4. De rol van de overheid

• Maatschappijkunde
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 4

Aan het eind van de les moet je kunnen uitleggen: 

- Waarom persvrijheid belangrijk is 

- Wat censuur is

- Vier uitzonderingen op vrijheid van meningsuiting

Waarom moet je dit leren?

Hoe ga je deze doelen behalen?

Keuze: meedoen met de uitleg, samenvatting maken, leerdoelen uitwerken. 

LET OP: EIND VAN DE LES EEN SPINNER MET VRAGEN OVER DE LEERDOELEN.

Democratie en de grondwet

Elk democratisch land (dus ook Nederland) heeft een grondwet waarin staat dat mensen vrijheid van meningsuiting hebben.

In de Nederlandse grondwet staat het volgende in iets andere woorden......

 Je mag schrijven wat je wilt en dit openbaar maken en verspreiden door het te laten drukken of op internet te plaatsen.

Persvrijheid

Dat dit artikel in de Grondwet staat is voor ons allemaal belangrijk, maar vooral voor journalisten.

Die hebben daardoor persvrijheid

Dit wil zeggen: de media in ons land mogen bijna alles schrijven en laten zien wat ze willen.

Censuur

Persvrijheid en democratie horen bij elkaar. Oftewel: in een democratie is persvrijheid voor de media!

In een dictatuur is  géén persvrijheid maar precies het tegenovergestelde. 

Dit noem je  censuur. Dat betekent dat artikelen van journalisten vóóraf worden gecontroleerd door de machthebbers. (China of Noord Korea)

Vier  beperkingen

Beperking 1: Media mogen niet discrimineren!  

Beperking 2: Media mogen geen onzedelijke informatie verspreiden. Denk bijvoorbeeld aan porno.

Beperking 3: Media mogen geen onwaarheden verspreiden. 

Beperking 4: Media mogen geen opruiende uitspraken doen. 

Controle voor- of achteraf?

Controle achteraf

In landen waar geen persvrijheid is,  wordt de pers vooraf gecontroleerd.

In democratische landen wordt achteraf bepaald of een film, tekst of programma verboden moet worden.

Zet een publicatie aan tot haat, deze discriminerend is, onzedelijk of onwaar kan de rechter verbieden dat gepubliceerd wordt

Leerdoelen 4.1:

Waarom is persvrijheid belangrijk? 

Wat is censuur?

Wat zijn de vier uitzonderingen op vrijheid van meningsuiting?

Nu:

Opdrachten maken op blz. 51, 56 en 57.

Nakijken om: 

Einde van de les: de spinner!

Aan het eind van de les moet je kunnen uitleggen: 

- Waarom vindt de overheid pluriformiteit en betrouwbaarheid belangrijk voor de media?

- Wat zijn de zeven belangrijkste regels in de mediawet?

Hoe ga je deze doelen behalen?

Keuze: meedoen met de uitleg, samenvatting maken, leerdoelenkaart uitwerken. 

Pluriformiteit

De overheid vind het belangrijk dat wij uit verschillende kranten, radiozenders, tv-zenders en bladen kunnen kiezen.           

WAAROM? Zodat we informatie met elkaar kunnen vergelijken en een eigen mening kunnen vormen.

De overheid moet zorgen voor betrouwbare informatie voor de burgers, want....

• Je kan zo zelf je mening vormen over vraagstukken in de samenleving
• Het vergroot de betrokkenheid bij de samenleving

Hoe zorgt de overheid ervoor dat wij betrouwbare informatie krijgen?!

Een deel van de media wordt gecontroleerd door de overheid!

Publieke omroepen

Publieke omroepen zijn mede opgericht op verzoek van de overheid > 500 miljoen subsidie  > meer regels (zie Mediawet) om zich aan te houden. 

Publieke omroepen: 

• Moeten een betrouwbare bron van informatie zijn
• Moeten een pluriform aanbod hebben

Regels voor publieke omroepen in de Mediawet:

1. Een publieke omroep moet een vereniging zijn en geen commercieel bedrijf.
2. Een publieke omroep moet een eigen identiteit hebben
3. Een publieke omroep moet minstens 50.000 betalende leden hebben voordat ze mogen gaan uitzenden
4. Een publieke omroep met een volledig programma verzorgen > amusement, nieuws, educatieve en culturele programma's
5. Publieke omroepen krijgen subsidie van de overheid en mogen reclames uitzenden voor extra inkomsten. 
6. Reclame mag alleen in sterblokken
7. Product placement in programma's is niet toegestaan

Ongehoord Nederland

Waarom wil NPO dat staatssecretaris vergunning Ongehoord Nederland intrekt?

nos.nl

Leerdoelen:

Waarom vindt de overheid pluriformiteit en betrouwbaarheid belangrijk voor de media?

Wat zijn de zeven belangrijkste regels in de mediawet?

Nu:

Maken werkboek blz. 51, 60 en 62.

Nakijken om: 13:35.

Aan het eind van de les moet je kunnen uitleggen: 

- Invalshoek herkennen in een tekst. 

- Hoe werkt reclame?

- Hoe werkt internetreclame?

- Welke regels zijn er voor reclame?

Planning:

- Samen oefenen met invalshoeken op blz. 61

- Keuze: zelfstandig werken of uitleg 4.3 (zie leerdoelen)

- Opdrachten maken.  

Hoe reclame werkt

Om ervoor te zorgen dat je iets graag wilt kopen, gebruiken de makers van reclame een aantal manieren of trucs:

> Product koppelen aan een gevoel, zoals gezelligheid. 

> Een ideaalbeeld laten zien.

> BN'ers in reclame hebben invloed op 

jouw koopgedrag 

Beelden van mensen en situaties die er helemaal perfect uitzien.

Reclame richting zich op een doelgroep

Reclamemakers maken reclame voor een doelgroep, een doelgroep wordt bepaald door:

• de leeftijd 
• de sekse (het geslacht; m/v)
• het inkomen

Wanneer worden reclames voor een auto en voor speelgoed uitgezonden? 

Hoe werkt internetreclame?

• Reclame op internet is specifieker gericht op gebruiker. 
• Algoritmes bepalen adhv verzamelde data waar jouw interesse ligt > advertenties gericht op jou

• Ook Influencers adverteren op internet. Maken filmpjes en showen daarin producten en verdienen zo vaak veel geld. 

Regels voor reclame

• Niet meer dan 12 minuten reclame per uur.
• Op publieke omroepen geen onderbreking van programma.
• Sluikreclames zijn verboden.
• Een programma mag een sponsor hebben, maar het moet wel duidelijk zijn dat er een sponsor is ("dit programma wordt mede mogelijk gemaakt door Rexona").
• Geen alcoholreclames voor 20.00 uur.
• Geen tabaksreclames.

Heb je de leerdoelen behaald?

• Hoe werkt reclame?
• Hoe werkt internetreclame?
• Welke regels zijn er voor reclame?

Keuze:

• Paragraaf 4 samenvatten.
• Leerdoelen uitwerken.
• Maken blz. 63.
• Lubach kijken over Facebook (ook eigenaar van Instagram en Whatsapp) 

quizlet.com

Wat is het doel van 

reclame?

3 kenmerken van 

doelgroepen

 3 Manieren om 

reclame

te laten werken

Ideaal

beelden

Leeftijd

Producten verkopen

Sekse

Gevoel

Inkomen

Bekende

Nederlanders

(BN'ers)