Fase 2, les 7: onderwerp, persoonsvorm, voltooid deelwoord

• Nederlands
• MBO
• Studiejaar 2

Fase 2

onderwerp

persoonsvorm

voltooid deelwoord

werkwoordspelling

onderwerp

Het onderwerp doet iets of is iets.

 1. Met deze vraag vind je het onderwerp: wie/wat + gezegde?

Peter heeft de wedstrijd gewonnen.

Vraag: wie/wat heeft gewonnen?

Antwoord: Peter

Dus Peter is het onderwerp.

onderwerp

2. Ook vind je het onderwerp door de persoonsvorm van getal te veranderen (er enkelvoud of meervoud van maken). Het onderwerp is het zinsdeel dat dan ook van getal moet veranderen.

Het kind eet een appel.

Het kind eten een appel.

De kinderen eten een appel.

Het kind moet van getal veranderen, dus Het kind is het onderwerp.

persoonsvorm

De persoonsvorm is een vervoegd werkwoord. In iedere zin staat een persoonsvorm.

Je kunt de persoonsvorm op twee manieren vinden:

1. Maak de zin vragend. De persoonsvorm komt dan vooraan te staan.

2. Verander de zin van tijd. De persoonsvorm komt dan in een andere tijd te staan.

persoonsvorm

1. Maak de zin vragend. De persoonsvorm komt dan vooraan te staan.

Roos rent hard naar de bushalte.

1. Rent Roos hard naar de bushalte?

Rent staat vooraan in de zin, dus rent is de persoonsvorm.

persoonsvorm

2. Verander de zin van tijd. De persoonsvorm komt dan in een andere tijd te staan.

2. Roos rent (gisteren) hard naar de bushalte.

Roos rende gisteren hard naar de bushalte.

Rent komt in een andere tijd te staan, dus rent is de persoonsvorm.

voltooid deelwoord

Het voltooid deelwoord is een werkwoordsvorm. 

Het is een vervoegd werkwoord. 

Het geeft aan dat iets is gebeurd. 

Het begint meestal met een voorvoegsel: 

ge-, be-, her-, er-, ont- of ver-.

voltooid deelwoord

Jij hebt hard gelopen.

Ik ben ontslagen.

We hebben verloren.

Het voltooid deelwoord van een zwak werkwoord eindigt op -d of -t. (zie regel TaXiKoFSCHiP):

Astrid heeft hard gewerkt.

Ik had hem niet herkend.

voltooid deelwoord

Het voltooid deelwoord van een sterk werkwoord eindigt meestal op -n of -en:

Heb je het nou nóg niet begrepen?

Wie heeft dat gedaan?

En nu... even testen

Wat is het onderstreepte deel van de zin?

We hebben keihard gerend. 

1. onderwerp
2. persoonsvorm
3. voltooid deelwoord

Onze buren hebben hun kindje Merel genoemd. 

1. onderwerp
2. persoonsvorm
3. voltooid deelwoord

Dat hebben we in het handboek gelezen. 

1. onderwerp
2. persoonsvorm
3. voltooid deelwoord

Die briljante man wordt niet begrepen door zijn omgeving. 

1. onderwerp
2. persoonsvorm
3. voltooid deelwoord

Die schoenen heb ik maar twee maanden gedragen. 

1. onderwerp
2. persoonsvorm
3. voltooid deelwoord

Kijk eens wat ik heb gevonden!

1. onderwerp
2. persoonsvorm
3. voltooid deelwoord

werkwoordspelling

tegenwoordige tijd

De schat ... zich op een verlaten eiland.

1. bevind
2. bevindt
3. bevint

'We komen op tijd aan.' ... de conducteur.

1. melt
2. meld
3. meldt

Hij ... je alleen maar, zodat hij je huiswerk kan overschrijven.

1. gebruikt
2. gebruikd
3. gebruikdt

... jij de kippenpootjes alvast aan?

1. Braat
2. Braadt
3. Braad

Soms ... hij ineens heel boos.

1. word
2. wordt
3. wort

werkwoordspelling

verleden tijd

We zaten net buiten te eten, toen er een onweersbui ....

1. losbarste
2. losbarstte
3. losbarsde
4. losbarsdde

De meisjes ... toen van het lachen.

1. proesten
2. proestten
3. proesden
4. proesdden

Ons eerst nog gezellige gesprek ... in ruzie toen het over haar geheime liefde ging.

1. ontaarde
2. ontaardde
3. ontaarden
4. ontaardden

Mijn opmerkingen .... mijn werkelijke mening wel aan.

1. duide
2. duiden
3. duidden

Steven ... dat nooit leuk.

1. vinde
2. vindde
3. vond
4. vonde

En nu...

....aan het werk in StartTaal. 

Maak alle opdrachten van deze periode af. 

Daar heb je nu en de volgende les tijd voor. 

Kijk in het overzicht welke opdrachten gemaakt moeten worden.