Desinformatie, misinformatie en malinformatie: Slimmer Googlen & Factchecken

• Burgerschap
• Mediawijsheid
• Middelbare school
• MBO
• Voortgezet speciaal onderwijs
• vmbo k, g, t, mavo, havo, vwo
• Leerroute n3
• Leerroute n4

WELKOM

3 Kader

Mediawijsheid

Made by:

Annemarie van der Woude

Neem deel aan de les in LessonUp:

• Ga naar lessonup.app 
• Voer de code in         
• Vul je voornaam (of namen, max. 2) in en doe mee!

http://lessonup.app

Hoe voelen jullie je vandaag?

Workshop Mediawijsheid

Hoe kun je checken je wat waar is?

Deze workshop ga je leren hoe je wijs met digitale informatie omgaat:

Desinformatie, Misinformatie en Malinformatie

Leerdoelen:

• Je kan uitleggen wat desinformatie, misinformatie en malinformatie is;
  
• Je kan uitleggen dat er door sommige media gebruikgemaakt wordt van onjuiste informatie.

Vraag de studenten te reageren. Wat vinden ze van de video? Hoe geloofwaardig is de video? Bespreek dat het in deze video overduidelijk om een grap gaat. De informatie die je hoort en ziet, klopt niet en dat weet je ook tijdens het kijken. Vraag ook aan de studenten hoe ze wisten dat het niet waar was. Hoe zou het zijn als je niet wist dat deze video nep was? 

Wat kan er gebeuren als er onware informatie wordt aangeboden?

Ophef onder artsen

Het aantal vergiftigingen door schoonmaakmiddelen schoot na de uitspraak van Trump enorm omhoog!

Hoe zoek jij informatie?

Hoe weet je of de informatie die je vindt waar is?

Waarom denk je dat er onware informatie op internet te vinden is?

Wat vind je ervan dat er onware informatie te vinden is?

😒🙁😐🙂😃

Onderzoeksvaardigheden

Nepnieuws 

= 

Desinformatie, misinformatie en malinformatie:

This video is no longer available

explain

DESINFORMATIE?

Het bewust creëren en verspreiden van onware of misleidende informatie. 

Je weet als je het verspreid dat het niet waar is, maar doet dit om er geld mee te verdienen of een groep, persoon of land ermee te schaden.

De foto's in de achtergrond zijn van de inauguratie van Trump in 2017. Dit leidde tot discussie over hoeveel mensen er nu ECHT bij de ceremonie aanwezig waren. 

De fotograaf gaf later zelf toe de linkerfoto de opkomst van aanwezige mensen te hebben bewerkt, duidelijk te zien op de rechterfoto.

(Artikel: https://www.theguardian.com/world/2018/sep/06/donald-trump-inauguration-crowd-size-photos-edited )

https://www.rtlnieuws.nl/nieuws/buitenland/artikel/4410996/fotograaf-geeft-toe-ik-heb-fotos-inhuldiging-trump-bewerkt

Ook clickbait is een voorbeeld van desinformatie. 

De titel is overdreven of schokkend, waardoor je nieuwsgierig wordt naar de website. Vaak is de boodschap van de site niet passend bij de titel en is de inhoud volledig of deels onwaar. 

Zo ook bij deze site over gezond leven. 

Het doel van het verspreiden van deze informatie is geld verdienen voor elke ‘klik’.

Click

MISINFORMATIE?

Dat gaat om misleidende informatie die gemaakt is zonder die kwaadwillende bedoeling. 

De verspreider weet niet dat de informatie niet klopt

Voorbeeld:

Aanslagen Parijs 2020

https://pointer.kro-ncrv.nl/pointer-checkt-drie-voorbeelden-van-misinformatie-na-de-aanslag-in-frankrijk

Onw(twe)etend

De mensen die de foto retweetten, geloofden dat de foto’s waren genomen naar de aanslag. Zij hadden dus geen kwade bedoeling bij het delen, maar verspreidden onbedoeld wel onjuiste informatie.

MALINFORMATIE?

Is correcte informatie, die wordt verspreid met als doel om een land, organisatie of persoon te beschadigen.

Voorbeeld:

Nikki de Jager (ook bekend als Nikki Tutorials) kwam in 2020 naar buiten als transgender. In het begin van haar video (en vanaf 13:37 nogmaals) vertelt ze dat ze onder druk gezet was om deze informatie te delen met anderen. 

