Relinen 01 Riolering algemeen

• Bouwtechniek
• Praktijkonderwijs
• Leerjaar 1

Basis Training 

Leidingrenovatie 

Basisopleiding 

Leidingrenovatie 

                       Waarom deze opleiding?

• Veiligheid en gezondheid
• Uniformiteit
• Intro voor nieuwe medewerkers
• Slagroomtaart
• Evaluatieformulier

Toelichting: zie onderstaand

-  Veiligheid: Deze 2-daagse opleiding komt in plaats van de veiligheidsdag en heeft als doel de bevordering van het veiligheidsbewustzijn van de medewerkers. Verder zijn we de nodige rug- en knieklachten onder onze collega's dus zal er ook extra aandacht besteed worden aan fysieke belasting

- Uniformiteit: Terug naar de basis (instructies, handleiding en toolbox), zodat iedereen hetzelfde vertrekpunt heeft. Nu verwaterd de kennis en de standaard werkmethode teveel door mondelinge overdracht. De opleiding heeft als doel hier meer structuur en uniformiteit in aan te brengen. 

- De opleiding is voor nieuwe medewerkers een mooie eerste kennismaking met de wereld van het riool en is onderdeel van een bredere opleiding waarbij ook oefening en toetsing in de  praktijk aan de orde komt.

- De opleiding wordt gegeven aan de hand van sheets met open discussievragen, praktijkvoorbeelden, meerkeuzevragen en instructiefilmpjes.

- Voor de één zal het vooral herhaling zijn voor de andere is het helemaal nieuw , maar voor iedereen zit er wel iets tussen wat je nog niet wist en bovendien  kun je jezelf belonen met een heerlijke slagroomtaart wanneer je de meeste vragen goed hebt.

- Misschien heb jij nog ideeën of mis je nog iets in de training. Hiervoor krijg je aan het eind van de dag een evaluatie formulier, zodat we samen de opleiding  beter en het werk nóg veiliger kunnen maken.

Heel veel succes!

Hebben jullie er ook zo'n zin

in vandaag?

😒🙁😐🙂😃

Inhoud Cursus Deel 1

1.0 Riolering algemeen                1.3.4 Overige onderdelen 

1.1 Neerslag en het riool               1.5 Gemeentelijk team riolering

1.2 Riolering stelsels                      1.6 Van GRP tot Opdracht

1.3 Onderdelen riool

1.3.1 De leiding

1.3.2 De put

1.3.3 Het rioolgemaal

1   Riool algemeen 

2  Neerslag en het riool 

3  Rioolstelsels

4  Onderdelen rioolstelsel

        4.1   De leiding

        4.2  De put

        4.3  Het rioolgemaal

        4.4  Overige onderdelen

5  Riooleigenaar

6  Van GRP tot Opdracht 

Inhoud deel 1  -  het riool

Waar denk jij aan bij het woord riolering?

1.0 Riolering algemeen

1 Riool algemeen

De Romeinen maakten in Nederland al gebruik van riolen. Maar nadat de Romeinen vertrokken, verdwenen de riolen. Pas in 1851 kwamen er opnieuw riolering. In Maastricht werd het eerste riool gelegd. Dit was een ondergronds gemengd riool. Dit riool voerde vervuild afvalwater af en loosde dit op het oppervlaktewater.

00:33

Hoe wordt een waterzuiveringsinstallatie

ook wel genoemd?

1. RWZI
2. AWZI

01:16

Hoe noemen we het type rioolstelsel

waar regen en vuilwater samen worden afgevoerd?

1. Gemengd stelsel
2. Gescheiden stelsel

01:45

Noem twee redenen waarom een goed functionerende riolering zo belangrijk is.

1) Hygiëne bevorderen

2) Wateroverlast voorkomen bij hevige neerslag

1.0 Riolering algemeen

2 Neerslag en het riool

Praktijksituatie 

"Nou zeg snappen jullie dat? Vorige week hoorde we dat we naar Maastricht moesten en nu naar Delfzijl. Ze snappen er niks van op kantoor."

 

"Chef ik heb het weerbericht bekeken en we mogen blij zijn, want in Maastricht regent het pijpen stelen en in Delfzijl schijnt de zon."

Praktijksituatie

"Nou zeg, snappen jullie dat? Vorige week hoorden we dat we naar Maastricht moesten en nu naar Delfzijl. Ze snappen er niks van op kantoor."

 

"Chef, ik heb het weerbericht bekeken en we mogen blij zijn, want in Maastricht regent het pijpenstelen en in Delfzijl schijnt de zon."

Waarom wijzigt de planning volgens jullie het vaakst?

Als het even kan werken we natuurlijk liever aan een DWA riool tijdens hevige neerslag en proberen we bij droog weer als eerste de grote RWA riolen op te pakken. Dit doen we om zo veilig mogelijk te kunnen werken.

Praktijksituatie 

"Nou zeg snappen jullie dat? Vorige week hoorde we dat we naar Maastricht moesten en nu naar Delfzijl. Ze snappen er niks van op kantoor."

 

"Chef ik heb het weerbericht bekeken en we mogen blij zijn, want in Maastricht regent het pijpen stelen en in Delfzijl schijnt de zon."

Antwoord 

Als het even kan werken we natuurlijk liever aan een DWA riool tijdens hevige neerslag en proberen we bij droog weer als eerste de grote RWA riolen op te pakken. Dit doen we om zo veilig mogelijk te kunnen werken.

Praktijksituatie 

"Nou zeg snappen jullie dat? Vorige week hoorde we dat we naar Maastricht moesten en nu naar Delfzijl. Ze snappen er niks van op kantoor."

