Iedere muziek zij eigen akoestiek

• Kunst
• Middelbare school
• MBO
• Voortgezet speciaal onderwijs
• Praktijkonderwijs
• vmbo, mavo, havo, vwo
• Leerroute H
• Leerroute M

Iedere Muziek zijn eigen Akoestiek

Zing jij ook wel eens onder de douche?

Deze les kan worden gebruikt ter voorbereiding op de workshops die zang behandelen. Stiekem speelt zang misschien een grotere rol dan je zou denken. Zingen hoort bijvoorbeeld ook bij feestjes, sportwedstrijden en voor sommigen ook bij het douchen. 

De leerdoelen van deze les zijn:

• Kennismaken met de werking van galm.
• Verlagen van de durf-drempel om te zingen.

Voor veel mensen is het durven zingen een hoge drempel. Door deze voorbereidende les te behandelen en zangworkshops van Kleinkunstig te volgen, kunnen de leerlingen meer vertrouwd raken met stemgebruik, ademsteun en zingen.

WAT GAAN WE DOEN

• Zangmemory
  
• Kan iedereen zingen?
• Waarom galmt geluid onder de douche?
• Galm zoeken in school
• Afsluiting
  

Introduceer de les: In deze les gaan we bezig met zang. En dan niet met heel bewust een mooi nummer zingen, maar juist gewoon zingen voor jezelf of voor de grap of goede sfeer met elkaar.

WAT HEB JE NODIG

• Papier en pennen
• Laptop of tablet met internet

Voor de veiligheid is het fijn de les in een afsluitbaar lokaal met voldoende ruimte te behandelen. Kies voor een lokaal waar zo min mogelijk voorbijgangers kunnen meekijken of -luisteren.

• Stuur een tweetal naar de gang: zij gaan in de klas steeds de twee personen bij elkaar zoeken die hetzelfde lied zingen.
• Maak tweetallen. 
• De andere tweetallen verzinnen een bekend nummer. Spreek onderling af wie welk deel van het liedje zingt. 
• Blijf dit stukje zingen en herhalen totdat het team van de gang, jullie als memory set samenbrengt.
• Alle zingende leerlingen lopen kriskras door elkaar in het lokaal.
• Als een set gevonden is, blijven ze naast elkaar staan en stoppen ze met zingen. Ze moeten wel op goede volgorde naast elkaar staan!

ZANGMEMORY

Wat is een refrein?

Een refrein is dat gedeelte van een lied dat letterlijk wordt herhaald.

Bijvoorbeeld het nummer We Are The Champions van Queen:

Leerling 1 zingt “We are the champions, my friends. And we'll keep on fighting till the end.”

Leerling 2 zingt: “We are the champions, we are the champions, no time for losers, because we are the champions of the World.” 

Andere voorbeelden van nummers om te gebruiken: Shape of you van Ed Sheeran, Alle eendjes zwemmen in het water, het Nederlandse volkslied, Crazy in love van Beyoncé, Hotline Bling van Drake, Zandloper van Typhoon, etc.

Als leerlingen een hoge drempel ervaren, kun je eventueel beginnen met alleen maar bekende kinderliedjes te kiezen. Herhaal de oefening dan nogmaals en daag ze alsnog uit zelf een lied te kiezen.

 Je kunt eventueel een extra uitdaging toevoegen door de tijd van het spel bij te houden of memory setjes van 3 leerlingen te maken voor eenzelfde nummer.

KAN IEDEREEN ZINGEN?

Vraag na het kijken aan de leerlingen wie er wel eens tijdens het douchen heeft gezongen? Vertel dat dit door veel mensen wordt gedaan, onder andere omdat je zangstem onder de douche vaak goed klinkt.

Waarom klinkt zingen onder de douche
anders en vaak beter?

Door de galm en door ontspanning:

• Galm: het weerkaatsen van geluidstrillingen via de muren in de douche zorgt voor galm. Hierdoor hoor je jouw stem beter. Door de galm wordt je stem wat onduidelijker waardoor een ietwat valse noot minder goed terug te horen is.
• Ontspanning: voor een groot deel zit ‘kunnen zingen’ tussen je oren. Als je weinig bezig bent met wat anderen van jou vinden of met wat jij zélf vindt, komt dat je zangstem ten goede. Daarnaast helpt het warme water ook bij fysieke ontspanning wat ook weer meehelpt bij rustig ademen en daarmee krachtig zingen. Als je ontspannen zingt is je keel goed open en je ademhaling laag en rustig.

• Doordat het een betegelde ruimte is.
• Het weerkaatsen van geluidstrillingen via de muren zorgt
    voor galm.
• Het weerkaasten van geluidstrillingen noem je reverb.
• Reverb zorgt ervoor dat je de stem beter hoort en je stem
   net wat mooier klinkt. 
• Door de reverb èn het stromende water van de douche
   wordt je stem ook wat onduidelijker, waardoor een valse
   noot minder goed terug te horen is.

Waarom galmt geluid onder de douche?

Bijvoorbeeld het nummer We Are The Champions van Queen:

Leerling 1 zingt “We are the champions, my friends. And we'll keep on fighting till the end.”

