Observeren van klachten en verpleegproblemen bij cliënt met psychose 11VD

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 2

Periode Planning

Planning vandaag

Psychiatrie

Psychose

Positieve & negatieve symptomen

Beethoven

Vaslav Nijinsky

1) Abraham Lincoln

Met zijn opvallende borstelige wenkbrauwen, statige baard en prominente jukbeenderen herken je Abraham Lincoln uit duizenden foto’s. Hij was de zestiende president van Amerika, maar wordt vaak beschouwd als de grootste president ooit.

Wat misschien niet zo bekend is, is dat de befaamde Lincoln heel zijn leven met zware depressies kampte. Veel mensen kennen hem als een opgewekte man, maar dit veranderde compleet na het verlies van enkele dierbaren. In 1835 raakte Lincoln in zware depressie na het overlijden van zijn eerste liefde Ann Rutledge. Een tweede periode van depressiviteit volgde in de winter van 1840. Er wordt gespeculeerd dat Lincoln in deze tijd ‘blue mass‘-pillen slikte om de pijn te verzachten, maar dit is nooit bewezen.

2) Ludwig van Beethoven

Wie kent de klassieke muziek van Ludwig van Beethoven niet? De Duitse componist heeft heel wat grote stukken op zijn naam staan zoals Für Elise, Beethovens Negende Symfonie en de Pianosonate nr. 14. Beethoven had echter niet de meest makkelijke jeugd. Hij groeide op in een arm gezin met een dronkenlap als vader.

Later in zijn leven had Beethoven last van psychische problemen als woedeaanvallen en depressies. Vermoedelijk had hij ook te kampen met een bipolaire stoornis. Met muziek als uitingsmiddel van zijn persoonlijke gevoelens, componeerde de musicus krachtige, ontroerende stukken vol emotie.

Vaslav Nijinsky was een zeer getalenteerde mannelijke danser en choreograaf. Hij was geliefd vanwege zijn virtuositeit en de diepgang die hij aan zijn karakters meegaf. Hij beheerste de techniek van het dansen op spitzen, destijds onder mannen een zeldzame vaardigheid. In zijn carrière steeds meer achterdocht naar collega's; later is schizofrenie gediagnostiseerd. 

Ariane Grande

Link

psychoëzie is een dynamisch, levend gedicht gebaseerd op auditieve hallucinaties (stemmen). Voor de dichtregels maken we gebruik van échte hallucinaties, zoals die gerapporteerd zijn door mensen die stemmen horen (n=40). Anders gezegd is psychoëzie een vorm van 'gevonden poëzie' (found poetry), waarbij we geprobeerd hebben dichterlijke schoonheid zichtbaar te maken, waar de oorspronkelijke makers (in dit geval de personen die de stemmen hoorden) dit waarschijnlijk niet zagen. De echte hallucinaties zijn uitgeschreven en geanonimiseerd (alle namen zijn vervangen door de meestvoorkomende voornamen: Sophie, Emma, Tess en Finn), plaatsnamen en andere herleidbare gegevens zijn verwijderd. Deze regels zijn vervolgens middels Sentiment Analyse gescoord op hun emotionele lading (een getal tussen -1 voor negatief en +1 voor positief, de scores worden - na afloop - bij de gedichten vermeld). Onder invloed van de bewegingen van je muis en het geluid in je microfoon wordt het gedicht elke paar seconden aangevuld met een nieuwe hallucinatie/regel. Hoe het verder precies werkt om een gedicht te maken, zul je zelf moeten ontdekken...

Leerdoelen

• Je kunt als verpleegkundige kunnen de klachten van een cliënt met een psychose herkennen en observeren.
  
• Je kunt veel voorkomende verpleegproblemen bij een cliënt met een psychose benoemen 
• Je kunt verwoorden wat het betekent voor een cliënt om een psychose te hebben.

Volgende les 

Iemand die last heeft van een psychose

1. is ernstig verward
2. heeft een intense somberheid
3. heeft schizofrenie

Wat is een psychose?

een psychose is een toestandsbeeld met stoornissen in het denken, en de zintuiglijke waarneming.