 

"Chef ik heb het weerbericht bekeken en we mogen blij zijn, want in Maastricht regent het pijpen stelen en in Delfzijl schijnt de zon."

Neerslag in Nederland

In welke maand valt gemiddeld de meeste neerslag in Nederland (over de laatste 20 jaar)?

1. Juni
2. Augustus
3. December
4. Oktober

Volgens het klimatologisch gemiddelde is augustus de natste maand van het jaar. In augustus 88 mm neerslag naar beneden. Tweede plaats is voor december en derde is oktober

In welke maand valt de minste neerslag in Nederland

1. Juni
2. December
3. April
4. November

De droogste maand van het jaar is april met landelijk gemiddeld 41 mm.

Waar in Nederland valt gemiddeld de meeste regen?

1. Randstad
2. Noord Limburg
3. Kampen
4. Veluwe

Randstad en de  Veluwe

Wat hoort niet in het rijtje thuis?

1. R.W.A.
2. D.W.A.
3. R.D.W.
4. H.W.A.

RDW is Rijksdienst voor het wegverkeer.

Praktijksituatie 

"Nou zeg snappen jullie dat? Vorige week hoorde we dat we naar Maastricht moesten en nu naar Delfzijl. Ze snappen er niks van op kantoor."

 

"Chef ik heb het weerbericht bekeken en we mogen blij zijn, want in Maastricht regent het pijpen stelen en in Delfzijl schijnt de zon."

Afkortingen

R.W.A. = Regenwater afvoer

H.W.A. = Hemelwater afvoer

R.W.A. en H.W.A. zijn hetzelfde soort schoon water

D.W.A. = Droog weer afvoer

V.W.A.  = Vuilwater afvoer

D.W.A. en V.W.A. zijn hetzelfde soort afvalwater

D.W.A. en R.W.A. zijn de oude benamingen, maar worden nog steeds gebruikt.

H.W.A. dekt beter de lading omdat dit alle neerslag (ook sneeuw, hagel e.d.) omvat

1.0 Riolering algemeen

3 Rioolstelsels 

Praktijksituatie 

"Nou zeg snappen jullie dat? Vorige week hoorde we dat we naar Maastricht moesten en nu naar Delfzijl. Ze snappen er niks van op kantoor."

 

"Chef ik heb het weerbericht bekeken en we mogen blij zijn, want in Maastricht regent het pijpen stelen en in Delfzijl schijnt de zon."

De riolering

Infrastructuur waarop je afvalwater loost, inzamelt en transporteert met een ondergronds aangelegd systeem van buizen (riolen), putten en pompen in steden en dorpen.

Het doel van de riolering is het afvalwater en neerslag op een veilige en hygiënische manier afvoeren met verschillende soorten stelsels.

we gaan nu meer vertellen over de verschillende stelsels. grofweg zijn de verschillen: vrijverval of mechanische riolering en gemengd of gescheiden stelsel. 

In Nederland ligt 126.000 km riolering waarvan ca. 97.000 km vrijverval riolering. Nagenoeg 100% van de huishoudens in Nederland is aangesloten op het riool. 

De overige huishoudens zijn aangesloten op een IBA. Individuele Behandeling van Afvalwater. Het bekendste IBA-systeem is de septic tank.

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

---------

-

-

-

Overstort >

bij deze slide goed vooraf aangeven dat er nu een aantal vragen komen over de verschillende stelsels. 

1 de foto

2 de vraag

Wat voor stelsel is op de afbeelding weergegeven?

1. Gescheiden stelsel
2. Gemengd stelsel
3. Verbeterd gemengd stelsel
4. Verbeterd gescheiden stelsel

Een gemengd rioolstelsel bestaat uit één buis waarin zowel het afvalwater (van inwoners en bedrijven) als het hemelwater naar de zuivering wordt afgevoerd. Ook de kolken zijn op hetzelfde riool aangesloten. Bij hevige neerslag komt het met hemelwater verdunde afvalwater via overstorten in het oppervlaktewater.

Het gemengde rioolstelsel is in opspraak geraakt door het ongezuiverd lozen van rioolwater bij erge regenval en storing in het gemaal of de persleiding.

Een gemengd riool voert het vuile afvalwater samen met het veel schonere regenwater in één buis af naar de rioolwaterzuivering. Het mengt in het riool. Als het heel veel regent, is het afvalwater dus flink verdund. Als het riool vol raakt tijdens een hoosbui en er geen water meer bij kan, dan kunnen de gemengde riolen overlopen. Dan komt er behalve regenwater ook vies afvalwater in vijvers of sloten terecht. Dat kan tot milieuvervuiling leiden

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

BBB >

-

Wat voor stelsel is op de afbeelding weergegeven?

1. Gescheiden stelsel
2. Gemengd stelsel
3. Verbeterd gemengd stelsel
4. Verbeterd gescheiden stelsel

Een verbeterd gemengd stelsel komt overeen met een gemengd stelsel. Het verschil is dat er (om overstorten te voorkomen) een overstortbak is aangebracht. Het afvalwater verzamelt zich in zo’n bak (een bergbezinkbassin) en wordt pas naar de zuivering afgevoerd, zodra het rioleringsstelsel weer normale hoeveelheden afvoert.

Een gescheiden stelsel bestaat uit twee buizen, een apart buizenstelsel voor het afvalwater en een apart buizenstelsel voor het hemelwater. Het hemelwater wordt geloosd op het oppervlaktewater.

