Spelling H5 (BN) 1HV

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 1

Spelling H5

Planning:

- Herhaling spelling H3 en H4

- Uitleg + oefeningen spelling H5

- Zelfstandig werken

Doel:

Ik leer een (stoffelijk) bijvoeglijk naamwoord juist te spellen.

Wat is het juiste meervoud van:
dictee

1. dictees
2. dictee's
3. dicteeën
4. dicteën

Wat is het juiste meervoud van:
perzik

1. perziks
2. perzikken
3. perzik's
4. perziken

Wat is het juiste meervoud van:
epidemie

1. epidemieen
2. epidemieën
3. epidemien
4. epidemiën

Wat is het juiste meervoud van:
cadeau

1. cadeaus
2. cadeau's
3. cadeauën
4. cadeau-en

Herhaling

Meervouden op -en:

• -en achter woord zonder aanpassing: boek-boeken
  
• -en achter woord met aanpassing (-klinker, +medeklinker, f>v, s>z): vaas-vazen, bal-ballen

Meervouden met -ën:

• Woord eindigt op 'ee'? + ën (zee-zeeën)
• Woord eindigt op 'ie'?

               - Klemtoon op 'ie'? > + ën (industrie-industrieën)

               - Klemtoon niet op 'ie'? > + n met ¨ op bestaande 'e'.
              (kolonie-koloniën)

Herhaling

Meervouden met vaste s:

• Woorden die eindigen op medeklinker
  
• Woorden die eindigen op e
• Woorden die eindigen op 2 of meer klinkers (1 lettergreep)

Meervouden met 's:

• Woorden die eindigen op a, i, o, u, y
• Woorden die eindigen op meerdere klinkers die 2 lettergrepen vormen
• Afkortingen
  

Bijvoeglijk naamwoord

Bijvoeglijke naamwoorden hebben een korte en een lange vorm: kort-korte, lang-lange.

Niet altijd kun je zomaar een 'e' toevoegen; soms moet je wat aan het woord veranderen.

Bijvoeglijk naamwoord

Lees de onderstaande BN. Let op de spelling; welke passen bij elkaar? Maak vijf duo's.

                                   grote - kapotte - metalen -
                                   gouden - rode - officiële -    

                                   commerciële - boze - witte - vieze

Bijvoeglijk naamwoord

grote - kapotte - metalen - gouden - rode - officiële - commerciële - boze - witte - vieze

Manieren om van de korte vorm van het BN de lange vorm te maken:

• Een -e erachter (sterk-sterke, warm-warme)
  
• Verdubbel de laatste medeklinker + -e (kapot-kapotte, wit-witte)
• Haal een a, e, o of u weg + -e (rood-rode, groot-grote)
• Verander f>v of s>z + -e (lief-lieve, vies-vieze)

Combinaties zijn ook mogelijk: boos - boze

Bijvoeglijk naamwoord

grote - kapotte - metalen - gouden - rode - officiële - commerciële - boze - witte - vieze

• Sommige BN krijgen een trema (¨) op de e vanwege de uitspraak: financieel-financiële, commercieel-commerciële

• Een stoffelijk BN heeft maar één vorm en eindigt meestal op een -n: houten tafel, gouden ring. Maar: polyester trui, aluminium pan.
  

Noteer de lange vorm van het BN:

knus

1. knus
2. knuse
3. knusse
4. knuze

Noteer de lange vorm van het BN:

gaaf

1. gaaf
2. gaafe
3. gafe
4. gave

Noteer de lange vorm van het BN:

materieel

1. materieele
2. materiële
3. materiele
4. materiëlle

Noteer de lange vorm van het BN:
positief

Noteer de lange vorm van het BN:
vals

Dit boek is van papier.
Een ... boek.

Die leiding is van koper.
Een .. leiding.

Zelfstandig werken

H5 spelling - bijvoeglijk naamwoord in het digitale boek.