De invloed van reliëf

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• vmbo b, k
• Leerjaar 1

Planning

Startopdracht 'reliëf' 

Uitleg deel 1: temperatuur, hoogte en plantengroei

Opdracht

Uitleg deel 2: stuwingsneerslag 

Opdracht + evaluatie

Leerdoelen deel 1

Je kunt beschrijven welke soorten reliëf er zijn.

Je kent de algemene regel dat hoe hoger je in een gebergte komt, hoe kouder het wordt.

Je kunt beschrijven welke klimaten er in een hooggebergte voorkomen.

Je kunt beschrijven hoe de plantengroei verandert met de hoogte en wat dit te maken heeft met de temperatuur.

Startopdracht 'reliëf'

Hiernaast zie je een kaart van het reliëf van een deel van Europa.

- Wat is volgens jou 'reliëf'?

- Waar ligt Nederland? 

- Wat valt je op aan Nederland en het reliëf dat je ziet op de kaart? 

Denken-delen-uitwisselen

Hoogteverschil

Reliëf - hoogteverschillen in het landschap

<200m = Laagland

200 - 500m = Heuvelland 

500 - 1500m = Middelgebergten

1500+ = Hooggebergte 

Ken jij voorbeelden van de gebieden?

Laagland & heuvelland

Middelgebergte & hooggebergte

Temperatuur en hoogte

Hoe hoger je in de bergen komt, hoe kouder de temperatuur. 

Regel: per 1000m = 6 °C kouder

Toendraklimaat - hogere gebieden niet boven de 10°C in de zomer. 

Temperatuur en hoogte

Hoogebergteklimaat = waar de temperatuur niet boven de 0°C uitkomt. 

Rechts een 'gletjser'. IJs en sneeuw dat al duizenden jaren niet is gesmolten. Stroomt langzaam naar beneden.

Plantengroei verandert met de hoogte

3500+	Sneeuw- grens	Altijd onder 0°C
2500-3500	Rots
2000-2500m	Boomgrens Alpenweiden	Zomer lager dan 10°C
1000-2000m	Naaldbos
Tot 1000m	Loofbos	Zomer warmer dan 15 °C

Opdracht

Beschrijf in een document de verschillende soorten landschappen. Let op! Bewaar deze goed, deze heb je later weer nodig voor de eindopdracht!

Beschrijf en laat zien met plaatjes:

- De hoogte van laagland t/m hooggebergte. Noem een voorbeeld per gebied in Europa.  

- Welke plantengroei hoort bij welke hoogte? Laat zien welke plantengroei/landschappen bij de verschillende hoogtes horen (loofbos t/m sneeuwgrens)

Wat heb ik nodig?

- Gebruik Learnbeat - Landschappen in Europa - De invloed van reliëf 

- Zoek op Google de plaatjes en voorbeelden van gebieden. 

Leerdoelen deel 2

Je kunt uitleggen hoe bij een gebergte neerslag ontstaat

Je kunt uitleggen dat er een loef- en een lijzijde is.

Voorbeeld

Hiernaast een mooi voorbeeld uit Marokko.

1. Rechts vanaf de Atlantische Oceaan waait de wind naar links. 

2. Wind botst tegen het Atlas gebergte omhoog. 

3. Daardoor ontstaat rechts veel regen en dus is daar veel groen! 

Samengevat

Stap 1: Vochtige lucht van zee moet opstijgen tegen een gebergte. 

Stap 2: Lucht die opstijgt koelt af en vormt druppeltjes/wolken (condenseert). 

Stap 3:  Nu ontstaat er regen: dit heet stuwingsregen. De natte kant van een gebergte heet: loefzijde (windkant)

Stap 4: Aan de andere kant van het gebergte valt bijna geen neerslag omdat de lucht hier weer daalt. Dalende lucht warmt op, waterdruppels worden weer waterdamp: het is hier droog. Dit gebied heet de regenschaduw. De droge kant van een gebergte heet: lijzijde

En nu jullie!

Leg uit met een tekening hoe stuwingsregen ontstaat.

Gebruik de begrippen: stuwingsregen, loefzijde, lijzijde, condenseren en regenschaduw.

Gebruik Learnbeat - Landschappen in Europa - De invloed van reliëf

Klaar? Maken 'De invloed van reliëf': B - 1, 3bc, 4bc, 5b, 7

Evaluatie

1. Wissel de gemaakte opdrachten met elkaar uit.

2. Beoordeel: wat klopt er? Wat heb jij anders?

3. Moeilijke begrippen tegengekomen?

Bedenk ezelsbruggetjes: bijvoorbeeld bij de 'lijzijde' word je 'blij', omdat het daar droog is. 

Dit helpt je bij het onthouden van deze moeilijke begrippen!