1.3 Lenzen

• Natuurkunde
• Middelbare school
• vmbo k, g
• Leerjaar 3

Beelden maken met een lens

Leerdoelen

Je leert hoe je met een lens een lichtbundel verandert.

Je leert hoe je met een lens een beeld vormt.

Positieve, + of bolle lenzen

Positieve lenzen zijn in het midden dikker dan aan de rand. 

Daarom worden ze ook wel bolle lenzen genoemd. 

Lichtbreking

Een bolle lens knikt de lichtstralen naar binnen.

CONVERGERENDE WERKING

Bolle lens

De lijn die door het midden van de lens gaat en loodrecht op de lens staat.

Afstand tussen brandpunt en lens.

Brandpunt

Het brandpunt van een bolle lens is het punt waar de lichtstralen samenkomen als op de lens een evenwijdige lichtbundel schijnt. 

Een sterkere lens knikt de lichtstralen meer naar binnen. De brandpuntsafstand is dan kleiner.

Lichtstralen worden door een negatieve lens naar buiten geknikt. Een divergerende werking.

Een negatieve of holle lens is in het midden 

dunner dan aan de rand.

Beeldvorming met bolle lenzen

Door een fel verlicht voorwerp vóór een bolle lens te zetten kun je een projectie maken van het voorwerp. 

1

Bij projecteren staat het beeld altijd omgekeerd 

2

Beeld tekenen

Om te bepalen hoe groot het scherpe beeld op het scherm is, maak je een tekening. 

Je gebruikt een belangrijke eigenschap van lichtstralen bij lenzen.

(1) Een lichtstraal die door het midden van een lens gaat verandert niet van richting.

Beeldconstructie

Bij projecteren ontstaat een beeld op het scherm. Alleen als je het scherm op de juiste plek zet krijg je een scherp beeld.

De plaats waar een scherp beeld ontstaat, kun je bepalen met een tekening. Daarvoor gebruik je twee constructiestralen.

Voor een goede foto moet de afstand tussen de lens en de beeldchip verstellen zodat foto scherp gesteld is.

Ook bij een beamer verander je de afstand tussen de LCD scherm en de lens.

Constructiestraal

De plaats waar een scherp beeld ontstaat, kun je bepalen met een tekening. Daarvoor gebruik je twee constructiestralen.

Constructiestraal =

Een lichtstraal die je gebruikt om het beeld te tekenen.

Construeren van beeld

We doen het altijd met drie lichtstralen

1  - Door het midden van de lens, verandert niet richting

2 - Evenwijdig aan hoofdas. Na de lens door brandpunt (F).

3 - Voor de lens door het brandpunt en na de lens evenwijdig      aan de hoofdas.

Stappen:

1. Teken lens met hoofdas 

en brandpunt (F)

2. Voorwerp en pijl V₁ V₂ 

juiste afstand.

3. Twee constructiestralen, B₁ waar stralen samen komen.

4. Beeld B₁ B₂. Beeld ondersteboven.

Beeld tekenen positieve lens

1

2

3

Beeld tekenen positieve lens

1

2

3

4

Noem een ander woord voor positieve lens

1. bolle lens
2. holle lens

Lichtstralen die uit elkaar lopen vormen een

1. evenwijdige stralenbundel
2. divergerende stralenbundel
3. convergerende stralenbundel

Lichtstralen die naar elkaar lopen vormen een

1. evenwijdige stralenbundel
2. divergerende stralenbundel
3. convergerende stralenbundel

Met een bolle lens maak je een

1. evenwijdige stralenbundel
2. divergerende stralenbundel
3. convergerende stralenbundel

Met een holle lens maak je een

1. evenwijdige stralenbundel
2. divergerende stralenbundel
3. convergerende stralenbundel

Met en plat stukje glas maak je

1. evenwijdige stralenbundel
2. divergerende stralenbundel
3. convergerende stralenbundel