Leerling 2 zingt: “We are the champions, we are the champions, no time for losers, because we are the champions of the World.” 

Andere voorbeelden van nummers om te gebruiken: Shape of you van Ed Sheeran, Alle eendjes zwemmen in het water, het Nederlandse volkslied, Crazy in love van Beyoncé, Hotline Bling van Drake, Zandloper van Typhoon, etc.

Als leerlingen een hoge drempel ervaren, kun je eventueel beginnen met alleen maar bekende kinderliedjes te kiezen. Herhaal de oefening dan nogmaals en daag ze alsnog uit zelf een lied te kiezen.

 Je kunt eventueel een extra uitdaging toevoegen door de tijd van het spel bij te houden of memory setjes van 3 leerlingen te maken voor eenzelfde nummer.

AAN DE SLAG

1. Werk in tafelgroepjes. 
2. Bedenk waardoor een nummer geschikt is om mee te zingen onder de douche.
3. Schrijf minimaal 2 muzieknummers op die geschikt zijn. 

Geschikte eigenschappen:

- Een positieve gemoedstoestand / vrolijk

- Kracht bij kunnen zetten om de galm groter te maken 

- Lange uithalen en tonen

- Aanstekelijk en makkelijk te onthouden ritme

- Nummer moet niet al te instrumentaal zijn, dus er moet genoeg tekst in zitten om te kunnen zingen.

Eigenschappen die een muzieknummer geschikt maakt om mee te zingen:

Een positieve gemoedstoestand / vrolijk

Kracht bij kunnen zetten om de galm groter te maken 

Lange uithalen en tonen

Aanstekelijk en makkelijk te onthouden ritme

Nummer moet niet al te instrumentaal zijn, dus er moet genoeg tekst in zitten om te kunnen zingen.

AAN DE SLAG

1. Ga met je groepje op zoek naar een ruimte in het gebouw, waar je een goede galm hebt. 
    
2. Zing op die plek als groep een nummer van jullie lijstje en neem dit op. Dit kan bijvoorbeeld met voicerecorder-app of Whatsapp.
    
3. Kom weer terug in het lokaal en luister samen met een ander groepje naar elkaars opgenomen galm nummers.

Zingen spannend?

Deze opdracht gaat niet om mooi kunnen zingen, maar is eerder een oefening om hard te kunnen zingen!

Benoem dat dit niet gaat om mooi kunnen zingen, maar eerder een oefening is om hard te zingen.

Benoem nog even waarom zingen onder de douche zo goed werkt: omdat je ontspannen bent en onder de douche vaak harder durft te zingen. Moedig de leerlingen aan dit ook te proberen tijdens het opnemen.

Je kunt ook nog even verwijzen naar het filmpje van Qmusic uit de vorige opdracht; welke tips vertelde de docent om duidelijk te zingen?

Denk bijvoorbeeld aan een ruimte zoals de kleedruimte in de gymzaal, het toilet, fietsenkelder of misschien wel de keuken van de kantine.

Iedere Muziek zijn eigen Akoestiek

Les 2 Zaal akoestiek

1. Wat is Akoestiek?

Neem pen en papier, bekijk het filmpje en noteer het antwoord op deze vraag.

Bekijk het filmpje en noteer de antwoorden op deze vragen:

2. Wat is geluid? 

3. Wat is galm? 

4. Wat wordt bedoeld met de uitspraak: "Iedere muziek zijn eigen akoestiek"? 

Aan de slag: kies locatie en lied

- Bedenk en noteer 3 plekken buiten school waar je een verrassend goede galm zou kunnen hebben

(niet de badkamer)

- Kies hiervan een plek uit waar je heen zou kunnen om een filmpje te maken

- Vorige les heb je bedacht welke liedjes geschikt zouden zijn om te zingen in een galmende ruimte. Kies hieruit een deel van een liedje dat je wilt gebruiken voor jullie filmpje. Noteer je keuze.

PO Akoestiek

-       Ga op zoek naar een originele plek met een verrassend goede galm. Dit kan van alles zijn, maar het mag niet de badkamer zijn.

-       Zing op deze plek een liedje naar keuze en film dit met je telefoon.

Zorg dat de invloed van de ruimte in de geluidsopname goed te horen is en dat je met de ruimte in beeld bent.

-       Maak daarnaast een filmpje van de ruimte waarin je de ruimte goed beschrijft en laat zien en alles benoemt wat van invloed is op de akoestiek en de galm kan verklaren.  

Beantwoord in je filmpje in ieder geval de volgende vragen:

- Wat heb je gedaan?; - Hoe heb je het aangepakt?; -Waar liep je tegenaan bij het doen van de opdracht?; - Heb je iets ontdekt dat je nog niet wist?; Welke kenmerken van de ruimte kunnen de galm veroorzaken?

- Hoe vond je het om deze opdracht te doen? 

SHOWERPLAYLIST

Maak een gezamenlijke showerplaylist!

Sluit klassikaal af door de leerlingen te vragen of ze het spannend vonden het nummer in te zingen en of ze hun antwoord kunnen uitleggen. Benoem nog even wanneer Kleinkunstig naar school komt en welke workshops de leerlingen kunnen volgen.