Burgerlijke cultuur van Nederland - 5.1 Burgerij

5.1 Burgerij
1 / 38
next
Slide 1: Slide
kunst algemeenMiddelbare schoolhavoLeerjaar 5

This lesson contains 38 slides, with text slides and 7 videos.

time-iconLesson duration is: 60 min

Items in this lesson

5.1 Burgerij

Slide 1 - Slide

Rembrandt van Rijn


d
Eén van de profiterende kunstenaars van de welvaart in de Nederlanden

Slide 2 - Slide

Slide 3 - Video

huwelijksportretten

Huwelijksportretten werden enorme populair in de 17e eeuw. Als typisch voorbeeld van de nieuwe welvarende kooplieden liet Marten Soolman een dubbelportret schilderen van hem en zijn bruid Oopjen Coppit. Rembrandt laat duidelijk de status en rijkdom van het bruidspaar zien: luxe kleding, versieringen op schonen en wel drie trouwringen en héél veel sieraden

Slide 4 - Slide

Slide 5 - Slide

Slide 6 - Video

De anatomische les
De anatomische les van Dr Nicolaes Tulp is een schilderij uit de meest succesvolle periode van Rembrandt. Hij vestigt zich hierdoor definitief in Amsterdam. We zien een anatomische les van Dr. Nicolaes Tulp. De eerste docent van de chirugijngilde. Het gilde heeft deze opdracht aan Rembrandt gegeven. We zien dat de chirurgen een ter dood veroordeelde roofovervaller open gesneden wordt.

Slide 7 - Slide

Slide 8 - Slide

De voorstelling op het schilderij lijkt levensecht, maar is het niet. Het ontleden van een arm is feitelijk de laatste anatomische handeling, dus het lijk zou in deze fase al helemaal opengewerkt moeten zijn. 

De collega’s staan ook wel heel dicht bij elkaar aan de tafel. Rembrandt accentueert de status van Tulp door hem als enige een hoed te geven en kijkt als enige naar links, in de richting van het licht. 

Slide 9 - Slide

Slide 10 - Slide

Slide 11 - Video

Portretten van macht
Bestuursfuncties in de zeventiende eeuw leiden tot aanzien. Ze worden vaak voor de  'eeuwigheid' aangesteld. De bestuurders laten zich graag vereeuwigen op grote groepsportretten en zo vormen zij een belangrijke inkomstenbron voor schilders

Slide 12 - Slide

Schuttersstuk
Schutterstukken zijn in de 17e eeuw een bekend fenomeen. Burgers die de verantwoordelijkheid dragen voor de verdediging van een stad of stadsdeel zijn verenigd in een schuttersgilde. Rembrandt heeft één keer in zijn leven een schuttersstuk geschilderd: DE NACHTWACHT!

Slide 13 - Slide

Slide 14 - Video

Slide 15 - Slide

De invloed van de Italiaanse barok en met name van Caravaggio, is duidelijk zichtbaar aan het worden in het 
werk van Rembrandt. Licht-donkercontrast verhogen de suggestie van diepte en sturen de blik van de kijker langs de belangrijkste personages op de voorstelling. Dit licht-donkercontrast noemen we claire obscure

Slide 16 - Slide

Caravaggio
Rembrandt

Slide 17 - Slide

Slide 18 - Link

Handboogschutters
Bartholomeus van der Helst is een veelgevraagd schilder. Hij schildert zeer gedetailleerd, een stijl die in de tweede helft van de 17e eeuw zeer populair is. In 1653 schildert hij De overlieden van de Amsterdamse handboogschutters. 

Slide 19 - Slide

Slide 20 - Slide

Van der Helst laat het licht van rechts komen en kiest een laag standpunt waardoor de regenten letterlijk op ons neerkijken. Op de achtergrond pronkt het gildenzilver. De overlieden zijn de schatbewaarders van de gilde. De stoel in het midden is versierd met een beschermheilige van de schutters: Sint-Sebastiaan. 

Slide 21 - Slide

Overvloed binnen perken
De welvarendste burgers in de 17e eeuw bouwen voor zichzelf stadspaleizen en grote buitenhuizen. De kunstproductie wordt bepaald dor de wensen van natuurgetrouwe uitbeelding van het eigen burgerlijke leven. 

Slide 22 - Slide

Huis bartolotti
Huis Bartoletti is een voorbeeld van een zeventiende-eeuwse stadspaleis. Het huis is waarschijnlijk een ontwerp van stadsarchitect Hendrick de Keyser. Hij is een beroemd architect. Het grachtenpand krijgt een gevel in Hollands renaissancestijl. kenmerkend zijn de pilasters die opklimmen van Dorisch naar Ioninsch en Korintisch. 

Slide 23 - Slide

Slide 24 - Slide

Slide 25 - Slide

-De bakstenen gevel is volledig symmetrisch en wordt op regelmatige wijze doorsneden door horizontale hardstenen en speklagen. 

-De verhoudingen van de verdiepingshoogten en de ramen voldoen aan de regels van de gulden snede. 

Het paleis straalt macht en welvaart uit in een nieuw stukje Amsterdam. 

Slide 26 - Slide

Slide 27 - Video

vanitasstilleven
De economie stijgt enorm door de VOC. Dit uit zich in het verzamelen van exotische spullen. Dit is zichtbaar in het interieur van de burgerwoning, de ingrediënten, kleding en andere gebruiksvoorwerpen.

Pieter Claesz is één van de meest bekendste stillevens schilders van de zeventiende eeuw. Op het vanitasstilleven Stilleven met kalkoenpastei (1627) zie je de aziatische invloed.

Slide 28 - Slide

Slide 29 - Slide

Vanitasstillevens lijken realistische voorstellingen van voorwerpen, maar dragen altijd een dieperliggende boodschap: het leven is eindig, alles wat leeft, sterft en bederft ooit.


Slide 30 - Slide

Slide 31 - Video

Slide 32 - Video

OPDRACHT:
1. Zoek een stilleven op naar keuze
2. Ga opzoek naar waar de specerijen vandaan komen
3. Ga op zoek naar de symboliek achter het stilleven en/of de voorwerpen die afgebeeld zijn.

4. Je presenteert je stilleven aan de klas

Slide 33 - Slide

Meubelstukken
Luxe en exotische verzamelobjecten worden bewaard in een kunstkabinet. Een voorbeeld van zo'n kunstkabinet is de kast die in 2009 door Museum Boijmans Van Beuningen is aangekocht. 

Slide 34 - Slide

Slide 35 - Slide

Het kabinet oogt met de deuren dicht saai, maar het is gemaakt met ebbenhout uit Azië. Achter de deuren zitten weer allemaal kleine deurtjes en kleine laatjes. 

De vraag naar Chinees porselein was groot. Daarom werd er ook imitatie porselein op de markt gebracht. In Delft wordt het oorspronkelijk dikke Hollandse aardewerk verfijnd en krijgt het een steeds 'Chinezer' uiterlijk. Dit kennen we als Delfts Blauw

Slide 36 - Slide

Slide 37 - Slide

Opdrachten passend bij dit hoofdstuk:

Werkboek 5.1 Burgerij
5, 7, 8, 9, 15, 17, 19

Opdrachten af? 
Dan kan je ze zelf nakijken

Slide 38 - Slide