Schildklier

• Geneesmiddelenkennis
• MBO
• Studiejaar 1

Schildklier

Lesinhoud

• De schildklier
• Schildklier klachten
• Behandeling 
• Vragen? 

Wat weet je van
de schildklier?

De schildklier

• Zit in de hals
• Vlindervormige klier
• Produceert Schildklierhormonen:
• T4 = Thyroxine
• T3 = Trijodothyronine
• Klachten vaker bij vrouwen 

Productie schildklierhormonen

• Wordt aangestuurd door de hypothalamus (thermometer) (TR(realising)H)
• Te weinig of te veel hormoon? Seintje naar de Hypofyse
• Hypofyse maakt TSH (thyroïd-stimulerend hormoon)
• TSH stimuleert de schildklier om meer/minder T4 en T3 aan te maken
• De schildklier heeft Jodium nodig voor de aanmaak (voeding)

Produceren van hormonen

• T4 = Thyroxine
• T4 is nodig voor de hersenen, centrale zenuwstelsel, groei en stofwisseling
  
• T4 (voorraad) kan door het lichaam omgezet worden naar T3
• T3 = Trijodothyronine
• Reguleren o.a. hoe snel je lichaam energie gebruikt / lichaam warm houden / stofwisseling

Schildklierproblematiek 

• Hyperthyreoïdie - teveel schildklierhormoon
• Hypothyreoïdie - te weinig schildklierhormoon
• Struma - vergroting van de schildklier

• Hyper = teveel
• Hypo = te weinig

Te weinig schildklierhormoon

• Schildklier maakt < schildklierhormoon aan
• Hypothyreoïdie
• Ziekte van Hashimoto - afweerreactie tegen eigen schildklier ->
• ontstoken/beschadigd -> verminderde schildklierfunctie

Klachten

• Traagheid
  
• Lusteloosheid / vermoeidheid
  
• Koud
  
• Concentratieproblemen
• Gewichtstoename
  
• Moeizame stoelgang
  
• Haarverlies
  
• Somber
  

Te weinig schildklierhormoon

Oorzaak

• Jodium tekort (zorgt voor aanmaak hormonen) - o.a. brood 
• Ziekte van Hashimoto (auto-immuun)
• Aangeboren afwijking Congenitale Hypothyreoïdie (hielprik)​
  
• Aandoening aan schildklier / hypofyse​
  
• Gevolg radiotherapie / chirurgie ​
• Geneesmiddelen: lithium / amiodaron ​
  
• Als gevolg van behandeling te snelle schildklier 

Hyperthyreoïdie 

• Leeftijd 25-50 jaar
• Vrouwen
• Ziekte van Graves (auto-immuun) - erfelijke aanleg
• Lichaam maakt antistoffen -> schildklier maakt extra schildklierhormoon aan
• Symptoom = uitpuilende ogen

Te veel schildklierhormoon

• Te sterk werkende schildklier
• Te veel schildklierhormoon geproduceerd
• Oorzaak ; te grote schildklier of kwaadaardige celgroei 

Klachten

• Mager
• Nerveus
• Uitpuilende ogen
• Hartkloppingen
• Kortademigheid
• Transpireren
• Diarree
• Vermagering ondanks normale eetlust

Teveel schildklierhormoon

• Behandeling
• Operatief
• Bestralen met radioactief jodium
• Thyreostatica - remt aanmaak schildklierhormoon

Struma

• Vergrote schildklier
• Kwaadaardige (of goedaardige) celgroei
• Ziekte van Graves (auto-immuun) - erfelijke aanleg

Klachten

• Vergrote schildklier zichtbaar in hals
• Moeite met slikken of ademen

Medicatie

1. Thyreomimetica - bootst werking van schildklierhormoon na
2. Thyreostatica - remmen de werking van de schildklier 

Instelling op basis van bloedspiegelbepaling.

Mimetica = nabootsen

Statica = remmend

Medicatie < schildklierhormoon

• Thyreomimetica
• Bootst werking van schildklier na (= gelijk aan T4)
• Mimetica = nabootsen 
• Substitutietherapie
• Levothyroxine (Eltroxin, Euthyrox, Thyrax)
• Half uur voor het ontbijt innemen ; nuchter
• Wordt slecht opgenomen als er voedsel in de maag zit
• Dosering op geleide van bloedspiegel

Thyreomimetica

• Medicatiebewaking
• IA: ijzer, antacida, sucralfaat, calci chew  
• Verminderen de opname van thyreomimetica
• Levothyroxine tenminste 2 uur voor bv. ijzer innemen
• IA: cumarinederivaten
• Bloedverdunnende werking wordt versterkt
• Melding maken trombosedienst (dosering verlagen)
• CI: hartklachten, angina, ritmestoornissen, hartfalen.

Thyreostatica

• Bij behandeling van een te snel werkende schildklier
• Werking van T4 wordt geremd
• Statica = remmend 

Aandachtspunt:

• In de eerste 2 maanden kan agranulocytose ontstaan = verdwijning granulocyten (WBC) in het bloed (< afweer)
• Koorts en keelpijn? Melden aan huisarts!

Thyrostatica middelen

• Thiamazol (Strumazol)
• Carbimazol
• Propylthiouracil
• Legt schildklier stil, daarom soms in combinatie met thyreomimetica

Andere behandelmethodes

• Operatief gedeeltelijk verwijderen
• 'Bestralen' met radioactief jodium -> weefsel vernietigen  

Thyreostatica

• Medicatiebewaking
• IA: cumarines -> werking cumarines wordt afgeremd -> trombosedienst inschakelen 

Vragen?

Er volgen nu een aantal oefenvragen...

Wat wordt er bedoeld met hypothyreoïdie?

Wat wordt er bedoeld met hyperthyreoïdie?

Wanneer moet de patiënt Levothyroxine innemen?

Wat kan er gebeuren als Levothyroxine wordt gecombineerd met Acenocoumarol?

Waarom kan het voorkomen dat iemand met hyperthyreoïdie toch Levothyroxine gebruikt?

Vragen?

Website voor extra informatie:

https://schildklier.nl/schildklieraandoeningen/de-schildklier/werking-schildklier/