Economisch bekeken - H6.5 Overheidsfinancieën (K)

• Economie
• Middelbare school
• vmbo k
• Leerjaar 3

www.destaatsschuldmeter.nl

6.5. Overheidsfinanciën (K)

Terugblik

OPDRACHT

• Nettoloon = brutoloon – (loonbelasting + sociale premies)
• Je brutoloon is € 2.050,-. Daarop wordt € 250 aan
   loonbelasting ingehouden en € 92 aan sociale
   premies.
• Hoeveel nettoloon krijg je op jouw rekening?
• Je nettoloon is: € 2.050,- – (€ 250,- + € 92,-) =
   € 1.708,-

6.5. Overheidsfinanciën (K)

Aan het eind van deze paragraaf kun je:

• uitleggen wat een begrotingstekort en begrotingsoverschot is.
• uitleggen wat het draagkrachtbeginsel en profijtbeginsel inhoudt.
• uitleggen wat het begrip niet-belastingmiddelen.
• verklaren hoe de overheid aan inkomsten komt.
• uitleggen waar de overheid geld aan uitgeeft.
• uitleggen wat de gevolgen zijn van een begrotingstekort.

Wat gaan we leren?

Beginselen

• Niet-belastingmiddelen zijn alle
   inkomsten van de overheid die
   geen belastingen en geen sociale
   premies zijn.

• Voorbeelden zijn: boetes, de
    opbrengsten van aardgas, leges
    op paspoorten en opbrengsten
    uit staatsdeelnemingen.
  

Niet-belastingmiddelen

Staatsdeelnemingen in beheer bij ministerie van Financiën

"Het koffertje"

• Inkomsten: € 366,4 miljard

• Uitgaven: € 395 miljard
  
  
• Is er een begrotingstekort- of
   overschot?
• Er is een begrotingstekort, want
   366,4 miljard - 395 miljard = 28,6
   miljard tekort
  

Begrotingstekort- of overschot

• Begrotingstekort = uitgaven > inkomsten
• Geld lenen
• Bezuinigen
• Belastingen verhogen
• Begrotingsoverschot = inkomsten > uitgaven
• Schuld aflossen
• Meer uitgeven

Begrotingstekort- of overschot

"Het koffertje"

• De staatsschuld is de schuld
   van de overheid.
• Begrotingstekort = uitgaven >
    inkomsten > Geld lenen >
    Hogere staatschuld
• Begrotingsoverschot =
   inkomsten > uitgaven > schuld
   aflossen > Lagere staatsschuld.
  

Staatsschuld

VRAGEN?

OPDRACHTEN

• Maak de opgaven (opdracht 1 t/m 12) op
   pagina 60 t/m 63!
• Klaar? Ga dan aan de slag met het huiswerk. Dat is de
   rekentrainer van paragraaf 6.1 en 6.2.
  
  
  
  
  
• Alles wat je hier doet, hoef je thuis minder te doen!
  

Gatentekst

Elk jaar op 1) _______ spreekt de koning of koningin de troonrede uit. Dit is een toespraak waarin de regering haar plannen voor het komende jaar presenteert. Ook wordt op deze dag de 2) _______ gepubliceerd. Dit is een overzicht van alle verwachte inkomsten en uitgaven van de Nederlandse overheid voor een bepaald jaar. De 3) _______ is een samenvatting van de rijksbegroting. Het is een document waarin de belangrijkste plannen van de overheid staan beschreven. Soms heeft de overheid geld over en soms ook niet. Een 4) _______  ontstaat wanneer de inkomsten van de overheid groter zijn dan de uitgaven. Een 5) _______ ontstaat wanneer de uitgaven van de overheid groter zijn dan de inkomsten. De 6) _______ is het totale bedrag dat de overheid heeft geleend.

Vul in in de tekst!

• Begrotingstekort
• Prinsjesdag
• Staatschuld
• Begrotings
   overschot
• Miljoenennota
• Rijksbegroting
  

Gatentekst

Elk jaar op PRINSJESDAG spreekt de koning of koningin de troonrede uit. Dit is een toespraak waarin de regering haar plannen voor het komende jaar presenteert. Ook wordt op deze dag de RIJKSBEGROTING gepubliceerd. Dit is een overzicht van alle verwachte inkomsten en uitgaven van de Nederlandse overheid voor een bepaald jaar. De MILJOENENNOTA is een samenvatting van de rijksbegroting. Het is een document waarin de belangrijkste plannen van de overheid staan beschreven. Soms heeft de overheid geld over en soms ook niet. Een BEGROTINGSOVERSCHOT ontstaat wanneer de inkomsten van de overheid groter zijn dan de uitgaven. Een BEGROTINGSTEKORT ontstaat wanneer de uitgaven van de overheid groter zijn dan de inkomsten. De STAATSCHULD is het totale bedrag dat de overheid heeft geleend.

Huiswerk voor de volgende les:

• Maken opgaven 1 t/m 10 van hoofdstuk 6.6 prinsjesdag op bladzijde 60 t/m 63.
• Maken rekentrainer paragraaf 1 en 2 op bladzijde 67.
  

Huiswerk

Bedankt en fijne dag!