en upload ze hieronder.