De-escalerend werken

• Welzijn
• MBO
• Studiejaar 3

De-escalerend werken

Wat is de-escalerend werken​?

De-escalerend werken​

• Conflicten, spanningen of moeilijke situaties verminderen of voorkomen.
  
• Professioneel handelen wanneer emoties hoog oplopen.
  

​

Wat is jouw ervaring en hoe ga je ermee om?

Assertiviteit en gedragsvormen​

Assertiviteit; eigenschap dat je voor jezelf op durft te komen, weerbaarheid.​

​

De kern van assertief gedrag is dat je voor jezelf durft op te komen, je eigen mening en je gevoel durft te uiten zonder je schuldig of onzeker te voelen. Hoe doe je dat?​

​

Soorten gedrag kunnen zijn;​

• Subassertief gedrag​
  
• Agressief gedrag​
  
• Assertief gedrag

Je baas begrijpt je niet, je collega's gaan er met jouw goede ideeën vandoor en in je vriendenkring zijn het meestal de anderen die de agenda bepalen. Laat je het allemaal over je heen komen, kies je de frontale aanval of zeg je gewoon wat het met je doet?​

Assertieve mensen doen het laatste. Ze komen op voor zichzelf, geven hun mening of uiten hun gevoel zonder zich schuldig, beschaamd of onzeker te voelen. ​

Opkomen voor jezelf: makkelijk gezegd maar in veel gevallen moeilijker om te doen. Vaak weet je pas achteraf hoe je had moeten reageren of wat je had moeten doen. Waarom doe je het niet gewoon als het moment zich voordoet?​

Gedrag

Gedrag is voor het grootste gedeelte aangeleerd. Hoe we ons gedragen in bepaalde situaties heeft veel te maken met onze opvoeding en met de 'lessen' van onderwijzers, vrienden en andere leermeesters. Hoe moest jíj je gedragen om in de smaak te vallen? Welk gedrag leverde je waardering op? Welk gedrag werd juist afgestraft?

Sommige gebeurtenissen uit het verleden hebben zich vastgezet in ons geheugen. Soms zijn ze een heel eigen leven gaan leiden in de vorm van gedachten en overtuigingen. Sommige van die gedachten weerhouden ons ervan voor onszelf op te komen.

Mogelijke obstakels:

Zelfonderschatting

• Ik ben dom
• Ik ben een slappeling

Perfectionisme

• Ik moet de beste zijn
• Ik mag geen fouten maken

Angst voor afwijzing

• Ik wil geen ruzie, dus ik houd mijn mond
• Ik wil dat hij mij aardig vindt dus ik doe alsof ik het met hem eens ben

Rampgedachten

• Dit zal ook wel weer mislukken
• Als ik deze klus niet afkrijg, word ik ontslagen

Opgelegde normen

• Goede kinderen staan altijd voor hun ouders klaar
• Vriendschap is onbaatzuchtig

Generaliseren (algemene conclusie trekken uit één gebeurtenis)

• Iedereen vindt mij dom
• Niemand luistert ooit naar mijn mening

Invullen van reacties voor anderen

• Mijn baas wordt vast boos als ik het niet met hem eens ben
• Als ik mijn mening zeg, is mijn collega teleurgesteld in mij

Hoe heb jij geleerd om te gaan met conflicten? Vind je dat altijd even prettig?

Wat zijn signalen die kunnen wijzen op oplopende spanning?

Signalen

Verhoogde Hartslag en Ademhaling

Lichaamstaal

Verhoogde Stemtoon

Verhoogde Irritatie

Verhoogde Herhaling

Ontoegankelijkheid 

Toegenomen Agitatie

Defensieve Reacties

Verminderde Concentratie

Gebruik van Negatieve Taal

Beschrijf in je eigen woorden wat frustratie agressie inhoudt

Wat is frustratie agressie 

Frustratie agressie wordt gekenmerkt door snel oplopende emoties, zoals boosheid, woede, onmacht of paniek. Deze emotie wordt veroorzaakt door een negatieve verrassing, teleurstelling of een moeilijke situatie.​

Bij oplopende emoties en negatief gedrag is de kans groot dat de klager veel empathie nodig heeft. 