Wat voor stelsel is op de afbeelding weergegeven?

1. Gescheiden stelsel
2. Gemengd stelsel
3. Verbeterd gescheiden stelsel
4. Verbeterd gemengd stelsel

Een gescheiden stelsel bestaat uit twee buizen, een apart buizenstelsel voor het afvalwater en een apart buizenstelsel voor het hemelwater.

Bij een gescheiden rioolstelsel wordt het regenwater en het overige afvalwater apart (gescheiden) ingezameld. Het regenwater wordt via een regenwaterriool afgevoerd en geloosd op het oppervlaktewater. Het overige afvalwater wordt via een vuilwaterriool afgevoerd naar een gemaal en van daaruit verpompt naar een rioolwaterzuivering.

Een nadeel van het vrijwel direct lozen op het oppervlaktewater is dat er vervuiling mee kan komen. Met name aan het begin van een bui wordt vuil van de straten het HWA-systeem (en daarmee uiteindelijk het oppervlaktewater) ingespoeld (first flush). Om dit te voorkomen wordt op sommige plaatsen de regenwaterafvoer aangesloten op de vuilwaterafvoer. Met behulp van een terugslagklep wordt zo het regenwater dat aan het begin van een bui het systeem instroomt, toch naar de zuivering gevoerd, waardoor de meeste vervuiling weggezuiverd wordt en er alleen nog relatief schoon regenwater direct op het oppervlaktewater wordt geloosd. Een dergelijk stelsel heet een 'verbeterd gescheiden stelsel'. Met dit stelsel wordt nog steeds veel neerslag naar de zuivering afgevoerd (ruwweg 60 tot 70% van de jaarlijkse neerslag). Voordeel van dit systeem is dat bij grote buien de piek van de afvoer niet in het vuilwatersysteem terechtkomt waardoor de piekbelasting van de rioolwaterzuivering aanzienlijk lager wordt.

Wat voor stelsel is op de afbeelding weergegeven?

1. Gescheiden stelsel
2. Verbeterd gescheiden stelsel
3. Verbeterd gemengd stelsel
4. Gemengd stelsel

Een verbeterd gescheiden stelsel komt overeen met een gescheiden stelsel. Het verschil is dat er, om te voorkomen dat er verontreinigd hemelwater wordt geloosd op oppervlaktewater, een koppeling gemaakt is met het afvalwaterstelsel. Hierdoor gaat de eerste hoeveelheid hemelwater toch naar de zuivering. Die eerste hoeveelheid bevat namelijk relatief veel vuil van de straat. Als de straat schoongespoeld is, gaat de rest van het hemelwater alsnog naar het oppervlaktewater. In de praktijk gaat in een verbeterd gescheiden stelsel zo'n 70% van het hemelwater naar de zuivering.

Wie kent er nóg een ander vrijverval rioolstelsel?

Praktijksituatie 

"Nou zeg snappen jullie dat? Vorige week hoorde we dat we naar Maastricht moesten en nu naar Delfzijl. Ze snappen er niks van op kantoor."

 

"Chef ik heb het weerbericht bekeken en we mogen blij zijn, want in Maastricht regent het pijpen stelen en in Delfzijl schijnt de zon."

Opgeboeid stelsel

Een opgeboeid rioolstelsel houdt in dat het stelsel permanent vol met water staat door middel van interne overstorten, die afvoeren op een bemalen transportriool. Het opboeien van rioolstelsels is noodzakelijk gebleken, omdat de ondergrond zettingsgevoelig is.

Situatie tijdens droogwater

Het niveau van het rioolwater in het opgebloeide stelsel staat even hoog als het grondwater. Er vindt geen uitwisseling plaats. Het niveau in het transportstelsel staat lager dan het grondwater, waardoor bij lekkages grondwater kan instromen.

Situatie bij langdurige regenval

Het niveau van het rioolwater in het opgebloeide stelsel in het transportstelsel staat hoger dan de overstort. Er vindt een extreme overstort plaats om dat er onvoldoende berging is.

Waar ben jij wel eens een opgeboeid stelsel tegen gekomen?

Gouda

Waarom is het handig deze stelsels te herkennen?

UITWIJKEN BIJ REGEN > VEILIGHEID

keuze klein of groot riool afhankelijk van het weer.

Gemengd en gescheiden kijk goed naar het weer 

leegrijden van een leiding in opgeboeid stelsel

Veilig werken, mogelijk inzet pomp noodzakelijk

1.0 Riolering algemeen

4 Onderdelen rioolstelsel

1.0 Riolering algemeen

4.1 De leiding

Welk soort leidingmateriaal komen jullie het meest tegen in het werk? Noem er één.

Voor de aanleg van vrijverval riolering wordt in hoofdzaak gebruik gemaakt van de onderstaande materialen:

  Beton in combinatie met betonputten 72% van het totaal PVC buizen in combinatie met beton- kunststof putten 25% van het totaal 

De overige 3% bestaat uit Gres, GVK, HDPE buizen

Praktijksituatie 

"Nou zeg snappen jullie dat? Vorige week hoorde we dat we naar Maastricht moesten en nu naar Delfzijl. Ze snappen er niks van op kantoor."

 

"Chef ik heb het weerbericht bekeken en we mogen blij zijn, want in Maastricht regent het pijpen stelen en in Delfzijl schijnt de zon."

Leiding - de verschillende materialen

Voor de aanleg van vrijverval riolering wordt in hoofdzaak gebruik gemaakt van de onderstaande materialen:

- 72% Beton in combinatie met betonput 

- 25% PVC buizen in combinatie met beton/ kunststof put      - 3%   Overig: Gres, GVK, HDPE, gietijzer en ...........................>

Ken je nog een ander soort leiding  materiaal dat nog niet benoemd is?

