2.1 Wat is een rechtsstaat (TMWL)

• Maatschappijleer
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Doelen van deze les

• Je kan benoemen waarom er rechtsnormen zijn
• Je weet waarom de rechtsstaat is ontstaan
• Je kent de rechtsgebieden van het Nederlandse Recht 
• Je kent de kerntaken van de overheid
• Je kan juridische situaties koppelen aan een rechtsgebied

Wat is ook alweer een norm?

1. een waarde
2. een wet
3. een gedragsregel
4. een gerechtelijke uitspraak

Rechtsnormen zijn gedragsregels die in wetten zijn vastgelegd

• Om maatschappelijk leven geordend te laten verlopen
• Komen voort uit de waarden en normen die de meeste mensen met elkaar delen
  

Geef een voorbeeld van een rechtsnorm

Rechtvaardigheid

Als regels rechtvaardig zijn zullen mensen zich er eerder aan houden.

Zou dat ook voor dieren gelden?

Rechtsstaat: 

Een staat waarin burgers door grondrechten worden beschermd tegen machtsmisbruik en willekeur van de overheid.

Dat is niet in alle landen zo. Landen zonder rechtsstaat noemen we dictatuur of autoritaire staat.  Ken je hier voorbeelden van? Voeg er zo veel mogelijk toe aan de volgende slide,

Noem zo veel mogelijk landen die een dictatuur of autoritaire staat zijn

1789 Franse Revolutie

• Einde aan de absolute monarchie
• Verklaring van de Rechten van de Mens en van de Burger
• In Grondwet staat wat de Grondrechten zijn en hoe het land geregeerd moet worden

1798 eerste Grondwet van Nederland

1848 invoering ministeriele verantwoordelijkheid (Thorbecke)

Publiekrecht

Regelt afspraken tussen overheid en burgers

Staatsrecht: inrichting van de Nederlandse Staat en Grondwet

Bestuursrecht: vergunningen en inning Belastingen

Strafrecht: misdrijven en overtredingen

Noem eens een voorbeeld van een overtreding

Noem eens een voorbeeld van een misdrijf

Privaatrecht

Regelt afspraken tussen burgers onderling

Personen- en familierecht: geboorte, adoptie, huwelijk, echtscheiding, overlijden, adoptie, naamgeving

Ondernemingsrecht: voorwaarden omtrent bedrijf of vereniging

Vermogensrecht: alles dat in geld is uit te drukken (koop, arbeidsovereenkomst, huur, lease, erfenis, faillissement)

Kerntaken overheid

Rechtshandhaving: zorgen dat we ons aan de wet houden

Geweldsmonopolie: alleen de overheid mag met geweld je forceren

Rechtsbescherming: wetten beschermen je tegen machtsmisbruik

Opdracht Essener Online

2.1 Wat is een rechtsstaat?

Opdracht 3, 4, 6, 7, 10