Les 1: Introductie - Oorlog in Joegoslavië

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 2

Les 1: Joegoslavië

Het Bloedbad in Srebrenica

Genocide (volkerenmoord) is van elke tijd.
0 = helemaal niet mee eens, 100 = helemaal mee eens.

0100

Waneer heeft er voor het laatst een genocide (volkerenmoord) plaatsgevonden in Europa?

Lesdoelen

Aan het einde van de les kan je:

• Uitleggen waarom versterkt nationalisme zorgt voor het uiteenvallen van Joegoslavië.
• Uitleggen waarom de val van het communisme zorgt voor het uiteenvallen van Joegoslavië.
• Oorzaken noemen van de Bosnische Burgeroorlog.

Joegoslavië

• In 1918 (na de Eerste Wereldoorlog) werd Joegoslavië opgericht. 
• Het bestaat uit verschillende volken: Serviërs, Kroaten, Bosniakken, Slovenen, Macedoniërs en Montenegrijnen.
• Op de volgende dia een kaart!

Bosniakken

Bosniakken zijn Bosnische Moslims.

Wij gaan het de komende lessen met name hebben over Bosnië en Herzegovina. 

Joegoslavië

• Tito (1892-1980) werd na (WOII) de leider. Hij wordt een communistische dictator.
• Hij vond het heel belangrijk dat de Joegoslavië een eenheid werd.
• Na zijn dood kwamen nationalistische gevoelens steeds meer op bij de verschillende etnische groepen.

Etnische groep = een groep mensen die zich door een andere cultuur (gewoonten en gebruiken) onderscheidt van andere groepen. Dit kan zijn op basis van religie, taal, een gemeenschappelijke nationaliteit, etc.

Wat is nationalisme?
Waar heeft het mee te maken?

Nationalisme en communisme

• De dictator (Tito) is dood en daarmee de hoop op een verenigd Joegoslavië.
• Opkomst/versterkt nationalisme: De verschillende etnische groepen willen steeds meer onafhankelijk worden. Een eigen land. 
• In 1991 valt de Sovjet-Unie en daarmee het communisme. Veel landen worden onafhankelijk.
• Dit zorgt ervoor dat er steeds meer landen in Joegoslavië onafhankelijk willen worden.

Oorzaken Bosnische Burgeroorlog

• Oprichting van Joegoslavië.
• Einde van het communisme en opkomende nationalisme. Wens tot onafhankelijkheid.
• Onafhankelijkheid van Slovenië en Kroatië in 1991. Het Servische leger grijpt in om de Servische bevolking te beschermen.
• 1992: Referendum in Bosnië en Herzegovina over de wens tot onafhankelijkheid. De spanning tussen de etnische groepen wordt enorm. 

De Bosnische Burgeroorlog

• Begin oorlog: april 1992.
• Bosnische Serviërs (gesteund door Servische leger) willen gebieden in Bosnië veroveren.
• Misdaden zoals: duizenden vluchtelingen, massamoorden en verkrachtingen. De etnische zuivering richt zich met name op Bosniakken en Kroaten.

Etnische zuivering = Het gewelddadig verdrijven van bepaalde etnische groepen uit een gebied. Dit kan zelfs moord zijn.

Bosniakken = Bosnische moslims.

quiz.ntr.nl

Eindopdracht 

• Inlevingsopdracht
• In drietallen lever je een creatief product in.
• Jullie bekijken dezelfde gebeurtenis vanuit een ander perspectief.
• Jullie mogen overleggen met klasgenoten die hetzelfde perspectief onderzoeken.
• Volgende les meer uitleg over deze opdracht.

Perspectief = oogpunt, opvatting. Iedereen denkt anders na over een gebeurtenis door diens eigen geschiedenis. Iedereen heeft een ander perspectief.

Opdracht                                 (en huiswerk):

• Maak groepjes van drie.
• Denk na over op welke creatieve manier je aan een opdracht zou willen werken. Denk aan: podcast, poster, toneelstuk, etc.

• Denk na en schrijf op: Hoe kan het dat er weer een genocide heeft plaatsgevonden op Europees grondgebied, terwijl we hebben gezegd: ''nooit meer''?

Leg uit waarom het opkomende/versterkte nationalisme zorgde voor het einde van Joegoslavië.

Leg uit waarom de val van het communisme zorgde voor het einde van Joegoslavië.

Geef aan of de voorbeelden wel of geen oorzaak zijn 

van de Bosnische Burgeroorlog

Oorzaak

Geen oorzaak

Jihadisme

Nationalisme

Opkomst communisme

Oprichting Joegoslavië

Onafhankelijkheid Kroatië

Genocide

Overlijden Tito

Volgende les: Genocide

• Dus: Ook nog in Europa na 1945.
• Maar ook op andere plekken in de wereld:

Cambodia, Rwanda, Sudan en helaas nog veel meer.

• Ook in 2025 wordt er onderzoek gedaan naar de genocide op het Palestijnse volk.
• Genocide is helaas dus niet enkel van de geschiedenis.