4.3 Bijzondere zouten

H4.3 Bijzondere zouten
1 / 44
next
Slide 1: Slide
ScheikundeMiddelbare schoolvwoLeerjaar 4

This lesson contains 44 slides, with interactive quizzes, text slides and 1 video.

time-iconLesson duration is: 45 min

Items in this lesson

H4.3 Bijzondere zouten

Slide 1 - Slide

herhalen namen, formules en oplosbaarheid
geef de formule

geef de naam

geef de vergelijking als deze stof gemengd wordt met water

Slide 2 - Slide

Leerdoelen
  1. Ik kan uitleggen wat een zout, een hydraat en kristalwater met elkaar te maken hebben.
  2. Ik kan de formule en de naam van een hydraat weergeven.
  3. Ik kan reacties met hydraten in een vergelijking weergeven (vormen, oplossen en indampen).
  4. Ik kan berekeningen m.b.t. de hoeveelheid kristalwater in een hydraat uitvoeren (massa% en aantal moleculen).




Slide 3 - Slide

Onderwerpen
  • gekleurde zouten
  • hydraten
  • dubbelzouten (volgende les)

Slide 4 - Slide

gekleurde zouten
Ook Vincent van Gogh, waarvan wordt beweerd dat hij verf snoepte, zou het slachtoffer zijn geworden van loodvergiftiging. Bij van Gogh raakte zijn gezichtsvermogen aangetast waardoor hij ringen rond objecten zag en die ook schilderde.  https://www.leidenuniv.nl/fsw/verduin/sofa/sofa_pb.htm
Vroeger werden cadmiumverbindingen veel gebruikt als felrode en felgele kleurstof; de oude Heinekenkratjes waren een beroemd voorbeeld. Het metaal is echter carcinogeen en  giftig. 
verfpigmenten
Binas tabel 65B
kleuren van chemische stoffen

Slide 5 - Slide

blauw
groen
wit

koper(II)sulfaat
natriumnitraat
calciumcarbonaat
kaliumcarbonaat
magnesiumsulfiet
bariumfluoride
ijzer(II)hydroxide
chroom(III)oxide
kobalt(II)chloride

Slide 6 - Drag question

Onderwerpen
  • gekleurde zouten
  • hydraten
  • dubbelzouten 

Slide 7 - Slide

Leerdoelen
  1. Ik kan uitleggen wat een zout, een hydraat en kristalwater met elkaar te maken hebben.
  2. Ik kan de formule en de naam van een hydraat weergeven.
  3. Ik kan reacties met hydraten in een vergelijking weergeven (vormen, oplossen en indampen).
  4. Ik kan berekeningen m.b.t. de hoeveelheid kristalwater in een hydraat uitvoeren (massa% en aantal moleculen).




Slide 8 - Slide

hydraten






weerbeeldje: wat voor weer wordt het?

Slide 9 - Slide

timer
1:00
Glasnost
20
Glasnost
20
Glasnost
20
Glasnost
20

wat weet jij nog van koper(II)sulfaat uit de derde klas?
(typ één opmerking in)

Slide 10 - Mind map

kopersulfaat
  • CuSO4 (s)
  • wit
  • blauw
  • reagens voor water
  • kristalwater
  • (penta)hydraat
  • zout
  • ......

Slide 11 - Slide

wit kopersulfaat
Wit kopersulfaat is een reagens voor water. Wanneer je een paar druppels water toevoegt aan wit kopersulfaat, wordt de kleur blauw. Er is dan blauw kopersulfaat ontstaan.

Slide 12 - Slide

Waar is het water gebleven?
(bij de verandering van wit naar blauw kopersulfaat)

Slide 13 - Open question

macro
micro
CuSO4 (s)
CuSO4.5H 2O(s)

Slide 14 - Slide

hydraten
Sommige zouten kunnen watermoleculen opnemen in hun ionrooster.
  • het zout noem je dan een hydraat
  • de opgenomen watermoleculen noem je kristalwater

Het aantal watermoleculen dat wordt opgenomen vind je terug in de naam:
  • CuSO4 (s) is (wit) kopersulfaat
  • CuSO4.5H2O (s) is (blauw) kopersulfaatpentahydraat
Binas tabel 66C
telwoorden

Slide 15 - Slide

Slide 16 - Video

Ook gips is een hydraat. De systematische naam van gips is calciumsulfaatdihydraat.
Geef de formule van de stof gips.

