Les 4: Anatomie huid

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 1

Persoonlijke verzorging 2

Anatomie van de huid

Lesprogramma

• Lesdoelen
• Voorkennis activeren
• Anatomie van de huid
• Huidafwijkingen
• Werken aan deelopdracht 3

Lesdoelen

• Aan het einde van de les kan de student benoemen wat de functies zijn van de huid
• Aan het einde van de les kan de student benoemen wat de drie hoofdlagen zijn van de huid

Wat weten jullie nog van de vorige les?

De hals is de meest gebruikte locatie om de hartslag te meten bij volwassenen

1. Juist
2. Onjuist

De onderdruk is de druk op het moment dat het hart bloed in de slagaders pompt.

1. Juist
2. Onjuist

De vitale parameter 'bewustzijn' zegt iets over het zuurstofgehalte in het bloed

1. Juist
2. Onjuist

De bovendruk wordt ook wel de systolische druk genoemd.

1. Juist
2. Onjuist

De huid

Anatomie van de huid

Welke functies van de huid ken je?

Functies van de huid

• Lichaamstemperatuur;  regulering temperatuur door zweetproductie, vernauwing of verwijding van huidbloedvaatjes, waarnemen van warmte en kou. Vet in het onderhuids bindweefsel zorgt voor isolatie.
• Druk, pijn, jeuk, aanrakingen en trillingen voelbaar zijn;
  
• Vitamine D aanmaak; onder invloed van UV-B-straling.
• Absorptievermogen
• Bescherming; door vet en eelt

zintuigen in de huid

Anatomie huid

De huid bestaat uit drie lagen: 

• Opperhuid
• Lederhuid
• Onderhuids bind-/vetweefsel

Opperhuid

Bestaat uit: 

• Hoornlaag: Zorgt voor stevigheid en bescherming (tegen uitdroging)
• Kiemlaag: aanmaak van nieuwe huidcellen 

Lederhuid

Hier vind je:

• Bloedvaten
• Lymfevaten
• Zenuwen
• Talgklieren

Onderhuids bind- weefsel

• Scheidt de huid van spieren en pezen in het lichaam.
• Bestaat uit vet en bloedvaten
• Zorgt voor extra isolatie

Welke verpleegtechnische handeling is mogelijk dankzij de doorbloeding van de huid?

1. wassen
2. insmeren
3. medicatie geven
4. subcutaan injecteren

Huidafwijkingen

Decubitus, smetten en incontinentie letsel

Decubitus

Doorliggen= beschadiging van de huid en/of het weefsel onder de huid. Ontstaat door aanhoudende druk op de huid of door schuifkrachten. 

Gradaties Decubitus

• Categorie I= niet-wegdrukbare roodheid
• Categorie II= verlies van een deel van de huidlaag (ontvelling) of blaar (geen wondbeslag)
• Categorie III= verlies van een volledige huidlaag (vet zichtbaar)
• Categorie IV= verlies van een volledige weefsellaag (spier/bot zichtbaar)

• (Categorie V= Ondefinieerbaar)

Welk letsel door incontinentie kan ontstaan.

Incontinentieletsel is een ontsteking aan de oppervlakte van de huid met:

1. Roodheid (purperen kleur).
2. Oedeem / zwelling.
3. Vochtigheid van de huid.
4. Soms blaren met helder vocht

Huidbeschadigingen als gevolg van incontinentie zijn niet altijd te voorkomen.

De wonden genezen helaas vaak slecht, zijn pijnlijk en vragen veel extra zorg. 

Het is belangrijk om onderscheid te maken tussen wonden veroorzaakt door incontinentie en bijvoorbeeld decubituswonden (doorligwonden). De behandeling van decubitus en urine-incontinentieletsel is verschillend.

Behandeling incontinentieletsel

- Zinkzalf of olie

- Hydrocolloïd verband

- Inspectie incomateriaal

- Zorg voor goed passend incomateriaal

- Er zijn sprays en crèmes om de huid beter te reinigen én/of een beschermend laagje op de huid te leggen. Hierdoor krijgt de huid meer kans om te herstellen.

Smetten (intertrigo)

smetplekken

Smetplekken (of smetten, intertrigo) is letsel door vocht in...

• huidplooien (rood)
• afgeknelde delen (blauw, zoals kous, sling, manchet)

smetplekken

Oorzaken van smetten...

• vocht blijft achter in de plooien waar de luchtcirculatie klein is
  
• huid-op-huidcontact door wrijven of schuiven van de (natte) huid
  
• een ontstoken huid, een bron van bacteriën, of...
• schimmels

 smetplekken
behandeling

Behandeling hangt af van de fase van smetten...

• hoe hoger de smetfase, hoe vaker je de preventies uitvoert

smetplekken
behandeling

Fase 1 (droge smetten)

• lichtrode intacte huid
• jeuk of branderig

Behandeling: barrierecreme

smetplekken
behandeling

Fase 2 (glimmende smetten)

• felrode intacte huid
• nat
• jeuk of branderig

Behandeling: zinkzalf

smetplekken
behandeling

Fase 3 (natte smetten)

• kapotte huid
• felrode huid
• natte huid
• ontvelde en verweekte huid
• scherpe wondranden

Behandeling: zinkzalf

smetplekken
behandeling

Fase 4 (ontstoken smetten)

• kapotte huid, soms gezwollen
• wit, geel of groende verkleuring
• stinkt

Behandeling: antibioticazalf of anti-schimmel crème

smetplekken

Risicofactoren zijn...

• vrouw zijn
• obese zijn
• immobiel zijn
• minder weerstand hebben
• koorts
• zweten, incontinentie
• eerder smetten gehad hebben

smetplekken
voorkomen (preventie)

houd huidplooien droog

• goed deppend drogen

voorkom huid-op-huid contact

• scheurlinnen of gaas in de plooi
• zinkzalf gebruiken

dagelijks huidzorg bieden

• let op koorts
• let op nare luchtjes

Deelopdracht 3

Lesdoelen

• Aan het einde van de les kan de student benoemen wat de functies zijn van de huid
• Aan het einde van de les kan de student benoemen wat de drie hoofdlagen zijn van de huid

Geef antwoord op de volgende vragen

Zoek de antwoorden:

• Hoeveel gradaties decubitus zijn er?
• Wat doe je als je decubitus waarneemt?
• Hoe voorkom je decubitus? 

Hoeveel gradaties decubitus zijn er?

1. 3
2. 4
3. 5
4. 6

Wat doe je als je decubitus waarneemt?

Hoe voorkom je decubitus?