Het delen van persoonlijke informatie over iemand die schadelijk is voor die persoon is een voorbeeld van malinformatie.

Break!

Next up...

Factchecken met Google!

Factchecken met Google

• Fact-check explorer: https://toolbox.google.com/factcheck/
  
• Geolocation -> Google Maps, Google Earth
• Reverse Image Search -> images.google.com
• Zoeken binnen een specifieke website -> site: ...
• Exacte woorden -> "..." 

Waar denk jij aan bij de woorden
Sociale media en Oekraïne?
Wat schiet je te binnen?

MISINFORMATIE

Voorbeeld

https://archive.ph/jW2jU

Factcheck

https://dpa-factchecking.com/netherlands/220303-99-369475/

De foto is van een Britse soldaat, uit 2019.

Hoe: screenshot maken, reverse image, datum aanpassen. 

Omdat er ook foto’s van voor de oorlog zijn, weet je dat deze foto niet correct geframed is.

Hoe reverse image search werkt, laat ik bij 'Desinformatie', zien.

Hoe: screenshot maken, reverse image, datum aanpassen. Omdat er ook foto’s van voor de oorlog zijn, weet je dat deze foto niet correct geframed is.

Voorbeeld: RTL Nieuws (Facebook)

Voorbeeld Desinformatie en de oorlog in Oekraïne 

RTL Nieuws

https://archive.ph/sgovq

Tijd om zelf te oefenen!

Stap 1: site:rtlnieuws.nl ”Kiev aangevallen met ballistische raketten en kruisraketten” -> je ziet een andere foto

Stap 2: reverse image search:

Reverse image search!

1. Ga naar Image.google.com
   
2. Upload de foto of een screenshot van volgende slide
3. Gebruik datum range (aka toen de oorlog begon)
4. Bekijk resultaten

Het screenshot is gemanipuleerd: 

Factcheck

https://factchecknederland.afp.com/doc.afp.com.324E64F

RTL gebruikte een andere foto.

Bekijk de video met mijn voorbeeld, waarin ik een screenshot van het meisje "gewoon" copy-paste, in de volgende slide

Hoe: screenshot maken, reverse image, datum aanpassen. Omdat er ook foto’s van voor de oorlog zijn, weet je dat deze foto niet correct 'geframed' is.

Factchecken met Google

• Fact-check explorer: https://toolbox.google.com/factcheck/
  
• Geolocation -> Google Maps, Google Earth
• Reverse Image Search -> images.google.com
• Zoeken binnen een specifieke website -> site: ...
• Exacte woorden -> "..." 

Probeer het zelf!

Keuze 1: Geolocation - Waar is deze opname gemaakt?

Keuze 2: Factcheck - Is Kharkiv in handen van Rusland? 

Twitter video, let op details en zoek in Maps

https://twitter.com/no_itsmyturn/status/1499273875447820292?s=20&t=ics1ETRTn2AA0cCMitHp2Q

Reverse image search + datum eerder dan feb. '22

https://twitter.com/hamza_jamshed05/status/1496835919093329922?s=20&t=LUqXj0G4ZyiiDnI3WCpaIA

Keuze 1: Geolocation

Hoe gevonden:

Laatste paar sec zie je Palla staan, zoeken op Palla levert 1 plek op: Palladium (bioscoop). Als je onderin kijkt zie je dat de Maps Streetview uit 2015 komt en daarmee is het aannemelijk dat dit de locatie is! 

Keuze 2: 

Fact-check

Hoe gevonden:

• Reverse image search 
  
• Datum ingesteld voor februari '22
• Je vindt vergelijkbare foto's! Dit is uit 2014!

Kharkiv was 24-02-22 niet in handen van Rusland

Leerdoelen:

• Je kan uitleggen wat desinformatie, misinformatie en malinformatie is;
  
• Je kan uitleggen dat er door sommige media gebruikgemaakt wordt van onjuiste informatie.

Je kan uitleggen wat desinformatie, misinformatie en malinformatie is

😒🙁😐🙂😃

Je kan uitleggen dat er door sommige media gebruikgemaakt wordt van onjuiste informatie

😒🙁😐🙂😃

FEEDBACK

Wat neem je mee van deze les?

Bedankt voor jullie inzet!