Voeding eetgewoonte en nutriënten

• Voeding
• Middelbare school
• MBO
• vmbo
• Leerjaar 1

 Voeding

EETGEWOONTEN

NUTRIËNTEN

Leerdoelen

Aan het einde van deze les:

• kan je eetgewoonten van jezelf benoemen
• kan je eetgewoonten van anderen landen/culturen benoemen
• ken je de begrippen vegetariër, pescotariër en veganist
• weet je wat wij bedoelen met biologisch eten
• kun je macro en micro nutriënten benoemen
• Kun je de belangrijkste eigenschappen van nutriënten benoemen voor je lichaam

Eetgewoonten/eetcultuur

Niet iedereen eet hetzelfde.

Mensen hebben verschillende voedingsgewoonten.

Een voedingsgewoonte is hoe je gewend bent te eten en wat je gewend bent te eten. Wat we daarin gewoon vinden met elkaar is wat we eetcultuur noemen. 

Een gewoonte of eetcultuur wordt onder andere gevormd door:

*  wat je belangrijk vindt (normen en waarden)

*  wat je geleerd hebt.

*  je (geloofs-)overtuigingen .

*  je omgeving

*  wat je kunt kopen en beschikbaar is in je land

Eetgewoonten

• Je eet op bepaalde tijden
  
• Je eet op een bepaalde manier
  
• Wat eet je wel en niet

In de volgende opdrachten denken we na over onze eigen eetgewoonte. 

- Ontbijt jij?
- Waaruit bestaat je ontbijt?
- Ontbijt je in het weekend anders? Hoe dan?

Avondeten
*Eet je alleen of met het gezin?
*Eet je aan tafel of voor de tv?

Extra vragen:

* Eet je aan een gedekte tafel?

*Weet jij wat de functie is van gezamenlijk eten? -> Sociale gelegenheid, verbinden, gezellig en ontspannen. Samen eten zorgt er voor dat je je mentaal beter voelt. 

* Eet je met bestek of met je handen?

* In welke cultuur eten ze met de rechterhand? -> India en veel Islamitische landen

Overeenkomsten en verschillen

1. Wat zijn nu opvallende overeenkomsten en verschillen in onze eetgewoontes? 
2. Wat bepaald onze eetgewoontes?
3. Zou jij je eetgewoonte willen veranderen en wat dan? 

Eetculturen

Wat zijn eetculturen?

Eetculturen wil zeggen dat iemand met een bepaalde cultuur, eet, drink en leefgewoontes heeft volgens zijn religie en cultuur. 

Landen en hun eetgewoonten 

Mensen met een andere culturele achtergrond dan Nederland maken vaak andere recepten dan aardappels, groente en vlees. Ze koken in de traditie van hun land. Ze houden soms rekening met hun geloof, waardoor ze bijvoorbeeld geen varkensvlees eten. Ook eten ze groenten die in Nederland niet zo bekend zijn. Zoals bitawiri, wat een Surinaamse bladgroente is, of kousenband, een soort sperziebonen. Wel eens van Ayran gehoord? Dat is een populair Turks yoghurtdrankje.

Geloof en voeding 

• Islam: Halal vlees/ geen varken / Ramadan
  
• Jodendom: Koosjer
  
• Hindoeïsme: Vegetarisch / vasten
  
• Boeddhisme: Vegetarisch / geen verslavende producten
  
• Christendom: geen regels
  
• Katholicisme: Vastenperiode
  

Levensovertuiging en voeding

• Vegetariër: geen vlees, wel dierlijke producten
  
• Pescotariër: geen vlees, wel vis
  
• Veganist: geen dieren en geen dierlijke producten
  
• Biologisch eten: Eten waarbij zoveel mogelijk rekening gehouden wordt met mens, dier en milieu.
  

Voedingsstoffen-nutriënten

voedingsmiddel of voedingsstof

Voedingsmiddel: Alle soorten voedsel die door mensen kunnen worden gegeten en gedronken

Voedingsstof: bestanddeel uit voedingsmiddelen dat je lichaam nodig heeft. Dit worden nutriënten genoemd. 

Voedingsstoffen:

1. Koolhydraten

2. Eiwitten

3. Vetten

4. Mineralen 

5. Vitamines

6. Water

Koolhydraten

Deze vind je in voedingsmiddelen met suikers, zetmeel en vezels.

Koolhydraten geven je lichaam energie / brandstof

In welke voedingsmiddelen
vind je veel koolhydraten?

Eiwitten

Eiwitten zorgen voor een goede opbouw van de cellen in je lichaam. Ook leveren ze energie.

Je vindt eiwitten in dierlijke producten zoals vlees, vis, eieren, kaas en zuivelproducten.

Ook zitten ze in peulvruchten, granen , noten en zaden.

Vetten

Vetten leveren vooral energie.  Daarnaast helpen ze bij de opname van bepaalde voedingsstoffen, bescherming van organen en het vasthouden van warmte.

Er bestaan goede vetten en slechte vetten:

Verzadigd vet: verhoogt het 'slechte' cholesterol in het bloed.  

Onverzadigd vet: verlaagt dit cholesterolgehalte juist.

Verzadigd vet

Onverzadigd vet

Vetten

Verzadigd vet vind je veel in dierlijke producten, zoals kaas, vet vlees en boter.

Onverzadigde vetten vind je in noten, olijfolie, vis en zaden.

Mineralen

We hebben mineralen nodig voor een normale groei en ontwikkeling, en een goede gezondheid.

Denk hierbij aan calcium, ijzer, jodium, natrium en zink.

Calcium

Ijzer

Natrium

Vitamines

Als je gezond en gevarieerd eet volgens de Schijf van Vijf krijg je voldoende vitamines binnen.

We hebben vitamines nodig voor een normale groei en ontwikkeling, en om gezond te blijven.

In welk voedingsmiddel vind je veel vitamine C?

1. 
2. 
3. 

In welk voedingsmiddel vind je veel vitamine E?

1. 
2. 
3. 

Water

Je hebt vocht nodig omdat je het verliest bij het ademen, door te zweten en via urine en ontlasting.

Hoeveel water
drink jij per dag?

Leerdoelen behaald?

Aan het einde van deze les:

• kan je eetgewoonten van jezelf benoemen
• kan je eetgewoonten van anderen landen/culturen benoemen
• ken je de begrippen vegetariër, pescotariër en veganist
• weet je wat wij bedoelen met biologisch eten
• kun je macro en micro nutriënten benoemen
• Kun je de belangrijkste eigenschappen van nutriënten benoemen voor je lichaam