paragraaf 2.1: vrijheid of veiligheid?

• Maatschappijleer
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 6

2.1 Vrijheid of veiligheid?

Geweldsmonopolie

• Overheid heeft geweldsmonopolie
• Politie (en leger en brandweer) voeren het uit.
• Doel : orde handhaven en criminaliteit opsporen 
• strenge regels en controlemechanismen om misbruik te voorkomen 
• Er ontstaan soms dilemma's: bijv. i.v.m. privacy (afluisteren) en onderscheid tussen verdachten

Rechtsstaat

Recht: het geheel van geldende rechtsregels. 

Staat: een bepaald gebied waar een overheid macht uitoefent over een bepaald volk.

In een rechtsstaat worden de rechtsregels gemaakt door de wetgevende macht (in ons land parlement) en gelden ze voor alle burgers.

Waarom accepteren we de regels?

• om onderlinge strijd te voorkomen  (Hobbes)
• recht van de sterkste te beperken/bescherming zwakkeren
• voor het inleveren van individuele vrijheid krijgen we orde en veiligheid terug.

kenmerken rechtstaat

1. de aanwezigheid van grondrechten
2. het legaliteitsbeginsel:  

        a.  alles wat de overheid doet moet gebaseerd zijn op de wet.                      
        b. je kunt alleen gestraft worden voor dingen die op dat moment in de                wet strafbaar zijn.

   3. machtenscheiding (Trias Politica)

   4. een onafhankelijke rechtspraak

 Dit alles vastgelegd in de Grondwet waarin de burgers beschermd worden tegen willekeur en machtsmisbruik overheid (rechtsbescherming)

functioneerde Nederland in coronatijd als een rechtsstaat? 

1. grondrechten?

2.legaliteitsbeginsel?

3. machtenscheiding

4.onafhankelijke rechtspraak

Wat vind jij?

Dilemma's

Vrijheid of veiligheid. Wat vind je van de volgende stellingen?

Vrijheid of veiligheid: Moeten fietsers een helm dragen?

Vrijheid of veiligheid: Zou de overheid moeten toestaan dat mensen vrijwillig met elkaar gaan vechten? (casussen: The Ultimate Fighting Championship / De slag om Beverwijk / film: the Fight Club)

Maak opdrachten van par. 1: 5k, 6k, 8t, 11t en 12t