H10.1 Vervolg: esters en amiden

• Scheikunde
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 5

5VWO NOVA H10

H10.1 Klassen van Organische verbindingen

Leg klaar:

- schrift

- boek NOVA deel B

- Binas T66B

Leerdoelen

• Je kunt in moleculen van organische verbindingen functionele en/of karakteristieke groepen herkennen.
• Je kunt met behulp van de structuurformule van koolstofverbindingen met maximaal twee soorten functionele en/of karakteristiek groepen de systematische naam geven, en omgekeerd.
• Je leert over de volgende nieuwe karakteristieke groepen: ester en amide

Programma

• Herhalen: aldehyde en keton en ether.
  
• Uitleg: ester en amide
• Vragen over HW H10.1 opgave 2, 3acef en 4abce
• Maken: H10.1 opgave 1, 3bc, 4df, 5, 6t/m 8 en 11

Ethers - alkoxyethanen

• -C-O-C- groep
  
• De langste koolstofketen krijgt de stamnaam, de kortste keten wordt als voorvoegsel gegeven als alkoxy-.
• Altijd als voorvoegsel!
• Voorbeeld: methoxyethaan.
• 
  

Ethers - alkoxyethanen

• Soms is nummering nodig om aan te geven aan welk C-atoom in de hoofdketen verbonden is aan de ethergroep. 
• Links: 1-ethoxybutaan
• Rechts: 2-ethoxybutaan

Geef de systematische naam.

Geef de structuurformule van
3-methoxypropaanzuur

Geef de structuurformule van
1,3-dibroom-2-methoxypropaan

Aldehyden - alkanalen

• HC=O groep
• De letter 'R' staat voor restgroep: hier zit altijd een C aan vast (met aan de C evt. nog meer).
•  Kan als voorvoegsel (oxo-) of als achtervoegsel (-al) voorkomen, gebruik Binas tabel 66D voor volgorde van belangrijke karakteristieke groepen.
• Aldehydegroep zit altijd op C-1
• Voorbeeld: ethanal

Geef de systematische naam.

Geef de structuurformule van
2-broompropanal

Ketonen - alkanonen

• >C=O groep
• R1 en R2 zijn restgroepen: C met evt. iets eraan.
• Kan nooit aan de buitenste C zitten (methanon en ethanon bestaan dus niet!)
•  Kan als voorvoegsel (oxo-) of als achtervoegsel (-on) voorkomen
• Voorbeeld: propanon (aceton)

Geef de systematische naam.

Geef de systematische naam.

Geef de structuurformule van
4-methylpentaan-2-on

Amiden 

• ontstaat als een aminegroep reageert met een carboxylgroep, er komt dan een molecuul water vrij.
• de groep die ontstaat heet: amide- of peptidegroep

• de naamgeving van alkaanamiden hoef je niet te kennen.
• de amidegroep komt veel voor in eiwitten

Eigen werk

• Vragen over HW H10.1 opgave 2, 3adef en 4abce?
• Maken: H10.1 opgave 1, 3bc, 4df, 5, 6t/m 8 en 11
• Voor de leerlingen die de formatieve toets gemaakt hebben: bespreken.

HW: Bestuderen H10.1 en bovenstaande opgaven afmaken

          leer tabel 1, 2, 3 en 4 en de blauwe begrippen