Kgt nieuw 5.2 De huid

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo k
• Leerjaar 1

thema 5 Waarneming en gedrag

Verwachtingen

Respect voor elkaar​

Stil zijn tijdens de uitleg​

Vinger opsteken als je een vraag hebt​

Actieve werkhouding​

Wat gaan we vandaag doen?

Lesdoelen

Hoe zat het ook alweer?

Uitleg basisstof 5.2

Aan de slag! (Huiswerk)

Lesdoelen

Aan het einde van de les kan je...

.... de bouw en 2 functies van de huid beschrijven.

Wanneer wordt je je bewust van een waarneming?

1. Als er een prikkel in je zintuig komt.
2. Als het impuls in de hersenen is verwerkt.

Wat gebeurt er in je lichaam?

• Zintuig krijgt een prikkel --> seintje naar de hersenen.
• Seintje noem je een impuls.  
• Impuls gaat via zenuwen naar de hersenen. Zenuwen zijn lange, dunne draden in het lichaam.
• Alle zintuigen zijn met zenuwen verbonden aan het ruggenmerg. Het ruggenmerg geeft de impulsen door aan de hersenen.
• Je hersenen worden bewust van een prikkel --> waarnemen.

Noem de 5 zintuigen

Zintuigen

Elk zintuig kaan maar 1 soort prikkel omzetten in in een impuls.

In de tabel zie je waar het zintuig ligt en welke prikkel.

De huid

In je huid liggen zintuigen zodat je iets kan voelen. 

De huid kan 4 soorten prikkels waarnemen: warmte, kou, druk en aanraking.

Warmtezintuigen: reageren als je huid iets warms aanraakt. iets warms is warmer dan je eigen lichaamstempratuur.

Koudezintuigen: reageren als je huid iets kouds aanraakt. iets koud is kouder dan je eigen lichaamstempratuur.

Drukzintuigen: reageren als er op je huid wordt gedrukt.

Tastzintuigen: reageren op lichte aanrakingen.

Hoornlaag en kiemlaag

Hoornlaag: 

beschermt tegen beschadiging, ziekteverwekker en uitdroging.

- slijt af.

Kiemlaag: 

Cellen schuiven naar boven

- bovenste laag gaat dood

Zintuigen in de huid

• Tastzintuig
• Drukzintuig 
• Warmtezintuig
• Koudezintuig 
• Pijnpunten  

De huid

Door de opperhuid steken haren. De haren groeien van onderaf aan.

Talgklieren maken talg, een vettige stof. Talg houdt de haren en de hoornlaag soepel.

In de lederhuid liggen de warmte-, koude-, druk- en tastzintuigen.

De tastzintuigen liggen in tastknopjes vlak onder de kiemlaag. De drukzintuigen liggen dieper in de huid. Daarnaast liggen in de lederhuid: pijnpunten, haarspiertjes, bloedvaten en zweetklieren.

Onder de huid ligt vet opgeslagen. Dit vet dient als reservevoedsel. Het vet vormt een isolerende laag. Hierdoor verliest je lichaam niet te veel warmte.

Talgklieren, zweetklieren en vet

Talgklieren: maken talg, houdt haren en hoornlaag soepel.

Zweetklieren: maken zweet, door verdamping hiervan koel je af.

Vet: reservevoedsel en isolerende laag (houdt je warm).

Doorbloeding

Heb je het te warm -> doorbloeding neemt toe -> bloedvaten wijder -> meer bloed erdoor -> bloed geeft warmte af -> je huid geeft dit aan de omgeving -> je koelt af

Te koud = andersom en je gaat rillen (spieren wekken warmte op)

Beschadiging huid

• Beschadiging huid -> bacteriën kunnen binnendringen (infectie)
• Opperhuid kan herstellen. 
• Lederhuid niet.

Brandwonden

Een beschadiging van de huid. 

• Door warmte, een chemische stof of elektriciteit.
• Geen bescherming meer. Ziekteverwekkers kunnen gemakkelijk binnendringen. Ook verlies je vocht en warmte.

Ernstig of minder ernstig. 

• Diepte van de wond.
• De opperhuid kan weer herstellen. 
• Wanneer de lederhuid is verbrand, herstelt de huid niet meer.

Eerste hulp bij brandwonden

1 Koel de brandwond tien minuten met lauw, zacht stromend leidingwater. Koelen vermindert de pijn en haalt de hitte uit de wond. Zo wordt een brandwond niet erger.

2 Voorkom dat het lichaam te veel afkoelt. Koel daarom alleen de wond.

3 Bedek een open wond met plasticfolie of vet verbandgaas.

Door de wond te bedekken blijft deze schoon. Ook vermindert het de pijn.

4 Smeer niets op de brandwond.

Smeersels, zalf, tandpasta of andere middelen maken de wond erger. Gebruik ook geen betadine of jodium.

5 Waarschuw een arts bij grote blaren, een open wond en brandwonden door chemische stoffen of elektriciteit.

Brandwonden kunnen erger zijn dan ze lijken. Bel bij twijfel altijd een arts!

Ik kan de 5 zintuigen noemen.
(leerdoel 1)

😒🙁😐🙂😃

Ik kan de bouw en tenminste 2 functies van de huid benoemen (leerdoel 3).

😒🙁😐🙂😃

Aan de slag! Thema 5.2

Wat?  Lezen va blz. 84 Maken 1 t/m 9 (4 niet)

 Hoe?   Alleen of fluisterend samen met je buur.

Hulp?  Vragen aan je buur of de docent.

Tijd?  Tot 5 minuten voor het einde van de les.

Uitkomst, wat doen we ermee? Aan het einde van de les bespreken we de vragen. Je kan random de beurt krijgen.

Klaar? Maak online de test-je-zelf 5.1 en 5.2.