Slide 17 - Open question


Soda is een hydraat met de formule Na2CO3.10H2O
Wat is de systematische naam van deze stof?

Slide 18 - Open question

gekleurde hydraten
Dit weerbeeldje is bedekt met een laagje
kobaltchloride. Als de lucht erg vochtig is
dan neemt dit zout kristalwater op in
het ionrooster en wordt
kobaltchloridehexahydraat gevormd.
Daardoor verandert ook de kleur van het zout.
De kleuren van zouten en bijbehorende
hydraten vind je in 
Binas tabel 65B
kleuren van chemische stoffen

Slide 19 - Slide

Sleepvraag: Welke formule hoort bij welk weerbeeldje?
Gebruik Binas tabel 65B.
CoCl2 (s)
CoCl2.6H2O (s)

Slide 20 - Drag question

hydraten en reactievergelijkingen
Geef de kloppende reactievergelijking van de reactie
waarbij wit kopersulfaat water opneemt en verandert
in blauw kopersulfaat.

Maak deze reactievergelijking in je schrift.
Iemand krijgt zo de beurt om uit te leggen hoe de reactievergelijking eruit ziet.....
timer
2:00

Slide 21 - Slide

hydraten en reactievergelijkingen
Geef de kloppende reactievergelijking van de reactie
waarbij wit kopersulfaat water opneemt en verandert
in blauw kopersulfaat.

CuSO4 (s) + 5 H2O (l) --> CuSO. 5 H2O (s)


Slide 22 - Slide

hydraten en reactievergelijkingen
Geef de kloppende oplosvergelijking voor
het oplossen van blauw kopersulfaat in water.

Maak deze reactievergelijking in je schrift.
Iemand krijgt zo de beurt om uit te leggen hoe de reactievergelijking eruit ziet.....
timer
2:00

Slide 23 - Slide

rekenopgave 
Je kunt ook rekenen aan hydraten.
Dit doe je met stappenplan rekenen-aan reacties.
Op de volgende dia staat een extra rekenopgave.

Slide 24 - Slide

rekenopgave 

Slide 25 - Slide

rekenen met kristalwater



stap 1: noteer de reactievergelijking


stap 2:        1               :     2              :        1                              molverhouding
stap 3: gegeven       gevraagd
                450 g               ? g

Slide 26 - Slide

rekenen met kristalwater
stap 1: noteer de reactievergelijking

                  
stap 2:        1               :     2              :        1                              molverhouding
stap 3: gegeven       gevraagd
                450 g               ? g


             ... Mol.                .. Mol
/ MCaCl2
x MH2O
x 2

Slide 27 - Slide

rekenen met kristalwater
stap 1: noteer de reactievergelijking
               CaCl2 (s) + 2 H2O (l) --> CaCl2.2H2O (s)
stap 2:        1               :     2              :        1                              molverhouding
stap 3: gegeven       gevraagd
                450 g               ? g


              .... mol                .... mol
/ MCaCl2
x MH2O
x 2

Slide 28 - Slide

rekenen met kristalwater
Bereken hoeveel gram water opgenomen is als er 500 gram natriumcarbonaatdecahydraat gevormd is.



Deze opdracht moet je met het stappenplan op het bord uit kunnen leggen aan de klas (iedereen kan gekozen worden)
timer
5:00

Slide 29 - Slide

rekenen met kristalwater
Als je de vorige goed had sla je deze over anders maak je deze opgave ook
Bereken hoeveel gram water opgenomen is als er 500 gram natriumcarbonaatdecahydraat gevormd is.