Asbestcementriool en Gemetselde riolering

Praktijksituatie 

"Nou zeg snappen jullie dat? Vorige week hoorde we dat we naar Maastricht moesten en nu naar Delfzijl. Ze snappen er niks van op kantoor."

 

"Chef ik heb het weerbericht bekeken en we mogen blij zijn, want in Maastricht regent het pijpen stelen en in Delfzijl schijnt de zon."

Antwoord 

Asbestcementriool, Gemetselde riolering en heel soms komen er houten riolen voor.

Foto's:  RABS methode:  

Probleem reiniging van een asbest cement riool:

Bij het reinigen van een riolering komt door onderdruk voor de spuitkop en overdruk achter

de spuitkop, een luchtverplaatsing op gang. Deze aerosole (luchtzuil) komt bij de

rioolschacht naar boven en naar buiten. Bij het reinigen van een asbest cementriool onder

hoge druk, komen asbestdeeltjes vrij. Deze deeltjes komen via de aerosole naar buiten. Hier

staan medewerkers en omstanders, die deze asbestdeeltjes kunnen inademen. Dit is

schadelijk voor mens en dier.

Oplossing:

Na constatering van dit probleem hebben DWR en ROM gezamenlijk een systeem ontwikkeld

en gepatenteerd. R.A.B.S. (Riool Asbest Beschermings Systeem) is een systeem, waarbij op

diverse putdeksels een plaat gemonteerd wordt met geleidingsrollen voor de HD-slang en

een gat voor de vacuümslang. D.m.v. vier roterende spuitkoppen worden vier

waterschermen boven elkaar gemaakt. Hiermee wordt de aerosole tegengehouden en komt

er geen lucht met asbestdeeltjes vrij.Tevens worden de HD-slang en vacuümslang gereinigd

voordat ze opgerold of opgeborgen worden.

Praktijksituatie 

"Nou zeg snappen jullie dat? Vorige week hoorde we dat we naar Maastricht moesten en nu naar Delfzijl. Ze snappen er niks van op kantoor."

 

"Chef ik heb het weerbericht bekeken en we mogen blij zijn, want in Maastricht regent het pijpen stelen en in Delfzijl schijnt de zon."

Leiding -  de verschillende profielen

Welke verschillende buisprofielen ken je?

Rond

Ei-profiel 

Vierkant (koker)

Rechthoek (koker)

Kap bak

V-profiel

Muil profiel

Droogweerprofiel buis

Verschillende profielen

Ei-profiel

Koker

V-profiel

Rond profiel

Droogweer profiel

Duiker profielen

jullie hebben de meeste buispfielen benoemd. kunnen jullie hier iets over vertellen....

Waarom kiest men voor een ei-profiel leiding?

1. Mechanisch sterker dan ronde buizen
2. Hogere stroomsnelheid minder bezonken afval
3. Grotere waterberging dan in een ronde buis
4. Dunnere buis minder beton dus goedkoper

1.0 Riolering algemeen

4.2 De put

Waarom worden putten opgenomen in het leidingstelsel?

1. Strengen koppelen
2. Voor de inspectie en reiniging van de leiding
3. Bochten aan te brengen in het stelsel
4. Voor het overbruggen van hoogte verschillen tussen leidingen

In leidingen worden putten opgenomen om:

De strengen te koppelen;

De leiding te kunnen inspecteren en reinigen ;

Bochten aan te kunnen brengen in het stelsel.

Praktijksituatie 

"Nou zeg snappen jullie dat? Vorige week hoorde we dat we naar Maastricht moesten en nu naar Delfzijl. Ze snappen er niks van op kantoor."

 

"Chef ik heb het weerbericht bekeken en we mogen blij zijn, want in Maastricht regent het pijpen stelen en in Delfzijl schijnt de zon."

Materiaal en vorm van een put

Betonput

HDPE put

Gemetselde put

Putvormen 

- beton bijna altijd vierkant 

- pvc altijd rond 

- gemetseld kan beide vormen

Wat is het grootste verschil tussen het werken in een betonput of in een kunststofput?

-  Niet boren, maar stempels gebruiken, -  -  Gebruik van banaan

-  Kunststof is veel gladder

Praktijksituatie 

"Nou zeg snappen jullie dat? Vorige week hoorde we dat we naar Maastricht moesten en nu naar Delfzijl. Ze snappen er niks van op kantoor."

 

"Chef ik heb het weerbericht bekeken en we mogen blij zijn, want in Maastricht regent het pijpen stelen en in Delfzijl schijnt de zon."

Antwoord 

- Niet boren, maar stempels gebruiken

- Gebruik van banaan in een pvc riool

- Kunststof is veel gladder en kleinere toegang (rond)

Stel: Je staat op een project locatie en je hebt geen tekening bij de hand. Hoe kun je dan tóch zien met wat voor soort water je te maken hebt?

Dit staat soms op de deksel of putrand 

In SCS

De kleur van het water

Proeven

Praktijksituatie 

"Nou zeg snappen jullie dat? Vorige week hoorde we dat we naar Maastricht moesten en nu naar Delfzijl. Ze snappen er niks van op kantoor."

 

"Chef ik heb het weerbericht bekeken en we mogen blij zijn, want in Maastricht regent het pijpen stelen en in Delfzijl schijnt de zon."

