Hoofdstuk 3 paragraaf 1

• Economie
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 4

Wat gaan we doen vandaag?

• lesdoelen van vandaag
  
• instructie paragraaf 3.1
• aan het werk met 3.1
• hebben we onze lesdoelen gehaald
• afsluiten
  

Vandaag

• 3.1 Wat zijn de kosten?
• 3.2 Wat levert het op?
• 3.3 Vraag en aanbod
• 3.4 Macht op de markt?
  

Een bakker bakt een taart voor zijn klanten. Hier is sprake van …

1. formele productie
2. informele productie

Wat is een voorbeeld van een abstracte markt?

1. De paardenmarkt in Zuidlaren.
2. Supermarkt Plus.
3. Vishandel Koelewijn.
4. De woningmarkt in Nederland.

Welke bewering is juist?

1. Op de markt komt het aanbod van goederen van producenten.
2. De plaats waar handelaren bij elkaar komen is concreet.
3. De prijs van graan komt tot stand op een concrete markt.

Bereken de omzet. Schrijf je berekening op.

De afzet is 450 stuks en de prijs is € 12.

Bereken de prijs. Schrijf je berekening op.

De afzet is 180 stuks en de omzet is € 1.170.

De omzet neemt zeker toe

1. als de prijs stijgt en de afzet daalt.
2. als de prijs daalt en de afzet stijgt.
3. als de prijs stijgt en de afzet gelijk blijft.
4. als de prijs gelijk blijft en de afzet daalt.

Bereken de consumentenprijs. Schrijf je berekening op.
De verkoopprijs van een drumstel is € 490.
De btw is 21%.

Leerdoelen voor vandaag:

1. Ik ken de productiefactoren welke bedrijven gebruiken om waarde toe te voegen
2. Ik ken het verschil tussen vaste en variabele kosten en ik kan hiermee rekenen.
3. Ik kan de kostprijs van een product berekenen.
4. Ik kan de verkoop- en consumentenprijs berekenen. 

Wat heb je nodig voor de
productie van een zak chips?

Toegevoegde waarde

Tijdens elk productieproces wordt in verschillende stappen een product steeds meer geschikt gemaakt voor consumptie.

Deze extra waarde die ontstaat doordat een bedrijf het product bewerkt, noem je de toegevoegde waarde.

Om te produceren gebruik je productiefactoren.

Degene die een productiefactor levert, ontvangt daarvoor een beloning.

productiefactor                              beloning  

Natuur                                                pacht

Arbeid                                                 loon

Kapitaal                                              huur (voor gebouwen)                                                               rente (voor geld)

Ondernemerschap                         winst

Kosten bij produceren

• Wat is het verschil tussen vaste kosten en variabele kosten?
• variabele kosten, veranderen bij meer of minder productie
  
• voorbeelden; loonkosten flexwerkers, grondstoffen
• vaste kosten, blijven gelijk bij meer of minder productie
  
• voorbeelden; huur van het gebouw, afschrijvingskosten

Nieuwe productiemiddelen kopen

• Investeren = geld besteden aan productiemiddelen, zoals kapitaalgoederen.
  
• Afschrijving = jaarlijkse waardevermindering van kapitaalgoederen
  

Kosten van één product

• Kostprijs per product = gemiddelde kosten voor het maken van één product.

Voor een productiebedrijf geldt; 

kostprijs per product + winstopslag = verkoopprijs

Voorbeeld

• Een fabriek produceert per jaar 26.000 scooters.
• De vaste kosten zijn in een jaar 9 miljoen, de variabele kosten zijn 5,3 miljoen.
• Wat is nu de kostprijs van 1 scooter?
• 9 + 5,3 miljoen = 14,3 miljoen
• 14,3 miljoen : 26.000 scooters = 550,00 euro voor 1 scooter

Consumentenprijs

• Verkoopprijs = inkoopprijs + brutowinstopslag
  
• Brutowinstopslag (brutowinstmarge) bestaat uit kosten en winst voor de detaillist !!!
• Consumentenprijs = verkoopprijs + 9% of 21% btw
  

Van consumentenprijs naar verkoopprijs

Met de consumentenprijs en het btw-tarief kun je terugrekenen naar de verkoopprijs.

 

Voorbeeld

De consumentenprijs van een fiets is € 1.269 inclusief 21%.

De verkoopprijs = € 1.269 ÷ 121 × 100 = € 1.048,76.

De consumentenprijs van een brood is € 2,65 inclusief 9%.

De verkoopprijs = € 2,65 ÷ 109 × 100 = € 2,43.

Ga aan de slag  

Met de opdrachten van paragraaf 3.1 voor de volgende les.

Leerdoelen voor vandaag:

1. Ik ken de productiefactoren welke bedrijven gebruiken om waarde toe te voegen
2. Ik ken het verschil tussen vaste en variabele kosten en ik kan hiermee rekenen.
3. Ik kan de kostprijs van een product berekenen.
4. Ik kan de verkoop- en consumentenprijs berekenen.