H4.3 Lezen

• Nederlands
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 2

H4.3

Lezen

Welkom!

2HV

Leerdoel

Aan het einde van deze § kan je;

• ''...'' een activerende tekst herkennen;
• ''...'' beeld en opmaak in activerende teksten herkennen;
  
• ''...'' het tekstverband voor middel en doel herkennen;
  
• ''...'' het voorwaardelijk tekstverband herkennen.

Tekstdoelen: een schrijver heeft een doel met zijn tekst.

• Informeren: informatie geven, zonder mening (o.a. nieuwsbericht, lesboek)
• Amuseren: Hij wil dat de lezer geniet van zijn tekst ( o.a. gedicht, stripboek, roman (leesboek))
• Overtuigen: De schrijver wil dat de lezer zíjn mening overneemt (o.a. betoog, ingezonden brief ).
• Activeren: De lezer moet iets gaan doen (bijvoorbeeld reclame, flyer ).

tekstdoelen

• informeren: Op de A10 zijn bij Amsterdam drie rijstroken dicht i.v.m. werkzaamheden.
• amuseren: een mop....
• overtuigen: Elke supermarkt hoort een openbaar toilet te hebben.
• activeren: Twee paar schoenen voor 100 euro. Profiteer nu!

4.3 Lezen                                                                                                                                  p..-.

hoofdstuk 2: informerende teksten / hoofdstuk 3: overtuigende teksten

hoofdstuk 4: Activerende teksten

De schrijver probeert de lezer tot actie aan te zetten. 

Het belangrijkste tekstdoel is activeren, 

bijna altijd is informatie geven het tweede tekstdoel. 

De informatie moet helpen de lezer over te halen om in actie te komen.

Voorbeelden van activerende teksten zijn: 

• een advertentie,
• een pop-up op een website,
• een uitnodigingsbrief

4.3 Lezen                                                                                                                                  p..-.

Beeld en opmaak

Met een activerende tekst wil de schrijver de aandacht van de lezer trekken. In reclameteksten gebeurt dat vaak met beeld en opmaak (of: lay-out).

• Beeld
• De afbeelding die bij de tekst staat kan verschillende functies hebben:

1. de aandacht trekken;
2. een illustratie bij de tekst zijn;
3. een voorbeeld bij de tekst zijn;
4. informatie toevoegen die niet in de tekst staat.

•

4.3 Lezen                                                                                                                                  p..-.

• Opmaak
• Bij ‘opmaak’ hoort alles wat de schrijver doet met de vorm van de tekst:

1. de verdeling van de tekst over de bladzijde of website;
2. de keuze van het lettertype en de lettergrootte;
3. het gebruik van kleur.

• In veel reclameteksten staan woorden of zinnen groter of in een andere kleur, waardoor ze meteen opvallen.

Terugblik Tekstverbanden

Tekstverband	Signaalwoorden
Opsommend	ten eerste, ook, eveneens, bovendien, verder, tevens, zowel... als, ten slotte, om te beginnen, daarnaast, niet alleen... maar ook...
Tijdsvolgorde	eerst, intussen, terwijl, toen, vervolgens, daarna, voordat, nadat, zodra, ten slotte
Tegenstellend	maar, echter, evenwel, toch, daarentegen, integendeel, enerzijds... anderzijds, daar staat tegenover
Uitleggend	bijvoorbeeld, dat wil zeggen, met andere woorden, zoals
Redengevend	want, omdat, daarom, immers, namelijk
Concluderend	dus, dan ook, concluderend, de slotsom is, hieruit volgt
Samenvattend	kortom, om kort te gaan, samenvattend, al met al
Oorzaak en gevolg*	doordat, daardoor, zodat, waardoor, met als gevolg
Vergelijkend	net als, zoals, evenals

3.3 Lezen                                                                                                                                  p.170-181

4.3 Lezen                                                                                                                                  p..-.

Tekstverband

In deze paragraaf leer je twee nieuwe tekstverbanden. (De laatste twee)

• Tekstverband voor middel en doel
• Dit verband geeft aan dat je iets wil bereiken (doel) en wat je daarvoor nodig hebt (middel).
• Voorbeeld: Om warm te blijven (= doel) doe ik een muts op (= middel).

• Voorwaardelijk tekstverband
• Dit verband geeft aan dat iets pas gebeurt als er aan een voorwaarde is voldaan.
• Voorbeeld: Als je nu vertrekt (= voorwaarde), haal je de bus nog.

Alle tekstverbanden

Tekstverband	signaalwoorden	Voorbeeld
Middel en doel	om te, met als doel, waarmee, daarmee	Mijn zus heeft bijles genomen om te voorkomen dat ze een onvoldoende krijgt.
Voorwaardelijk	als, indien, wanneer, mits, tenzij, behalve als, op voorwaarde dat	Ik kom morgen naar het feest, tenzij ik toch niet mag van mijn ouders.

4.3 Lezen                                                                                                                                  p..-.

Tekstverband

Alle tekstverbanden

Aan de slag

Deze informatie staat ook op blz. 20. 22 en 24

maken H4.3 opdracht 2 t/m 6 + nakijken: zie Teams. > huiswerk 

Klaar? Dan werk je alvast vooruit/ verder... zie de studiewijzer

Morgen starten we weer eerst met 10 minuten lezen.

Heb je het leesboek uit? Dan neem je een ander boek mee.