Bij oplopende emoties en negatief gedrag is de kans groot dat de klager veel empathie nodig heeft. Ik hoor je nu al denken: “Wat? Empathie? Ik heb helemaal geen begrip voor dat lastige gedrag!” Natuurlijk, ik kan mij voorstellen dat je die klager zo snel mogelijk weg wilt hebben want je hebt wel belangrijker dingen te doen. Toch is het beter om aandacht te hebben voor deze frustratie agressie.​

Door begrip te tonen en actief te luisteren kun je de situatie onder controle krijgen. Als je het te snel probeert te fiksen of voorbij gaat aan het probleem, dan kan het escaleren. De agressor voelt zich onbegrepen en onrechtvaardig behandeld. Hij of zij vervalt in herhaling, gaat schreeuwen of erger: gaat fysiek geweld gebruiken. Verbale agressie mondt dan uit in fysieke agressie.​

Voorkomen van frustratie agressie

• Begrip tonen
• Actief luisteren
• Niet te snel willen handelen
• Laat de zorgvrager weten dat je hem begrijpt​

Stappen bij de-escalerend werken​

1. Maak contact.​​
2.  Grenzen stellen
3.  Consequenties aangeven.​​
4.  Zoek opnieuw toenadering met zorgvrager of beëindig het gesprek

Wat kun je doen als een situatie dreigt te escaleren?

Adviezen

• Zorg voor een time-out.​
  
• Blijf kalm, word zelf niet boos en spreek met rustige stem.​
  
• Ga niet inhoudelijk in op de oorzaak van de woede-uitbarsting. 
• Stel grenzen aan het agressieve gedrag van de zorgvrager.​
  
• Voorkom dat de zorgvrager zichzelf, een ander of jou verwondt.​
  
• Vraag hulp van collega's en beveiliging, indien nodig.​
  
• Zorg voor andere manieren waarop de zorgvrager zijn opgekropte woede kan uiten, bijvoorbeeld boksen.​
  
• Toon begrip en luister actief als de zorgvrager na de woedeaanval zijn emoties wil uiten. Achter een woedeaanval kunnen veel andere emoties schuilgaan.

Zorg, indien mogelijk, voordat de zorgvrager in woede uitbarst, voor een time-out.​

Blijf kalm, word zelf niet boos en spreek met rustige stem.​

Ga niet inhoudelijk in op de oorzaak van de woede-uitbarsting. Doe dit pas als de zorgvrager gekalmeerd is.​

Stel grenzen aan het agressieve gedrag van de zorgvrager.​

Voorkom dat de zorgvrager zichzelf, een ander of jou verwondt.​

Vraag hulp van collega's en beveiliging, indien nodig.​

Zorg voor andere manieren waarop de zorgvrager zijn opgekropte woede kan uiten, bijvoorbeeld boksen.​

Toon begrip en luister actief als de zorgvrager na de woedeaanval zijn emoties wil uiten. Achter een woedeaanval kunnen veel andere emoties schuilgaan.

De aanpak bij de-escalerend werken is bij iedere zorgvrager hetzelfde.

1. Waar
2. Niet waar

Een signaleringsplan kan helpen om een escalatie te voorkomen.​

1. Waar
2. Niet waar

Opdracht

Beschrijf een casus waar in jij te maken hebt gehad met grensoverschrijdend gedrag en waarbij de situatie (dreigde) te escaleren.
(5 minuten)

Daarna klassikaal oefenen,
om de situatie te de-escaleren.
Wissel hierin ook van rol.
(10 minuten) 

Vervolg

Vond je het de-escalatie rollenspel lastig? ​

Bedenk nu hoe je de situatie juist kunt laten escaleren en speel deze situatie na.​

Bespreek samen na welke factoren ervoor zorgden dat de situatie escaleerde. Dat zijn dus zaken die je niet moet doen.

Wat neem je mee uit deze les?