Antwoord 

• Dit kan je soms aan de deksel of putrand zien
• In SCS
  
• De kleur van het water
• Ruiken

Praktijksituatie 

"Nou zeg snappen jullie dat? Vorige week hoorde we dat we naar Maastricht moesten en nu naar Delfzijl. Ze snappen er niks van op kantoor."

 

"Chef ik heb het weerbericht bekeken en we mogen blij zijn, want in Maastricht regent het pijpen stelen en in Delfzijl schijnt de zon."

Putdeksel en opschriften

Toolbox: Tillen

www.gmbzonderongevallen.eu/toolbox/07%20Fysieke%20belasting/Tillen

Vaak tref je de naam van de gemeente aan op de put.

Soms staat erop wat voor soort leiding het betreft. De meest bekenden opschriften zijn:

"REGENWATER", "VUILWATER", "DRAINAGE" en "POMPPUT".

In de rand van de put staan de afkortingen. Dit is handig om de juiste deksel op de juiste put terug te kunnen leggen. 

Speciale gelegenheden speciale deksel herrinerings deksel en bij koningsovergang in Nederrland

Er zijn naast tilwerkzaamheden nog meer lichamelijke belastende aspecten. Welke zijn dat? Zoek op in de Zo-app

Er zijn naast tilwerkzaamheden nog meer lichamelijke belastende aspecten

• Werken in een ongezonde houding
• Zwaar duwen en trekken
• Trillingen en schokken
• Kou en vocht
• Langdurig hetzelfde repeterende werk doen

Praktijksituatie 

"Nou zeg snappen jullie dat? Vorige week hoorde we dat we naar Maastricht moesten en nu naar Delfzijl. Ze snappen er niks van op kantoor."

 

"Chef ik heb het weerbericht bekeken en we mogen blij zijn, want in Maastricht regent het pijpen stelen en in Delfzijl schijnt de zon."

Antwoord 

Er zijn naast tilwerkzaamheden nog meer lichamelijke belastende aspecten:

• Werken in een ongezonde houding
• Zwaar duwen en trekken
• Trillingen en schokken
• Kou en vocht
• Langdurig hetzelfde repeterende werk doen

Wat betekent RW op een putdeksel?

1. Regen Water
2. Riool Water

Welke afkortingen kun je nog meer aantreffen op een putdeksel?

BW; Bluswater riool

DR: Drainage riool

VW: vuilwater riool

RW: Regenwater

PP: PompPut

IW: Infiltratie Water riool

Praktijksituatie 

"Nou zeg snappen jullie dat? Vorige week hoorde we dat we naar Maastricht moesten en nu naar Delfzijl. Ze snappen er niks van op kantoor."

 

"Chef ik heb het weerbericht bekeken en we mogen blij zijn, want in Maastricht regent het pijpen stelen en in Delfzijl schijnt de zon."

Antwoord 

BW; Bluswater riool

DR: Drainage riool

VW: vuilwater riool

RW: Regenwater

PP: PompPut

IW: Infiltratie Water riool

DWA: Droogweer afvoer

Een echte rioolrat kan zonder de deksel te lichten al zien wat de stroomrichting is in het riool. Hoe?

Zie volgende slide voor afbeelding met pijl

Op tekening en in het SCS systeem

Wat is het voordeel van een ronde deksel?

Een ronde deksel kan niet in het riool vallen

Praktijksituatie 

"Nou zeg snappen jullie dat? Vorige week hoorde we dat we naar Maastricht moesten en nu naar Delfzijl. Ze snappen er niks van op kantoor."

 

"Chef ik heb het weerbericht bekeken en we mogen blij zijn, want in Maastricht regent het pijpen stelen en in Delfzijl schijnt de zon."

Antwoord 

Een ronde deksel kan niet in het riool vallen

Sta maar op!

Onderstaande vragen worden staande met de groep uitgevoerd. Er worden twee vakken met tape op de vloer gemaakt.

Wat is de visie slogan van GMB? 

Links

Ervaar de zekerheid

Rechts

Uitdaging Verbindt

Rechts: Uitdaging verbindt

Hoe heet de oprichter van het uiteindelijke GMB dat we nu kennen?

Links

Gerrit-Jan van de Pol

Rechts

Arend van de Pol

Links Gerrit Jan van de Pol

In welk jaar is G.J. van de Pol en zn., de voorloper van GMB, opgericht?

Links

1965

Rechts

1963

Rechts 1963

Wat is de naam van een van onze dochterbedrijven?

Links

Grondbewerking

Rechts

Biologische Industriële Reststoffenverwerking BV  (BIR)

Rechts Biologische Industriële Reststoffenverwerking BV 

Links  grondbereik  is een dochter onderneming

1.0 Riolering algemeen

4.3 Het gemaal / pomp

Praktijksituatie 

"Nou zeg snappen jullie dat? Vorige week hoorde we dat we naar Maastricht moesten en nu naar Delfzijl. Ze snappen er niks van op kantoor."

 

"Chef ik heb het weerbericht bekeken en we mogen blij zijn, want in Maastricht regent het pijpen stelen en in Delfzijl schijnt de zon."

Het rioolgemaal

Waarom hebben we eigenlijk

rioolgemalen in het stelsel?

Water stroomt van hoog naar laag. Dat noemen we "onder vrij verval" In ons platte land hebben we echter pompen nodig die het afval water richting de zuivering verpompen, zodat het weer "onder vrijverval" richting een rivier en naar de zee kan stromen.

Praktijksituatie 

"Nou zeg snappen jullie dat? Vorige week hoorde we dat we naar Maastricht moesten en nu naar Delfzijl. Ze snappen er niks van op kantoor."