Na2CO3 + 10 H2O --> Na2CO3 . 10 H2O
     1                10                             1
                  = 315,35 gram     500 gram
 = 17,5mol *18,02 g/mol      = 500 gram/286 g/mol
                        17,5 mol    :         1,75 mol 


Slide 30 - Slide

Onderwerpen
  • gekleurde zouten
  • hydraten
  • dubbelzouten 

Slide 31 - Slide

Leerdoelen
  1. Ik kan uitleggen wat een dubbelzout is.
  2. Ik kan uit de formule van een (dubbel)zout afleiden wat de lading van de ionen is.




Slide 32 - Slide


Weet je het nog ...
Wat is de lading van het loodion in Pb(CO3)2 (s) ?
A
+
B
2+
C
3+
D
4+

Slide 33 - Quiz

Welke lading heeft het loodion?
Uitwerking:
2 CO32- ionen hebben samen een lading van 4-
--> dus de totale negatieve lading is 4-
--> dan moet er ook een totale positieve lading zijn van 4+
--> deze lading van 4+ is verdeeld over 1 loodion
--> de lading van één loodion is 4+        


Pb(CO₃)₂   
Pb4+

Slide 34 - Slide

dubbelzouten




azuriet                        dolomiet                  aluin                          aquamarijn

Slide 35 - Slide

Wat zou worden bedoeld met een dubbelzout?

Slide 36 - Open question

dubbelzout
Een dubbelzout is een zout waarin twee of meer verschillende positieve ionen en/of negatieve ionen in het ionrooster zitten.
azuriet Cu₃(CO₃)₂(OH)₂   

Slide 37 - Slide

azuriet
Azuriet bestaat uit:
3 Cu?+ ionen       2 CO32- ionen      2 OH- ionen

Koperionen kunnen een lading van 1+ en 2+ hebben.
Welke lading hebben de koperionen in azuriet?
azuriet Cu₃(CO₃)₂(OH)₂   

Slide 38 - Slide

Welke lading hebben de koperionen in azuriet?
azuriet Cu₃(CO₃)₂(OH)₂   
A
2+
B
1+
C
3+
D
4+

Slide 39 - Quiz

azuriet
Welke lading hebben de koperionen in azuriet?
Uitwerking:
2 CO32- ionen hebben samen een lading van 4-
2 OH- ionen hebben samen een lading van 2-
--> dus de totale negatieve lading is 6-
--> dan moet er ook een totale positieve lading zijn van 6+
--> deze lading van 6+ is verdeeld over 3 koperionen
--> de lading van één koperion is 6+ / 3 is dus  2+           


azuriet Cu₃(CO₃)₂(OH)₂   

Slide 40 - Slide


Wat is de lading van het ijzerion in Mohr's zout (NH4)2Fe(SO4)2 ?
A
+
B
2+
C
3+
D
4+

Slide 41 - Quiz

(NH4)2Fe(SO4)2
Welke lading heeft het ijzerion in Mohr's zout?
Uitwerking:
2 SO42- ionen hebben samen een lading van 4-
--> dus de totale negatieve lading is 4-
--> dan moet er ook een totale positieve lading zijn van 4+
--> deze lading van 4+ is verdeeld over 2 ammoniumionen en 1 ijzerion
--> de lading van twee ammoniumionen is 2+        
--> dan is de lading van het ijzerion dus 2+

Mohr's zout (NH4)2Fe(SO4)2

Slide 42 - Slide

leerdoelen
1) Ik kan uitleggen wat een zout, een hydraat en kristalwater met elkaar te maken hebben.
2) Ik kan de formule en de naam van een hydraat weergeven.
3) Ik kan reacties met hydraten in een vergelijking weergeven (vormen, oplossen en
    indampen).
4) Ik kan berekeningen m.b.t. de hoeveelheid kristalwater in een hydraat uitvoeren (massa%
    , molverhouding)
5) Ik kan uitleggen wat een dubbelzout is.
6) Ik kan uit de formule van een (dubbel)zout afleiden wat de lading van de ionen is.

Slide 43 - Slide

huiswerk
  • doorlezen / goed bestuderen H4.3 

Slide 44 - Slide