Lesweek 3: Vitale functies en ziekten van de luchtwegen

Vitale functies en ziekten van de luchtwegen
Les 3
Lesweek 3


IOZ, SCT
1 / 46
next
Slide 1: Slide
ZelfzorgMBOStudiejaar 4

This lesson contains 46 slides, with interactive quizzes and text slides.

time-iconLesson duration is: 60 min

Items in this lesson

Vitale functies en ziekten van de luchtwegen
Les 3
Lesweek 3


IOZ, SCT

Slide 1 - Slide

Planning periode
Lesweek 1: Vitale functies polsslag
Lesweek 2: Vitale functies ademhalingsstelsel
Lesweek 3: Vitale functies en ziekten van de luchtwegen
Lesweek 4: Vitale functies en de bloedsomloop
Lesweek 5: Workshops
Lesweek 6: Ken je doelgroep
Lesweek 7: Vitale functies en het zenuwstelsel
Lesweek 8: Vitale functies en infectie
Lesweek 9: Pijn en pijnbeleving
Lesweek 10: Workshops

Slide 2 - Slide

Wat gaan we vandaag doen?
Opdrachten
Titel: Pathologie
Module 7 Ziekten van luchtwegen
1 Hoesten
2 Ademhalingsproblemen


Slide 3 - Slide

Onderwerpen
  • Introductie
  • Hoesten
  • Productieve en niet-productieve hoest
  • Trilhaarepitheel
  • Oorzaken van hoesten
  • Sputum
  • Bloed ophoesten
  • Medicijnen

Slide 4 - Slide

  • Wat valt erop in deze casus? 
  • Wat is het doel van deze les? 
  • Welke kennis en vaardigheden heb je nodig om mevrouw Rutgers goed te kunnen begeleiden? 
  • Welke kennis en vaardigheden heb jij al?

Slide 5 - Slide

Leerdoelen
Aan het eind van deze les:
  • Je kunt uitleggen hoe productief en niet productief hoesten kunnen ontstaan.
  • Je kunt beschrijven aan welke symptomen je de zes infectieuze en niet-infectieuze oorzaken van hoesten kunt herkennen.
  • Je kunt toelichten hoe je door het sputum te onderzoeken informatie kunt krijgen over de oorzaak van het hoesten.


Casus

Slide 6 - Slide

Wanneer ben jij tevreden als je iets geleerd hebt?

Slide 7 - Open question

Welke persoonlijke kwaliteiten zet jij vandaag in tijdens deze les?
En hoe behoud je deze kwaliteit?

Slide 8 - Mind map

Terugblikken
Wat heb jij onthouden van de vorige les?

Laten we dit testen aan de hand van de quizvragen in les 2!

Slide 9 - Slide

Een snelle, oppervlakkige ademhaling kan bijvoorbeeld voorkomen bij
A
het gebruik van (te veel) slaapmiddelen
B
een hersenbloeding
C
infecties

Slide 10 - Quiz

Een trage, diepe ademhaling kan bijvoorbeeld voorkomen bij
A
bewusteloosheid door een te hoog bloedsuikergehalte
B
bepaalde hart- en vaatziekten
C
een obstructie en/of vernauwing van de luchtwegen

Slide 11 - Quiz

Introductie
Ademhaling
  • Vitale functie
  • Wat zorgt ademhaling voor
  • Tot welke klachten kunnen infecties zorgen

Lichte infecties van de luchtwegen leiden tot klachten zoals hoesten, kortademigheid en soms sputum opgeven. Bij ernstiger infecties kan benauwdheid ontstaan, waarbij de gaswisseling wel in gevaar komt.
Zorgt ervoor dat de gaswisseling van zuurstof en koolzuur normaal kan verlopen.

Slide 12 - Slide

Welk vergelijkbaar voorbeeld ken jij uit de praktijk?

Slide 13 - Slide

Waar denk je aan bij hoesten?

Slide 14 - Mind map

Hoesten
De indeling van de luchtweginfecties kun je als volgt maken:
bovenste luchtweginfectie en onderste luchtweginfectie.

Slide 15 - Slide

Wat behoort tot de bovenste luchtweginfectie?

Slide 16 - Open question

Hoesten
Hoesten is een reflexmatige beweging van de luchtwegen die een sterke luchtstroom tot stand brengt, waarmee irriterende bestanddelen naar buiten worden gewerkt.


                als receptoren in het slijmvlies worden geprikkeld door slijm of andere irriterende stoffen

1. Productieve hoest
2. Niet-productieve hoest

Slide 17 - Slide

Wat is het verschil tussen productieve hoest en niet-productieve hoest?