De realiteitstoetsing is gestoord. 

(Leerboek psychiatrie voor verpleegkundigen)

Een hallucinatie is

1. waarnemen wat er in werkelijkheid niet is
2. een waandenkbeeld
3. persoonlijke overtuiging die niet werkelijk is
4. een gedragsstoornis

Wanneer is er sprake
van een waan?

1. De cliënt heeft het gevoel dat hij zichzelf niet is
2. Denkt dat de presentator op TV hem een speciale boodschap geeft
3. Geeft een verkeerde betekenis aan iets dathij ziet of hoort

Wat is de juiste begeleiding
van cliënt met een waanstoornis?

1. overtuig de cliënt dat zijn denkbeelden onjuist zijn
2. Bevestig de waangedachten van de cliënt
3. Toon begrip voor de werkelijkheid van de cliënt

Welke uitspraak is juist?
Antipsychotica:

1. Hebben het meeste effect op de negatieve effecten van schizofrenie
2. Worden voornamelijk gebruikt om psychotische symptomen te onderdrukken
3. Worden gebruikt om parkinsonisme en spierkrampen te voorkomen

Soorten wanen

Armoedewaan

Grootheidswaan

Betrekkingswaan

Achtervolgingswaan

Paranoïde waan

Vergiftigingswaan

Erotomane waan

Jaloersheidswaan

Soorten hallucinaties

Visuele hallucinaties

Akoestische hallucinaties

Imperatieve hallucinaties

Haptische hallucinaties

Gustatoire (smaak) hallucinaties

Olfactoire (reuk) hallucinaties

Andere oorzaken van een psychose

• Mensen met schizofrenie hebben psychoses. Niet alle mensen die psychoses hebben, hebben de ziekte schizofrenie.
  
• Mensen met een depressie of een bipolaire stoornis kunnen ook psychotisch worden.
  
• Ook kunnen er lichamelijke oorzaak zijn een trauma, intoxicatie, infectie, denk ook aan een kraambedpsychose
  

Verwarde periodes

• Er is vaak een voorfase: minder functioneren op werk, school, in sociale contacten
  
• Herstel is vaak niet volledig, geeft een ander karakter.
  
• Wat overblijft zijn de negatieve symptomen
  

Positieve symptomen

• Nieuw gedrag dat ontstaat als gevolg van de ziekte.
• Gedrag dat je normaal gesproken niet ziet bij gezonde mensen.
• Verstoord waarnemen: stemmen horen komt vaak voor: minachtend, kleinerend, negatief
• Verstoord denken: Bijzondere, onnavolgbare gedachten, ideen of ervaringen: bijvoorbeeld beinvloedingswanen.

Negatieve symptomen

Afwezigheid van bepaald gedrag dat je bij gezonde mensen wel ziet. Treden op de voorgrond als positieve psychotische symptomen minder worden

• Zelfverwaarlozing
  
• Minder interesse, spankracht, energie en drive
  
• Minder zelfstandig functioneren, minder sociale vaardigheden
  
• Affectieve vervlakking: weinig emoties, kan zich slecht inleven, kan ook niet vertellen wat er in hem omgaat, voelt zich leeg
  

Nooit veilig (psychotische periode)

• De scheiding tussen eigen ik en de buitenwereld vervaagt
  
• Mensen met schizofrenie kunnen zich slecht afsluiten
  
• Voelt zich eigenlijk nooit veilig, niet in zijn eigen kamer en ook niet in zijn eigen lichaam
  
• Gedachten niet op een rijtje, te veel gedachten

Link naar samenvatting zorgkaart

Leerdoelen

• Je kunt als verpleegkundige kunnen de klachten van een cliënt met een psychose herkennen en observeren.
  
• Je kunt veel voorkomende verpleegproblemen bij een cliënt met een psychose benoemen 
• Je kunt verwoorden wat het betekent voor een cliënt om een psychose te hebben.

Volgende les 

Wat vonden jullie van deze les?

😒🙁😐🙂😃