Formuleren: Dubbelopjes h4

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

KBT: spelling en formuleren

• Compoweek 2: KBT

Overzicht van de stof in workspace.

Soms zeggen we dingen dubbel...

• Onjuiste herhaling
• Tautologie
• Pleonasme
• Contaminatie
• Dubbele ontkenning

1. Onjuiste herhaling

Als een vast voorzetsel ten onrechte twee keer wordt gebruikt, is dat een onjuiste herhaling.

Voorbeeld: 

Je klasgenoten gaan zich aan die rotopmerkingen van jou steeds meer aan ergeren.

Ik ben daarnaar erg benieuwd naar.

2. Tautologie

Als hetzelfde twee keer wordt gezegd met verschillende woorden van dezelfde woordsoort (synoniemen), heet dat tautologie.

Voorbeeld:

Hoewel we de catalogus reeds weken van tevoren al in huis hadden, konden we geen keuze maken.

Altijd en eeuwig, blij en verheugd, eenzaam en verlaten, enkel en alleen, geheel en al, gratis en voor niets, never nooit (niet), nooit ofte nimmer, open en bloot, met pracht en praal...

3. Pleonasme

Bij een pleonasme wordt een deel van de betekenis van een woord of een woordgroep nog eens door een ander woord uitgedrukt. Dat andere woord is meestal van een andere woordsoort.

Voorbeeld:

In het lokaal hing altijd een vieze stank.

Houten boomstam, gele boterbloem, hete zon, witte sneeuw.

4. Contaminatie

Als twee woorden of uitdrukkingen worden verward en ten onrechte worden vermengd, heet dat een contaminatie.

Voorbeeld:

Uitprinten, overnieuw, nachecken, zich irriteren aan.

Er is geen enkel spoor van bewijs dat Jansen die inbraak heeft gepleegd. 

5. Dubbele ontkenning

In zinnen met een werkwoord dat al een ontkennend karakter heeft (voorkomen, misbruiken verbieden, weerhouden, nalaten) wordt soms ten onrechte een tweede ontkenning toegevoegd.

Voorbeeld:

De regering raadt ons af het land Japan voorlopig niet te bezoeken.

Ik heb nooit geen dorst.

Je moet van iemand als Louis, die zijn hele leven nog geen spat heeft uitgevoerd en al twintig jaar een uitkering heeft, echt geen optimale werkinstelling van verwachten.

1. Dubbele ontkenning
2. Contaminatie
3. Onjuiste herhaling
4. Pleonasme

Karima zou eindelijk moeten afleren om niet het stopwoordje ‘echt’ te gebruiken.

1. Onjuiste herhaling
2. Dubbele ontkenning
3. Pleonasme
4. Tautologie

Je moet niet doen of vernielingen aanrichten tegenwoordig de normaalste gang van de wereld is.

1. Pleonasme
2. Tautologie
3. Onjuiste herhaling
4. Contaminatie

Het door een torpedo getroffen marineschip zonk langzaam naar beneden in het koude oceaanwater.

1. Contaminatie
2. Pleonasme
3. Tautologie
4. Dubbele ontkenning

Deze trendviewer heeft vroeger vaak rake voorspellingen gedaan, maar kennelijk zat hij er bij het voorspellen van de nieuwste woningtrends klaarblijkelijk behoorlijk naast.

1. Tautologie
2. Pleonasme
3. Onjuiste herhaling
4. Contaminatie

Zelfstandig aan de slag

1. Herhaling theorie: Bekijk eerst het document 'H4 compostof spelling formuleren' (dubbelopjes staan onderaan).
2. Oefenen: Maak de volgende oefeningen op Cambiumned ter voorbereiding van de Kwizl:
   Per formuleerfout: https://www.cambiumned.nl/theorie/stijl/formuleren/
   Alles door elkaar: https://www.cambiumned.nl/oefeningen/dubbelop-fouten/
3. Diagnostische toets: maak de Kwizl 'Dubbelop stijlfout'. (Huiswerk).