Het spijsverteringsstelsel

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 1

Het

spijsverterings-

stelsel

Hoe je spijs wordt verteerd

Lesdoelen 

• Kennis van de basis van de   spijsvertering.
• Kennis van wat er met   een voedingsstof gebeurd van   inname tot uitscheiding.
• In de praktijk.

Lesvoorbereiding

Is dit voor iedereen gelukt?

Zijn er vragen?

Zijn er onduidelijkheden?

Hoe was de stof? Is het nieuw of al bekend?

Wat is het doel van het
spijsverteringsstelsel?

Spijs verteren - voedingsstoffen knippen - opnemen en verwerken - het lichaam voeden - bron van energie

Spijs verteren

• Voedingsmiddelen
• Voedingsstoffen
• Essentieel

Voedingsstoffen	Brandstof	Bouwstof	Reservestof	Beschermstof
Eiwitten	X	X
Vetten	X	X	X
Koolhydraten	X	X	X
Water		X
Vitaminen		X		X
Mineralen		X		X

Enzymen

• Versnelt de vertering
• Voor elke voedingsstof     een apart enzym

Warming-up

Waar gaat je eten heen?

Heb jij je dat ooit afgevraagd?

Introductie naar filmpje.

De organen voor de spijsvertering
mondholte, keelholte en slokdarm

De mondholte bestaat uit het gebit, de tong en de speekselklieren

1. de oorspeekselklier maakt speeksel als voedsel dichtbij komt
2. de ondertong- en onderkaak- speekselklier maken 24/7 speeksel

ondertong- en

onderkaakspeekselklier

2

(oor)speekselklier

1

De organen voor de spijsvertering
mondholte, keelholte en slokdarm

Speeksel bestaat uit...

• Waterig slijm
• Enzym amylase (splitst koolhydraten tot glucose)
• Bijkomende stof antistoffen

slijm

S

amylase

A

antistoffen

A

0

De organen voor de spijsvertering
mondholte, keelholte en slokdarm

De slokdarm brengt het voedsel van de keel naar de maag.

• de holte is geplooid en gevuld met slijm
• de slokdarm heeft een dubbele spierlaag
• de slokdarm maakt geen enzymen

slijm

S

kringspieren

K

lengtespieren

L

De organen voor de spijsvertering
de maag

Na de slokdarm komt de maag (gaster )

• ligt onder het middenrif, linkerzijde
• de maag kneedt het voedsel
• de maag heeft verteringsklieren

De organen voor de spijsvertering
de maag

De maag wordt verdeeld in...

• maagmond, hier komt het voedsel binnen
• maagzak, hier wordt lucht opgevangen en het meeste maagsap gemaakt
• maagportier, dat telkens kleine beetjes brij doorlaat

maagmond

M

maagzak

Z

maagportier

P

De organen voor de spijsvertering
de maag

Maagsap bestaat uit...

• waterig slijm
• enzym pepsine (het splitst eiwitten tot aminozuren)
• bijkomende stof maagzuur (= zoutzuur, het doodt bacteriën)

slijm

S

pepsine

P

maagzuur

M

QUIZ?

Over mond, slokdarm en maag?

De organen voor de spijsvertering
twaalfvingerige darm

Vanuit de maag komt het zure voedsel in de twaalfvingerige darm (duodenum)

• het maakt zelf geen verterings- sap, maar krijgt ze van twee organen: de alvleesklier en galblaas

alvleesklier

A

galblaas

G

twaalfvingerige darm

T

De organen voor de spijsvertering
de dunne darm

Na de 12v-darm volgt de 5 meter lange dunne darm (intestinum).

De dunne darm...

• heeft veel darmplooien
• maakt darmsap
• neemt de verteringsproducten op (absorptie) in het bloed

De organen voor de spijsvertering
de dunne darm

Darmsap bestaat uit...

• waterig slijm
• enzymen die koolhydraten, vetten en eiwitten verteren
• geen bijkomende stof

slijm

S

enzymen van de
alvleesklier

E

De organen voor de spijsvertering
de blindedarm, dikke darm en endeldarm

Onverteerbare resten komen vanuit de dunne darm in de dikke darm (colon) terecht.

De functie van de dikke darm is...

• het onttrekken van water (indikken van de resten)
• het maken van vitamine K (voor de bloedstolling) door darmbacteriën

De organen voor de spijsvertering
de blindedarm, dikke darm en endeldarm

De resten leggen deze weg af...

• blinde darm met wormvormig aanhangsel (appendix)
• endeldarm waar de ontlasting wordt opgeslagen, met de anus als afsluitspier (kringspier)

Blinde darm

B

Endeldarm

A

Vragen?

Checking spijsverteringstelsel

Maken van de volgende opdrachten
Opdracht: Enzymen 
Opdracht: Spijsverteringsstelsel
Kennistoets spijsvertering