Het Leven van Slaven & de Gouden Eeuw

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vmbo k
• Leerjaar 1

Het Leven van Slaven 

&

De Gouden Eeuw

SO!

Over begrippen, jaartallen en personen van hoofdstuk 5!

Op maandag 23 mei!

Aan het einde van de les kunnen jullie...

• ...  beschrijven wat er gebeurde met mensen die tot slaaf waren gemaakt.
• ...  uitleggen wie er in de Republiek de meeste macht hadden.
• ... de vier sociale lagen beschrijven in de Nederlandse steden in de 17e eeuw.

Maar eerst: Wie weet nog...

• Wat een gewest is?
• Wat driehoekshandel ook alweer inhield?
•  Om welke redenen gingen Europeanen handelen in slaven?

• Hoe werd je slaaf?
• In Afrika gevangen tijdens oorlogen of door schulden. 
• Ze werden daarna naar Europese forten gebracht aan de kust. 
• Per schip van Afrika naar Amerika. 

• 1 op de 8 mensen stierven aan boord.

• In Amerika.
• Plantagehouders kochten slaven op de slavenmarkt.
•  De slaven moesten werken op plantages.

• Slaven verzetten zich soms:
• het vernielen van oogst
• hun eigen cultuur te behouden
• weglopen of een opstand

Opdracht 9 (82)

9: Wat gebeurde er met mensen die tot slaaf werden gemaakt? Zet de gebeurtenissen in de goede tijdsvolgorde, van vroeger naar later.

• A
• E
• C
• D
• B

Opdracht 10 (83)

10. In de tekst lees je hoe slaven zich verzetten tegen hun onderdrukking. Bedenk nog een manier waarop slaven zich konden verzetten.

 

• Eigen antwoord. Bijvoorbeeld: door opzettelijk langzaam werken of door de plantage-eigenaar aan te vallen.

Opdracht 11 (83)

11A. Beschrijf de handel van de VOC en de WIC. Vul het schema in.

Overeenkomsten:

• De VOC en WIC hadden allebei het alleenrecht op de handel met een bepaald gebied.
• De VOC en WIC werden allebei door koopmannen opgericht.

De VOC:

• 1602
• Oost-Indië
• Nootmuskaat, foelie, peper, kruidnagel

De WIC:

• 1621
• West-Afrika en Amerika
• Suiker, tabak en slaven

Verschillen:

Opgericht in:

Handelen met:

Handelen in:

Opdracht 11 (83)

11B. Leg uit waarom Europeanen op grote schaal in slaven handelden. Noem twee redenen.

• Op de plantages in Amerika waren veel arbeiders nodig.
• Met de slavenhandel maakten de Europeanen winst.

Opdracht 11 (83)

11C.  Beschrijf wat er gebeurde met mensen die tot slaaf waren gemaakt. Vul het schema in.

In Afrika:

• Je eigen antwoord, bijvoorbeeld: ze werden gevangengenomen en verkocht aan Europeanen.

Op zee:

• Je eigen antwoord, bijvoorbeeld: ze werden onder slechte omstandigheden vervoerd.

Op de plantage:

• Je eigen antwoord, bijvoorbeeld: ze moesten hard werden en ze werden mishandeld als ze dat niet deden.

Opdracht 1 (84)

1A: Maak de zin kloppend.

Dit huis is van arme / rijke mensen?

Opdracht 1 (84)

1A: Maak de zin kloppend.

Dit huis is van arme / rijke mensen?

1B: Waaraan kun je dat zien?

De meubels:

• Een grote, versierde kast en een stoel met een kussen. Dat zijn dure meubels.

De muren:

• Er hangen twee schilderijen in een luxe lijst.

De kleding:

• Moeder en dochter dragen dure kleren.

Opdracht 1 (84)

1C: Dit huis lag aan een gracht in een grote stad. Hoe zie je dat op het schilderij?

• Door de open voordeur zie je net zulke huizen aan de overkant. Vóór de huizen aan de overkant kun je nog net water zien

Opdracht 2 (85)

2: Gebruik bron 1. De 17e eeuw heet ook wel de Gouden Eeuw. Wat denk je: waren er in de Gouden Eeuw veel of weinig mensen rijk?

• Je eigen antwoord, bijvoorbeeld: er waren meer rijke mensen dan in de tijd daarvoor. Daarom heet de 17e eeuw ook de Gouden Eeuw. Of: weinig mensen waren rijk, want er was een kleine groep rijken. De meeste mensen hadden veel minder geld om van te leven.

