Les 4 Therapietrouw

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 3

 Therapietrouw

Wat is therapietrouw?

Therapietrouw

 De mate waarin de patiënt de behandeling correct uitvoert zoals afgesproken met zijn behandelaar.

Voorbeelden uit de praktijk

• Therapieontrouw bestaat al zo lang er medicijnen zijn

• Veel wetenschappelijk onderzoek naar gedaan, 

al sinds jaren ’70, vorige eeuw.

Volgens de WHO

 ‘Effectieve therapietrouwbevordering zal een veel groter effect hebben op de volksgezondheid dan steeds verdergaande verbeteringen van medische behandelingen’

Sabaté E. Adherence to long-term therapies. Evidence for action. Geneva: World Health Organization, 2003.

Wat zijn redenen om niet therapietrouw te zijn?

Nauwelijks invloed op therapietrouw

• Leeftijd
• Geslacht
• Opleidingsniveau
• Aandoening
• Type medicijn

Patiënt gerelateerde invloeden

 Motivatie van de patiënt

Ziekte-inzicht

Kennis van ziekte en behandeling

Beleving van ziekte en behandeling

Cognitieve problemen (dementie, beginnende

geheugenproblemen)

Problemen met tastzin en fijne motoriek

(moeilijk openen van verpakking)

Therapie gerelateerde invloeden

Duur van de behandeling

Mate van bijwerkingen

Effectiviteit van de behandeling

Aantal verschillende middelen

Aantal innamemomenten

Gebruikersgemak

Conditie gerelateerde invloeden

 Ernst van de symptomen van de aandoening

Comorbiditeit

Mate van progressie van de aandoening

Sociaal economisch gerelateerd

Sociaal economische status van patiënt  (van

invloed op leefstijl, financiën, mogelijkheden)

Culturele omstandigheden en geloof

Gevolgen

• Verergering van ziekte
• Toename medische hulp
• Onnodig voorschrijven van sterkere en (of) toxische geneesmiddelen
• falen van behandeling
  

Belangrijk is dus...

...VOORLICHTING GEVEN!

Jouw taak als helpende

Als helpende is jouw rol bij de therapietrouw van een zorgvrager van groot belang. Jij kan iemand uitleg geven over vragen die er zijn ontstaan nadat de arts met de zorgvrager heeft gesproken. Jij mag (tot op zekere hoogte) voorlichting en advies geven en de vragen van de zorgvrager beantwoorden.

Therapietrouw verbeteren

• Sluit aan op wat de zorgvrager weet en wil weten.
  
• Sluit aan bij het begripsniveau, de kennis en de behoefte van de zorgvrager.
• Gebruik voorbeelden en vergelijkingen.
• Observeer de zorgvrager: zie je zorgen, verwarring of juist begrip?
  
• Herhaal de belangrijkste punten en stel een controlevraag. Leg uit waarom u een controlevraag stelt: ‘Ik heb u heel veel, misschien te veel, verteld. Omdat ik het belangrijk vind dat u de belangrijkste zaken heeft onthouden, wil ik dat samen met u checken.’
  

Wat als iemand niet therapietrouw is?

Begin het gesprek met een makkelijke vraag waar de zorgvrager het antwoord op zou moeten weten. 

Zorg voor een open sfeer: probeer niet veroordelend te zijn, maar uitnodigend en behulpzaam.

Stel open vragen om zo problemen en belemmeringen te achterhalen.

Probeer te achterhalen:

wat de patiënt verwacht van de medicatie en of de patiënt het er wel mee eens is dat hij medicatie krijgt;

welke zorgen en vragen de patiënt heeft;

of de patiënt merkt dat het geneesmiddel werkt en hoe hij dat merkt;

of het de patiënt lukt het innemen van de medicatie in te passen in de dagelijkse bezigheden;

hoe vaak het voorkomt dat hij het middel vergeet in te nemen;

wat de patiënt doet als hij het middel vergeet in te nemen;

Stel open vragen om zo problemen te ontdekken.

Probeer te achterhalen

• Wat de zorgvrager verwacht van de medicatie en of hij het er wel mee eens is dat hij medicatie krijgt;
• Welke zorgen en vragen de zorgvrager heeft;
• Merkt de zorgvrager dat het geneesmiddel werkt en hoe hij dat merkt;
• Lukt het innemen van de medicatie in te passen in de dagelijkse bezigheden;
• Hoe vaak het voorkomt dat hij het middel vergeet in te nemen;
• Wat de zorgvrager doet als hij het middel vergeet in te nemen;

Patiënt een reden kan zijn om te stoppen met het geneesmiddel.

Probeer bij problemen of onduidelijkheden niet direct met oplossingen en antwoorden te komen. Ziet de patiënt een probleem, heeft hij zelf een oplossing bedacht? Probeer u te verplaatsen in de patiënt.

Vraag door. Dat kan soms simpel door een kernwoord uit de opmerking van de patiënt te herhalen: ‘Medicijnen zijn allemaal troep.’ ‘Troep?’

• Wat voor de zorgvrager een reden kan zijn om te stoppen met het geneesmiddel.
  
• Probeer bij problemen of onduidelijkheden niet direct met oplossingen en antwoorden te komen. 

Vraag door. Dat kan soms simpel door een kernwoord uit de opmerking van de zorgvrager te herhalen: ‘Medicijnen zijn allemaal troep.’ ‘Troep?’

Rol van religie/cultuur

Niet-westerse immigranten stoppen vaker met het gebruik van medicijnen. Bij deze patiënten is ruim twee keer zoveel kans dat ze niet therapietrouw zijn.  

Daarbij spelen niet alleen verschillen in taal maar ook verschillen in cultuur

een rol.

 

VOORBEELDEN?

Weet je een voorbeeld vanuit jouw werk?

Wat heb je toen gedaan?

Wat kon je eventueel anders doen?