Katachtigen

• dieren
• Voortgezet speciaal onderwijs
• Leerroute 2

Katachtigen

Les van vandaag

Vandaag gaan we het hebben over katachtigen

Waar hebben wij het vorige keer over gehad?

Aan het eind van deze les weet je meer over bepaalde katachtigen.

Samen bespreken we katachtigen.

Wat weten wij nu?

Kenmerken

De tenen hebben scherpe kromme klauwen, die intrekbaar zijn, behalve bij het jachtluipaard. Aan de voorpoten zijn het er vijf (waarvan een aan de achterkant van de poot zit), aan de achterpoten vier. De hoektanden zijn zeer groot, de grote scheurkies is sterk ontwikkeld. De pupil is meestal spleetvormig en zeer samentrekbaar. Het zijn nachtdieren, die ook bij zwak licht nog goed kunnen zien door aanwezigheid van een licht terugkaatsende laag achter het netvlies, waardoor de zintuigcellen in het netvlies bijna tweemaal zoveel licht ontvangen. Het gehoor en het evenwichtsorgaan zijn ook erg goed ontwikkeld. De lange snorharen zijn gevoelige tastorganen.

De meeste katachtigen leven in bossen, en zijn goede klimmers met scherpe nagels. Ook leven de meeste soorten alleen. De leeuw vormt daarop een uitzondering, deze soort leeft juist in groepen. Katachtigen komen van nature op alle continenten voor, behalve in Australië en op Antarctica. 

welke katachtigen ken je?

Iedereen weet dat katten en tijgers tot dezelfde familie behoren, maar weet je precies welke eigenschappen ze delen?

De overeenkomsten tussen katten en tijgers

Het is duidelijk dat er bepaalde overeenkomsten tussen katten en tijgers zijn. Er zijn zelfs kattenrassen die precies op kleine tijgers lijken, zoals de Bengaalse kat. Naast de fysieke kenmerken die erg op elkaar lijken, zijn er ook andere karakter- en persoonlijkheidskenmerken die erg op elkaar lijken. De lichamen van katten lijken erg op die van tijgers. Ze zijn allebei voor de jacht gemaakt, wat we aan hun anatomie en flexibiliteit kunnen zien. Ze delen ook een fysiek kenmerk in hun tenen, want ze hebben er vijf aan hun voorpoten en vier aan de achterpoten. Hun tenen staan toe dat de dieren op hun tenen kunnen lopen, waardoor ze bijna de indruk wekken dat ze dansen. Op deze manier kunnen ze stil zijn als ze hun prooi besluipen.

We weten dat honden hun territorium markeren, maar katten doen het ook (zoals alle wilde katten). Ze houden er niet van om te delen wat van hen is. Ze laten daarom een urinaal of fecaal spoor achter, zodat iedereen zijn boodschap van ‘dit is van mij’ begrijpt.

Katten hebben dezelfde behoefte om hun territorium af te bakenen. Het is echter aangetoond dat nadat ze zijn gesteriliseerd, hun drang om dit te doen aanzienlijk afneemt.

Ondanks hun talrijke overeenkomsten zijn katten en tijgers niet helemaal hetzelfde. Ze delen echter 95% van hun DNA, en daarom hebben ze zo’n indrukwekkende gelijkenis met elkaar. De katachtige met het hoogste percentage gedeeld DNA met de huiskat is dan ook de tijger (95,6%).

Hoe vangt dit soort zijn prooi?

Cheeta: Hij probeert zijn prooi te tackelen! Net als bij voetbal eigenlijk. Door de achterpoten weg te slaan van zijn prooi, struikelt en valt het beest.

Tijger: Ze pakken het liefst herten of wilde zwijnen, maar ook kleinere dieren zoals vogels, vissen en kikkers zijn goed. Het tijgerlichaam is gebouwd op de sluipjacht. Overdag jaagt hij niet, maar tegen de avond en in de nacht sluipt hij zachtjes rond, bijvoorbeeld op plekken waar andere dieren komen drinken.

Leeuwen: Ze lokken de prooi in een val door deze op te jagen naar een plek waar een aantal andere leeuwinnen klaar staan om de prooi te vangen. De prooi wordt eerst beslopen, waarna het dier met een snelle sprint aanvalt. Bij de aanval kan de leeuw snelheden bereiken van 60 km/u.

Panter/ luipaard: Ze zijn vooral actief in de schemering en in de nacht. Als de panter een prooi heeft gevonden, besluipt hij deze rustig tot op ongeveer drie tot tien meter afstand. Daarna springt hij er bovenop en breken ze de prooi hun nek. Vervolgens nemen ze hun prooi mee een boom in en eten ze het op.

Hoeveel kilo vlees kan een leeuw in 1x eten?

1. 5 kilo
2. 10 kilo
3. 20 kilo
4. 30 kilo

Een volwassen mannetje kan wel dertig kilo vlees eten in één maaltijd! Dan zit hij ook wel voor 3 dagen vol. Als er heel veel prooien worden gevangen, verstoppen, bewaken of begraven de leeuwen het vlees als voorraad voor dagen dat er weinig voedsel is.

Hoe snel kan een cheeta rennen?

1. 10 / 30 km per uur
2. 50-70 km per uur
3. 80 - 130 km per uur
4. 140-150 km per uur

In volle sprint haalt de cheeta 80-130 kilometer per uur. Dat kan hij 500 meter volhouden. Daarmee is de cheeta het snelste landdier. Hoe kan hij zó snel rennen?

Het lichaam van de cheeta is helemaal gebouwd op snelheid. Het is veerkrachting en licht, en de gewrichten zijn heel flexibel. De wervelkolom kan ver doorbuigen en zich spannen als een veer. Daarbij hoopt zich energie op, die in één keer vrijkomt als de 'veer' ontspant.

Door heupen en schouderbladen te kantelen maakt de cheeta extra grote sprongen. Ook heeft een cheeta extra lange poten, om tijdens de sprint - die eigenlijk uit een serie grote sprongen bestaat - per sprong vele meters te kunnen overbruggen. Na zo'n enorme sprint moet de cheetah wel vaak 10 minuten bijkomen, voordat hij zijn prooi kan oppeuzelen.

Hoe lang kan een tijger worden?

1. 80-100cm
2. 100-160cm
3. 160-190cm
4. 200-350cm

Een mannetje kan ruim 3,25 meter lang worden (exclusief de staart van 1 meter), een vrouwtje is meestal kleiner. De grootste gevangen tijger aller tijden had een lengte van 3,70 meter. De schofthoogte bedraagt ruim een meter en zijn gewicht varieert van 250 tot 280 kg. Een vrouwtje kan zo'n 7 jongen werpen, na een draagtijd van 95-112 dagen. De paartijd is het hele jaar door en tijgers zijn geslachtsrijp vanaf hun derde jaar. Mannetjes leven solitair. Een tijger kan in het wild zo'n 15 jaar oud worden.

Wat weten wij nu over katachtigen?