4.6 De stad

§4.6 De Stad

4.6 De stad

§4.6 & §4.7 Stad en platteland in Zuid-Amerika

VWO 4
H4 Zuid-Amerika

Domein D: Gebieden

Lesdoelen §4.6

• Je kunt de positie van de grote Zuid-Amerikaanse steden in het mondiale netwerk beschrijven.
• Je kunt de ruimtelijk structuur en ontwikkeling van de Zuid-Amerikaanse stad beschrijven en verklaren.
• Je kunt het ontstaan en de ontwikkeling van de informele stad uitleggen.
• Je kunt aantonen hoe door urban sprawl het omringend platteland verstedelijkt.

Grote delen van de wereld zijn door globalisering met elkaar verbonden.

We leven in een netwerksamenleving.

Wereldsteden of global cities zijn hierin de knooppunten.

Beoordeel de stellingen:

I Wereldsteden zijn altijd megasteden.
II Megasteden zijn altijd wereldsteden.

1. I is juist, II is onjuist
2. I is onjuist, II is juist
3. Beide stellingen zijn juist
4. Beide stellingen zijn onjuist.

Global city index?

Ontwikkelingscorridors

Snelgroeiende steden in het binnenland liggen vaak aan door de overheid aangelegde ontwikkelingscorridors. Dat zijn transportroutes (wegen, spoorlijnen) die perifere gebieden beter ontsluiten en verbinden.

Continent van steden

• São Paulo is een wereldstad én megastad.
• Buenos Aires, Rio de Janeiro, Lima en Bogotá zijn megasteden.
• Toch zijn het vooral de middelgrote steden (tot 500.000) die hard groeien.
• Dit komt door aangelegde ontwikkelingscorridors.

"Chinezen sluiten net zo makkelijk deals met het neoliberale en democratische Chili als met het socialistische en dictatoriale Venezuela." (Geografie, 2017)

Ruimtelijke structuur en ontwikkeling (1)

• In centrum elementen uit koloniaal verleden: dambordpatroon en de plaza mayor.

Ruimtelijke structuur en ontwikkeling (2)

• Vanaf 1900 in een sterpatroon brede wegen (avenida's) aangelegd.
• In de jaren '50 en '60 ontstaan door massale ruraal-urbane migratie aan de randen van de steden favela's.

Ruimtelijke structuur en ontwikkeling (3)

• Sinds de jaren '80 veel gentrification in het centrumgebied. Armere buurtbewoners worden verdrongen.
• Ontstaan gated communities voor de elite,
  die de sociale ongelijkheid 
  zichtbaar maken en
  ruimtelijke segregatie
  vergroot.

Ruimtelijke structuur en ontwikkeling (4)

• In het heden is er sprake van een proces van invasie en successie.
• Middenklasse trekt in woningen die door de elite verlaten worden / lagere inkomensgroepen trekken in verlaten woningen van de middenklasse.

ruraal-urbane migratie in Brazilië

Welke processen kun je hier uit opmaken? Welke begrippen herken je?

Urban sprawl

• Steden in Zuid-Amerika groeien enorm, zowel verticaal (hoogbouw) als horizontaal (op het platteland).
• Ongeremde ruimtelijke uitbreiding van de stad op het platteland noem je urban sprawl.
• Dit gebeurt door: 
  - grote ruimtebeslag van informele woonwijken (laagbouw)
  - grootschalige, commerciële bouwprojecten.

4.3: Urban Sprawl

4.3: Urban Sprawl

4.3: Urban Sprawl

Urban Sprawl

Los Angeles (westkust) pas later ontwikkeld dan NY (oostkust)

Veel invloed van auto --> Autocultuur

Enorm uitgebreide stad (= Urban Sprawl)

Urban sprawl

Even terug naar Zuid-Amerika

Weet iemand al welk begrip hierbij hoort?

--> Ruimtelijke segregatie

En in de stad?

- Informal City

Groeiende steden

Verstedelijking/urbanisatie +

Natuurlijke bevolkingsgroei

Woningtekorten

Zelf (illegaal) bouwen op grond zonder eigendomsrecht, voorzieningen en infrastructuur

Informal cities

Rio de Janeiro: arm en rijk

Rio de Janeiro: ruimtelijke segregatie

Sociale ongelijkheid in de stad

Sociale ongelijkheid leidt tot

ruimtelijke segregatie

Gated communities

Bewoners: blanke Europeanen

Favela

Bewoners: mestiezen

Moderne woonflats

Bewoners: blanke Europeanen

Definitie

mensen uit verschillende groepen wonen niet bij elkaar in een woongebied 

Afsluiting

Aan de slag 

Wat zijn belangrijke oorzaken van de sociale ongelijkheid in de Zuid-Amerikaanse steden?

4.6: De stad

• Je kunt de positie van de grote Zuid-Amerikaanse steden in het mondiale netwerk beschrijven.
  
• Je kunt de ruimtelijk structuur en ontwikkeling van de Zuid-Amerikaanse stad uitleggen.
  
• Je kunt het ontstaan en ontwikkeling van de informele stad uitleggen.
  
• Je kunt aantonen hoe door urban spraw het omringend platteland verstedelijkt.