(HV) Deel 1 | De Aarde - platentektoniek

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 4,5

De aarde

Platentektoniek en vulkanen

Lesprogramma

1. Klassikale uitleg (met video's en vragen)
2. Zelfstandig oefenen met examenvragen / begrippen 

Wat moet je kunnen?

Endogene processen die samenhangen met de platentektoniek beschrijven en verklaren. 

Het interne systeem van de aarde

Theorie: 

Door convectiestromen bewegen platen

Maar...

slab-pull

Ridge-push

Slab-pull theorie

Welke vulkanen horen bij effusief vulkanisme?

1. Schildvulkanen
2. Caldeiravulkanen
3. Stratovulkanen
4. Spleetvulkanen

Welke vulkanen horen bij explosief vulkanisme?

1. Stratovulkaan en Caldeiravulkaan
2. Schildvulkaan en spleetvulkaan
3. Beide antwoorden zijn goed
4. Beide antwoorden zijn fout

Bekijk de afbeelding. Er zijn veel vulkanen in Indonesië. Zouden deze vulkanen voornamelijk explosieve of effusieve vulkanen zijn?

1. Explosief
2. Effusief

Maar in Z-A...

Opvallend is dat in drie zones langs de westkust geen actief vulkanisme voorkomt! 

Deze gebieden noem je volcanic gaps

vwo

Volcanic gaps

Ouderdom van de plaatrand.

vwo

Vlakke subductie

Oudere korst = zwaar en duikt diep 

jongere korst = lichter, verschilt in dichtheid wienig van mantel. zakt niet weg.  

vlakke subductie --> geen vulkanisme

vwo

Aardbevingen

Gebergtevorming

Plooiingsgebergte

Breukgebergte

Uit je hoofd leren

Het actualiteitsbeginsel: the present is key to the past

Platentektoniek is een systeem van interacties tussen delen van de aardkorst. De beweging wordt veroorzaakt door de interne hitte van de aarde. 

Plaatbewegingen veranderen de aardkorst: vulkanen, aardbevingen en gebergten ontstaan.

Het eruptietype van een vulkaan weerspiegelt zich in de vorm.

havo

Uit je hoofd leren

Het actualiteitsbeginsel: the present is key to the past

Platentektoniek is een systeem van interacties tussen delen van de aardkorst. De beweging wordt veroorzaakt door de interne hitte van de aarde. 

Plaatbewegingen zijn het resultaat van een duwkracht vanuit de mid-oceanische rug (ridge push) en een trekkracht als gevolg van het wegduiken van de oceanische korst bij een subductiezone (slab pull) 

vwo

Uit je hoofd leren

Door endogene processen ontstaan vulkanen, aardbevingen en gebergten en de bijbehorende geomorfologische verschijnselen.

Het eruptietype van een vulkaan weerspiegelt zich in de vorm.

vwo

Platentektoniek

Oefenen:
Opdrachtenboek

Oefen online de begrippen:

Quizlet 

Atlas omrekentabel

Opgave: Schuivende platen in N-Z

54e druk: 170 - 171 = 55e druk: 176 - 177
54e druk 216 = 55e druk 238

Opgave: Platentektoniek bij de Anatolische en de Arabische plaat 
54ste druk: 217 = 55e druk: 239

Platentektoniek en vulkanen

Lesprogramma

1. Terugblik platentektoniek
2. Hw bespreken
3. Start nieuwe topic

Platentektoniek terugblik

Drie rondes: The odd one out.

Welke hoort er niet bij en waarom? 

Je mag de atlas / internet gebruiken. 

The odd one out

Acatenango - Guatemala

Popocatépetl - Mexico

Hasan Dağı - Turkije

Manau Loa - Hawaii

Hawaii is schildvulkaan, rest stratovulkanen

The odd one out

Himalaya

Alpen

Pyreneeën

Rift valley

Rift valley = breukgebergte rest plooiingsgebergten

The odd one out

Indonesië

Hawaii

Galapagos eilanden

Paaseiland

Indonesië hoort er niet bij, hier vindt subductie plaats (plaatgrens) terwijl de andere drie te maken hebben met hotspots.

Hoe ging het huiswerk over platentektoniek?
Welke vraag wil je nabespreken?

vraag 1

vraag 2

vraag 3

vraag 4

Geen één vraag, het is duidelijk.