Het bestuur van de Republiek

• Tijdens de Opstand: Nederlandse gewesten streden tegen de Spaanse koning
• Hierdoor ontstond de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden
• Er was sprake van samenwerking tussen de zeven gewesten
• Maar er was géén centraal bestuur

Het bestuur van de Republiek

• De macht lag bij een kleine groep rijke burgers, regenten genaamd
  
• Zij verdeelden de belangrijke banen onder elkaar
• Daardoor bleef alle macht bij die kleine groep mensen

Het bestuur van de Republiek

• Wat was ook alweer een stadhouder?
• In de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden werd dat wat anders:
• Namelijk de opperbevelhebber van het leger en de vloot.

• De familie van Oranje was belangrijk tijdens de opstand en daarna
• De gewesten benoemde daarom alleen leden van deze familie tot stadhouder

Opdracht 3 (86)

3A: Door wie werd de Republiek der Verenigde Nederlanden bestuurd?

• A. Door de regenten.

3B: Tot welke groep behoorden de regenten?

• D. Tot de rijke burgers in de steden.

3C: Hoe werd je regent?

• A. Doordat andere regenten je benoemden.

Opdracht 3 (86)

3D: In de Republiek was het bestuur in handen van een kleine groep rijke burgers. Past dat bij de manier waarop Nederland nu wordt bestuurd?

• Dat past wel / niet bij onze manier van besturen, omdat 
• nu in Nederland alle volwassen burgers bepalen wie het land bestuurt en niet een kleine groep rijken. Of: omdat Nederland nu een democratie is en niet een kleine groep rijke burgers de macht heeft.

Opdracht 4+5 (86)

4C: Om welke reden was de stadhouder in de Republiek meestal een lid van de familie van

Oranje?

• C: De Oranjes waren tijdens de Opstand belangrijk geweest.

5: Had de Republiek een centraal bestuur? Leg je antwoord uit.

• De Republiek had in de 17e eeuw wel / geen centraal bestuur, want 
• het land was geen eenheid. Elk gewest had zijn eigen bestuur en zijn eigen wetten, rechtspraak en belastingen.

Arm en Rijk

• De "Gouden Eeuw". Voor veel mensen was het helemaal niet zou goud.
• De vier sociale lagen tijdens de 17e eeuw:
• Rijke Kooplieden
• Winkeliers en ambachtslieden
• Arbeiders
• De Armen

De Rijke Kooplieden

• De Rijke Kooplieden hadden geld en konden dit investeren:
• in nieuw handelswaar
• of in ondernemingen
• Zaten vaak in het bestuur van hun steden en gewesten

Winkeliers & Ambachtslieden

• Zij konden profiteren van de rijkdom van de kooplieden.
• Ze maakten namelijk producten die ze aan hen konden verkopen.

Arbeiders

• Arbeiders werkten voor een loon
• Dat loon was vaak laag
• Ze werkten bijvoorbeeld op schepen of in de havens
• Of voor kooplieden, winkeliers en ambachtslieden

Armen

• De armen waren vaak mensen zonder een vaste baan, mensen die ziek waren of ouderen
• Er werd vaak wel een beetje voor ze gezorgd
• Ze kregen eten of kleding van de kerk en soms van rijken 

Kunnen jullie...

• ...  beschrijven wat er gebeurde met mensen die tot slaaf waren gemaakt?
• ...  uitleggen wie er in de Republiek de meeste macht hadden?
• ... de vier sociale lagen beschrijven in de Nederlandse steden in de 17e eeuw?

Hoe werden mensen gemaakt tot slaaf?

1. Ze hadden een weddenschap verloren
2. Ze werden gevangengenomen tijdens oorlogen
3. Ze hadden erg hoge schulden
4. Ze weg omdat er te veel mensen waren in Afrika

Wat is NIET waar over de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden?

1. de Republiek had een centraal bestuur
2. de gewesten waren best wel zelfstandig
3. Werd uitgeroepen in 1588
4. Telde in totaal zeven gewesten

Waar kwamen de vertegenwoordigers van de gewesten bij elkaar om te vergaderen?

1. In Amsterdam
2. In Utrecht
3. In Breda
4. In Den Haag

Wat voor werk deden de arbeiders tijdens de Gouden Eeuw NIET?

1. Werken als matroos
2. Werken in de havens
3. Werken als smit
4. Werken in dienst van een winkelier

Huiswerk

• Lezen paragraaf 2 en 3! 
• Maken opdracht 6 en 7

• Daar mogen jullie nu aan werken als er tijd over is!