Slide 18 - Open question

Productieve hoest
Bij de productieve hoest of slijmhoest hoest je slijm op.
Slijm is afkomstig van speciale cellen die het slijmvlies vd luchtwegen bekleden: Slijmbekercellen
- beschermt het longslijmvlies tegen uitdroging
- dienst als transportmiddel voor het afvoeren van stofdeeltjes, micro-organismen en dode afweercellen

Trilhaarepitheel: werken samen en transporten het slijm in de richting vd keel.
- erg gevoelig voor nicotine
Leerdoel 1

Slide 19 - Slide

Wat is het gevolg van nicotine op het trilhaarepitheel?

Slide 20 - Open question

Productieve hoest
Trilhaarepitheel: werken samen en transporten het slijm in de richting vd keel.
- erg gevoelig voor nicotine

Het gevolg ervan is het stilleggen van het trilhaarepitheel. 
Na enkele uren komt de golvende beweging van de trilharen weer op gang. 
Een roker heeft vaak een productief ochtendhoestje. Slijm dat ’s nachts door de herstelde trilhaarfunctie naar boven is getransporteerd, wordt in de ochtend opgehoest.
Leerdoel 1

Slide 21 - Slide

Niet productieve hoest
Niet-productieve hoest of prikkelhoest ontstaat door prikkeling van het slijmvlies van de luchtwegen of door ontsteking van de longbladen.
- de slijmproductie staat niet op de voorgrond
- ‘droge’ hoest.

Oorzaak: infectie of het inademen van irriterende stoffen, dampen en rook
Gevolg vanwege medicijngebruik: hinderlijke prikkelhoest

Slide 22 - Slide

De meest voorkomende oorzaak voor een prikkelhoest is een lichte virusinfectie van de luchtpijp.
Hoelang duurt gemiddeld de hoest?

Slide 23 - Mind map

Hoesten
De indeling van de luchtweginfecties kun je als volgt maken:
bovenste luchtweginfectie en onderste luchtweginfectie.

Slide 24 - Slide

Wat behoort tot de bovenste luchtweginfectie?

Slide 25 - Open question

Oorzaken van hoesten
  • Roken
  • Luchtweginfecties
  • COPD en astma bronchiale
  • Vreemd voorwerp in de luchtwegen
  • Postnasal drip
  • Longgezwellen
Waarom roken?
Roken irriteert het slijmvlies en legt de trilhaaractiviteit stil. Het slijm wordt niet meer afgevoerd en hoopt zich op. 
Waarom luchtweginfecties?
Omdat virussen vaak via de lucht besmettelijk zijn. Als je tijdens een besmetting hoest, verspreid je een grote hoeveelheid kleine waterdruppeltjes waarin zich het virus bevindt. Deze waterdruppeltjes blijven in de lucht zweven en worden weer door iemand anders ingeademd.
Waarom postnasal drip?
Bij infecties in de neus en bijholten (sinusitis) wordt er slijm geproduceerd die voornamelijk ’s nachts in de luchtwegen terechtkomt. Dit heet postnasal drip. Het slijm loopt achter in de keel naar beneden, de longen in. Overdag hoest je dit slijm weer op. Bij een chronische sinusitis, bijvoorbeeld door poliepen, kan hierdoor een hardnekkige hoest ontstaan.
Leerdoel 2

Slide 26 - Slide

Opdracht
Wat: Lees in Thieme; Pathologie > Module 7 > 2 ademhalingsproblemen > 2.4 Astma en COPD

Doen: Beantwoorden de volgende vragen;
  1. Wat is de relatie tussen COPD en het ontstaan van de longontstekingen?
  2. Wat wordt bedoeld met ''Astma is ook een zogenaamde atopische aandoening''?

Tijd: 20 minuten

Slide 27 - Slide

Wat is de relatie tussen COPD en het ontstaan van de longontstekingen?

Slide 28 - Open question

Wat wordt bedoeld met ''Astma is ook een zogenaamde atopische aandoening''?

Slide 29 - Open question

Sputum
Slijm dat is opgehoest wordt sputum genoemd: kan belangrijke informatie geven over de aard van de aandoening.