 

"Chef ik heb het weerbericht bekeken en we mogen blij zijn, want in Maastricht regent het pijpen stelen en in Delfzijl schijnt de zon."

Antwoord 

Water stroomt van hoog naar laag. Dat noemen we "onder vrij verval" In ons platte land hebben we echter pompen nodig die het afval water richting de zuivering verpompen, zodat het weer "onder vrijverval" richting een rivier en naar de zee kan stromen.

Praktijksituatie 

"Nou zeg snappen jullie dat? Vorige week hoorde we dat we naar Maastricht moesten en nu naar Delfzijl. Ze snappen er niks van op kantoor."

 

"Chef ik heb het weerbericht bekeken en we mogen blij zijn, want in Maastricht regent het pijpen stelen en in Delfzijl schijnt de zon."

Praktijksituatie 2

"Nou zeg chef, ik snap er niks van! Ik heb alle afsluiters geplaatst en de druk verschillende keren gecontroleerd, maar nu staat er, zomaar uit het niets, toch afvalwater in de leiding."

Hebben jullie een idee wat er in deze praktijksituatie aan de hand is?

Wat is er mis?

Persleiding aangegaan in de leiding of put?

Benoem een nadeel van het op afstand bedienen van een gemaal

De pomp kan worden aangezet terwijl er collega's aan het werk zijn in de put/leiding

Praktijksituatie 

"Nou zeg snappen jullie dat? Vorige week hoorde we dat we naar Maastricht moesten en nu naar Delfzijl. Ze snappen er niks van op kantoor."

 

"Chef ik heb het weerbericht bekeken en we mogen blij zijn, want in Maastricht regent het pijpen stelen en in Delfzijl schijnt de zon."

LockOut TagOut TryOut 

Toolbox: Werkprotocol persleidingen

www.gmbzonderongevallen.eu/account/toolbox/09%20Specifieke%20werkzaamheden/Werkprotocol%20persleidingen

Alternatief indien LoToTo niet mogelijk is: In een Whatsapp groep samen met de rioolbeheerder/gemalenman 

Whatsapp is niet standaard. Dit is een alternatief volgens het GMB werkprotocol persleidingen

Werkprotocol persleidingen, meenemen tijdens startwerkoverleg door projectleider/uitvoerder

Achtergrond:

Het werkprotocol is tot stand gekomen uit een werkgroep, samengesteld door je collega's (projectleider, uitvoerder, voormannen) vanuit de vakgroepoverleggen

Wie zitten in de app groep  bij het uit-, en in schakelen van het riool van het riool gemaal? Noem drie verschillende functies.

WhatsApp-groep wordt aangemaakt met de volgende leden:

• Projectleider GMB (controlefunctie communicatie + back-up voor uitvoerder);
• Toezichthouder OG (controlefunctie communicatie);
• Uitvoerder GMB (aangeven uitschakelen/inschakelen rioolgemaal);
• Medewerkers GMB (informatie);
• Gemaalbeheerder OG (uitschakelen/inschakelen rioolgemaal);
• Back-up gemaalbeheerder OG (uitschakelen/inschakelen rioolgemaal bij afwezigheid gemaalbeheerder)
• 3e partij calamiteitendienst gemalen (indien van toepassing), zodat gemalen niet zomaar aangezet kunnen worden.

Praktijksituatie 

"Nou zeg snappen jullie dat? Vorige week hoorde we dat we naar Maastricht moesten en nu naar Delfzijl. Ze snappen er niks van op kantoor."

 

"Chef ik heb het weerbericht bekeken en we mogen blij zijn, want in Maastricht regent het pijpen stelen en in Delfzijl schijnt de zon."

Antwoord 

WhatsApp-groep wordt aangemaakt met de volgende leden:

• Projectleider GMB (controlefunctie communicatie + back-up voor   uitvoerder);
• Toezichthouder OG (controlefunctie communicatie);
• Uitvoerder GMB (aangeven uitschakelen/inschakelen rioolgemaal);
• Medewerkers GMB (informatie);
• Gemaalbeheerder OG (uitschakelen/inschakelen rioolgemaal);
• Back-up gemaalbeheerder OG (uitschakelen/inschakelen rioolgemaal bij afwezigheid gemaalbeheerder)
• 3e partij calamiteitendienst gemalen (indien van toepassing), zodat gemalen niet zomaar aangezet kunnen worden.

1.0 Riolering algemeen

4.4 Overige onderdelen rioolstelsel

Praktijksituatie 

"Nou zeg snappen jullie dat? Vorige week hoorde we dat we naar Maastricht moesten en nu naar Delfzijl. Ze snappen er niks van op kantoor."

 

"Chef ik heb het weerbericht bekeken en we mogen blij zijn, want in Maastricht regent het pijpen stelen en in Delfzijl schijnt de zon."

Stuwmuur

Een stuwmuur wordt geplaatst, zodat er water blijft staan in het riool. Zo ontstaat een bergingsriool of stuwleiding.

Een put met stuwmuur wordt stuwput genoemd.

Een stuw in een RW leiding kan ook bedoeld zijn om infiltratie en afvoer van grondwater te voorkomen (opgeboeid stelsel). 

Stuwmuur: riool blijft deels open. Ten behoeve van waterberging

Overstortmuur: Stuwmuur naast oppervlaktewater

Schildmuur: volledig dicht

Wat is het doel van deze extra berging in het rioolstelsel?

Bij hevige regen kan de zuivering dit lang niet altijd snel genoeg verwerken. De extra berging in het riool zorgt ervoor dat het water niet te snel wordt afgevoerd, waardoor de zuivering tijdelijk wordt ontlast.

