Les 4. Gekoppelde overerving

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

Welkom

Tas van tafel

Laptop pakken & in Lesson-Up

Pen, potlood & notitieschrift pakken

Kan deze eigenschap haarkleur ook X-chromosomaal overerven? Leg uit.

1. ja; de moeder is heterozygoot (XA Xa)
2. ja; beide ouders zijn heterozygoot
3. nee; de vader heeft XA Y-; dus de dochters hebben altijd XA
4. nee; de vader heeft XA Y-; dus de dochters hebben altijd Y-

Een bepaalde vorm van nachtblindheid bij de mens wordt door een recessief X-chromosomaal allel veroorzaakt. In de afbeelding 4 stambomen. Welke stamboom kan de overerving van deze vorm van nachtblindheid in een familie juist weergeven?

1. A
2. B
3. C
4. D

Tomaten

R = rood

r= oranje

H=harig

h=onbehaard

Een homozygoot rode behaarde tomatenplant wordt gekruist met een oranje, onbehaarde tomatenplant. De nakomelingen uit deze kruising worden onderling gekruist. Welke fenotypen verwacht je in de F2? In welke verhouding? Maak een kruisingsschema

Tomaten

de kruising wordt uitgevoerd, maar er wordt gevonden dat 75% van de nakomelingen in de F2 rood en behaard is, en 25% oranje en onbehaard

hoe kan dat? 

Tomaten

Stel de eigenschappen voor kleur en beharing liggen samen op 1 chromosoom (gekoppelde overerving)

RH RH x rh rh

samen uitwerken

Oogkleur (A) en haarkleur (B) zijn ook eigenschappen die gekoppeld overerven.
Een homozygoot bruinharige, bruinogige man krijgt kinderen met een blondharige, blauwogige vrouw. Bij de buren is exact ook zo'n stelletje die ook kinderen krijgen.

De dochter van de eerste familie gaat trouwen en krijgt kinderen met de zoon van de buren.
a. Wat is de kans op een blondharige, blauwogige dochter?
b. Wat is de kans op een bruinharige, blauwogige zoon?

Blond haar en blauwe ogen erfen vaak samen over

Hoe ontstaan dan blondines met bruine ogen?

crossing over

Huiswerk

7.5 oefenvragen
7.6 oefenvragen
7.8 toetsvragen

als je het moeilijk vindt eerst oefenvragen maken

OEFENEN DEZE LES

Joost de guppykweker, opdracht 6