- hoeveelheid
- de kleur
- de taaiheid

Slide 30 - Slide

Sputum kleur
De normale kleur van het sputum is helder of wit tot grijswit.
Een gele slijmkleur zie je veel bij virale luchtweginfecties. Zonder behandeling zal de kleur na enkele dagen weer normaal helder of wit worden.
Geelgroene of groene sputum dat in klodders wordt opgehoest, komt veel voor bij bacteriële infecties. Het slijm bevat afvalproducten van de ontsteking, zoals leukocyten, dode slijmvliescellen en bacteriën.
Rode streepjes in het sputum duidt op bloedbijmenging. Na heel hard hoesten kan er bijvoorbeeld een oppervlakkig bloedvaatje beschadigd zijn. Dit geneest meestal weer snel. Meerdere malen streepjes bloed in het sputum kan het gevolg zijn van een infectie, maar ook van een longgezwel.
Bij een longontsteking zie je soms roestbruin sputum doordat zich bloed door het groene sputum mengt.
Leerdoel 3

Slide 31 - Slide

Waar zou bloed ophoesten het gevolg van kunnen zijn?

Slide 32 - Open question

Bloed ophoesten
Bloed ophoesten kan het gevolg zijn van:

  • een ernstige vorm van longontsteking;
  • een longcarcinoom;
  • tuberculose;
  • abnormaal gevormde luchtwegen na eerdere ontstekingen (bronchiëctasieën);
  • longembolie, dit is een bloedstolsel in de longen;
  • longoedeem, dit komt voor bij hartfalen.





Slide 33 - Slide

Slide 34 - Slide

Medicijnen
De belangrijkste groepen antihoestmedicijnen:

  • Inhalatiemiddelen
  • Antitussiva
  • Emolliens
  • Mucolytica en expectorantia
  • Antibiotica, corticosteroïden en inhalatietherapie

Slide 35 - Slide

Samenvatting
  • Hoesten is een afweermechanisme van het lichaam, met als doel schadelijke stoffen en micro-organismen uit de longen te verwijderen. Hoesten ervaar je als onprettig en er zijn vele middelen die de hoest afremmen of verzachten.

  • Hoesten is in te delen in een productieve hoest of slijmhoest en een niet-productieve hoest of kriebelhoest.

  • De hoeveelheid, de kleur en de taaiheid van het sputum kan belangrijke informatie geven over de herkomst van de hoest.

  • Bloed ophoesten is vrijwel altijd een teken van een ernstige longaandoening, zoals een longcarcinoom. Als er bloed bij het sputum zit, moet nader onderzoek volgen.

  • Van veel antihoestmiddelen is niet bewezen dat ze helpen. Bij juiste toepassing hebben antibiotica, luchtwegverwijders en corticosteroïden een remmende invloed op hoesten.




Slide 36 - Slide

Wat heb je vandaag geleerd/gedaan je trots op bent?

Slide 37 - Open question

Leerdoelen check
Jij kunt nu...

  • Je kunt uitleggen hoe productief en niet productief hoesten kunnen ontstaan.
  • Je kunt beschrijven aan welke symptomen je de zes infectieuze en niet-infectieuze oorzaken van hoesten kunt herkennen.
  • Je kunt toelichten hoe je door het sputum te onderzoeken informatie kunt krijgen over de oorzaak van het hoesten.


Slide 38 - Slide

Bij de niet-productieve hoest of slijmhoest hoest je slijm op.
A
Waar
B
Niet waar

Slide 39 - Quiz

Astma bronchiale, vreemd voorwerp in de luchtwegen, postnasal drip en longgezwellen zijn oorzaken van hoesten. Welke drie andere oorzaken bestaan er?

Slide 40 - Open question

Slijm dat is opgehoest wordt sputum genoemd.
Hoe kun je door het sputum te onderzoeken informatie krijgen over de oorzaak van het hoesten?

Slide 41 - Open question

Welk cijfer zou jij jezelf willen geven voor je werkhouding tijdens de les vandaag?
110

Slide 42 - Poll

Welk cijfer zou jij de les willen geven?
110

Slide 43 - Poll

Ik heb de volgende feedback
voor deze les:

Slide 44 - Mind map

Vooruitblikken
Lesweek 4: Vitale functies en de bloedsomloop
Thieme
Titel: Anatomie en fysiologie
Module 6 Bloed en bloedsomloop
1 Bloed en bloedsomloop







Slide 45 - Slide

Aan de slag!
Opdrachten
Titel: Pathologie
Module 7 Ziekten van luchtwegen
1 Hoesten
2 Ademhalingsproblemen


Slide 46 - Slide