Praktijksituatie 

"Nou zeg snappen jullie dat? Vorige week hoorde we dat we naar Maastricht moesten en nu naar Delfzijl. Ze snappen er niks van op kantoor."

 

"Chef ik heb het weerbericht bekeken en we mogen blij zijn, want in Maastricht regent het pijpen stelen en in Delfzijl schijnt de zon."

Antwoord 

Bij hevige regen kan de zuivering dit lang niet altijd snel genoeg verwerken. De extra berging in het riool zorgt ervoor dat het water niet te snel wordt afgevoerd, waardoor de zuivering tijdelijk wordt ontlast.

Hoe kun je  een tijdelijke berging voor het ontlasten van de zuivering creëren in het rioolstelsel?

-  Middels een Berg Bezink Bassin (zie volgende slide)

-   Wervelventiel

-   Slingergoot

Bergbezinkbak

Bergbezinkbak

Bergbezinkbak

Wervelventiel

Wat gebeurt er als er zóveel neerslag

valt dat ook de BBB niet groot

genoeg is?

Dan zal het overtollige water via een "overstort" geloosd worden op het oppervlakte water > Zie volgende sheet

Overstort 

Overstort

Een overstort is een kunstwerk met als doel het afvoeren van (pieken in) overtollig rioolwater vanuit de gemengde riolering naar het oppervlaktewater. 

 Het is een noodventiel, om te voorkomen dat in de bebouwde omgeving gebouwen, wegen en andere plekken onder water komen te staan en waar afvalwater gezondheidsrisico's oplevert

Via welke weg komt al dat regen water in het riool terecht?

Via straat- of trottoirkolken, goten en vanaf daken via de regenpijp en huisaansluiting > zie volgende sheets

Praktijksituatie 

"Nou zeg snappen jullie dat? Vorige week hoorde we dat we naar Maastricht moesten en nu naar Delfzijl. Ze snappen er niks van op kantoor."

 

"Chef ik heb het weerbericht bekeken en we mogen blij zijn, want in Maastricht regent het pijpen stelen en in Delfzijl schijnt de zon."

Antwoord 

Via straat- of trottoirkolken, goten en vanaf daken via de regenpijp en huisaansluiting 

Bergbezinkbak

Straatkolken

Straatkolk PVC

Straatkolk Beton

Voor welk deel van de riolering is de

 gemeente verantwoordelijk?

Tot aan de erfgrens, waar meestal een ontstoppingsputje wordt aangebracht > Zie volgende sheet

Praktijksituatie 

"Nou zeg snappen jullie dat? Vorige week hoorde we dat we naar Maastricht moesten en nu naar Delfzijl. Ze snappen er niks van op kantoor."

 

"Chef ik heb het weerbericht bekeken en we mogen blij zijn, want in Maastricht regent het pijpen stelen en in Delfzijl schijnt de zon."

Antwoord 

Tot aan de erfgrens, waar meestal een ontstoppingsputje wordt aangebracht. 

Overstort 

Huisaansluitingen

1.0 Riolering algemeen

5 Riool eigenaar

Wie zijn onze opdrachtgevers bij een leidingrenovatie en dus (meestal) eigenaar ervan?

Gemeenten, Bedrijven, rijksvastgoed (defensie), waterschappen, Prorail, provincies, drinkwaterbedrijven 

Praktijksituatie 

"Nou zeg snappen jullie dat? Vorige week hoorde we dat we naar Maastricht moesten en nu naar Delfzijl. Ze snappen er niks van op kantoor."

 

"Chef ik heb het weerbericht bekeken en we mogen blij zijn, want in Maastricht regent het pijpen stelen en in Delfzijl schijnt de zon."

Antwoord 

Gemeenten, Bedrijven, Rijksvastgoed (defensie), Waterschappen, Prorail, Provincies, Drinkwaterbedrijven 

Wie is de grootste, middelgrote en kleinste beheerder van het Nederlandse rioleringsstelsel? (volgorde van groot naar klein) 

1

Gemeentes

Waterschappen

Rijksvastgoedbedrijf

2

3

Praktijksituatie 

"Nou zeg snappen jullie dat? Vorige week hoorde we dat we naar Maastricht moesten en nu naar Delfzijl. Ze snappen er niks van op kantoor."

 

"Chef ik heb het weerbericht bekeken en we mogen blij zijn, want in Maastricht regent het pijpen stelen en in Delfzijl schijnt de zon."

Team

Binnen de meeste gemeentes zijn er drie mensen die zich bezighouden met het beheer en onderhoud van het riool:

• de rioolbeheerder;
  
• de toezichthouder;
  
• de directievoerder.

Overstort 

Drie gemeentelijke watertaken

1 Afvalwater van gebouwen naar de zuiveringsinstallatie brengen. De gemeente verwerkt al het aangeboden afvalwater.

2 Regenwater inzamelen en in de grond of naar oppervlaktewater brengen, wanneer de eigenaar van de grond of het gebouw dit zelf niet kan.

3 Maatregelen nemen als de grondwater-stand te hoog of te laag is en daardoor steeds problemen geeft. 

Weet iemand waar de letters GRP voor staan?

1. Gelden Riolerings Projecten
2. Gemeentelijk Riolerings Plan
3. Groot Regen Plan
4. Gemeente, Regio & Provincie

GRP: Hoe de gemeente haar taken uitvoert of denkt uit te voeren staat in het gemeentelijk rioleringsplan (GRP). Dit plan moet de gemeente op grond van de Wet milieubeheer maken. De gebruikelijke planperiode is 4 jaar, maar de wet laat gemeenten hierin vrij.

Praktijksituatie 

"Nou zeg snappen jullie dat? Vorige week hoorde we dat we naar Maastricht moesten en nu naar Delfzijl. Ze snappen er niks van op kantoor."

 

"Chef ik heb het weerbericht bekeken en we mogen blij zijn, want in Maastricht regent het pijpen stelen en in Delfzijl schijnt de zon."

Antwoord 

GRP Gemeentelijk Rioleringsplan. Het GRP bevat onder andere:

 

• Een overzicht van de in de gemeente aanwezige voorzieningen voor :
  

- de inzameling en het transport van stedelijk afvalwater

- de inzameling en verwerking van afvloeiend hemelwater

- de voorgenomen maatregelen ter voorkoming of beperking van nadelige gevolgen van de grondwaterstand

• Een overzicht van vervangingen en aanleg tijdens de plan periode.
  
• Een overzicht van de financiële gevolgen van de in het plan aangekondigde activiteiten.

Uit welk geldpotje worden de gemeentelijke watertaken betaald?

Rioolheffing

Praktijksituatie 

"Nou zeg snappen jullie dat? Vorige week hoorde we dat we naar Maastricht moesten en nu naar Delfzijl. Ze snappen er niks van op kantoor."

 

"Chef ik heb het weerbericht bekeken en we mogen blij zijn, want in Maastricht regent het pijpen stelen en in Delfzijl schijnt de zon."

Antwoord 

Rioolheffing

1.0 Riolering algemeen

6 Van GRP tot opdracht

Praktijksituatie 

"Nou zeg snappen jullie dat? Vorige week hoorde we dat we naar Maastricht moesten en nu naar Delfzijl. Ze snappen er niks van op kantoor."

 

"Chef ik heb het weerbericht bekeken en we mogen blij zijn, want in Maastricht regent het pijpen stelen en in Delfzijl schijnt de zon."

Vervanging, renovatie of reparatie

Samen met de rioolbeheerder zal de directie bepalen wat er aan het riool moet gebeuren om het zo optimaal mogelijk te kunnen laten functioneren en te laten voldoen aan de benoemde watertaken op korte én lange termijn. 

Praktijksituatie 

"Nou zeg snappen jullie dat? Vorige week hoorde we dat we naar Maastricht moesten en nu naar Delfzijl. Ze snappen er niks van op kantoor."

 

"Chef ik heb het weerbericht bekeken en we mogen blij zijn, want in Maastricht regent het pijpen stelen en in Delfzijl schijnt de zon."

Bestek opstellen

Wanneer is besloten wat er gedaan moet worden aan het riool, zal men overgaan tot het opstellen van een contract of bestek. In het bestek staat precies beschreven wat er moet worden uitgevoerd. 

Praktijksituatie 

"Nou zeg snappen jullie dat? Vorige week hoorde we dat we naar Maastricht moesten en nu naar Delfzijl. Ze snappen er niks van op kantoor."

 

"Chef ik heb het weerbericht bekeken en we mogen blij zijn, want in Maastricht regent het pijpen stelen en in Delfzijl schijnt de zon."

Aanbesteding

De gemeente nodigt vervolgens vaak een aantal bedrijven uit om zich in te schrijven voor de opdracht. Dat heet “aanbesteding”. Het bedrijf dat aangeeft het werk voor de laagste prijs (of soms met het beste plan) te kunnen uitvoeren krijgt de opdracht gegund. 

Praktijksituatie 

"Nou zeg snappen jullie dat? Vorige week hoorde we dat we naar Maastricht moesten en nu naar Delfzijl. Ze snappen er niks van op kantoor."

 

"Chef ik heb het weerbericht bekeken en we mogen blij zijn, want in Maastricht regent het pijpen stelen en in Delfzijl schijnt de zon."

Voorbereiding

Eenmaal opdracht, dan begint het echte werk voor GMB:

de voorbereiding, maar dat behandelen we in deel 2.....

1.0 Riolering algemeen

Einde deel 1

1.0 Riolering algemeen

Examen deel 1

In welke maand valt gemiddeld de meeste neerslag in Nederland (over de laatste 20 jaar)?

1. Juni
2. Augustus
3. December
4. Oktober

Volgens het klimatologisch gemiddelde is augustus de natste maand van het jaar. In augustus 88 mm neerslag naar beneden. Tweede plaats is voor december en derde is oktober

Waar in Nederland valt gemiddeld de meeste regen?

1. Randstad
2. Noord Limburg
3. Kampen
4. Veluwe

Randstad en de  Veluwe

Wat hoort niet in het rijtje thuis?

1. R.W.A.
2. D.W.A.
3. R.D.W.
4. H.W.A.

Hoeveel verschillende rioolstelsels zijn er?

1. 2
2. 3
3. 4
4. 5

Welk soort rioolstelsel zie je hier? 

Sleep de juiste benaming naar de afbeelding.

Gemengd stelsel

Verbeterd gemengd stelsel

Welk soort rioolstelsel zie je hier? 

Sleep de juiste benaming naar de afbeelding.

Gescheiden stelsel

Verbeterd gescheiden stelsel

Wat betekent V.W. op een putdeksel?

1. Vies Water
2. Vuil Water

Waar staan de letters GRP voor?

1. Gelden Riolerings Projecten
2. Gemeentelijk Riolerings Plan
3. Groot Regen Plan
4. Gemeente, Regio & Provincie