Zadkine Tandij Nederlands Lezen Luisteren niveau 4_boost

• Nederlands
• MBO
• Studiejaar 2

Wanneer schreef jij voor het laatst een stukje tekst (zo'n drie regels)?

Voor wie schreef je die tekst?

Waarom schreef je die tekst?

Een goede schrijver denkt na over zijn publiek/de lezer, zijn doel met de tekst (wat wil je bereiken: informeren, overtuigen etc.), de tekstsoort (appje, brief, boek ;) etc.), en de tekstopbouw. Ben jij een goede schrijver, denk je?

1. 100%
2. 70%
3. 50%
4. 30%

De bedoeling van het Lees- en Luisterexamen is dat je herkent

- voor wie een tekst geschreven is

- wat het doel van de schrijver is 

- welke tekstsoort hij gebruikt en 

- hoe hij de tekst heeft opgebouwd.

Lezen Luisteren = LOGISCH! 

Je moet feitenkennis hebben om het te begrijpen, en begrijpen om te kunnen scoren!

Lesdoelen: Aan het eind van de les ……

• Kun je de volgende begrippen herkennen (aanwijzen): het achtergrondverhaal, het interview, de recensie, de review, de pop-up, het deelonderwerp, kritisch lezen, de lead
• Kun je de volgende begrippen actief gebruiken (herinneren): het tekstdoel, amuseren, overtuigen, informeren, het feit, instrueren, de instructie, activeren/overhalen, beschouwen/opiniëren, de tekstsoort, de bijsluiter, de folder, het nieuwsartikel, het publiek, het tussenkopje, de alinea, de kernzin, de bron

Waarom leer je dit? Met feitenkennis vergroot je je begrip van de wereld, en dus ook van het vak Nederlands. Het maakt het leuker. Dus ga deze uitdaging aan en vergroot je woordkennis! 

Ga jij de uitdaging aan om zoveel mogelijk woorden te leren deze les?

1. 100%
2. Ik ga het proberen
3. Ik weet het niet; ik vind het moeilijk
4. Echt niet! Ik vind de les nu al vreselijk ...

De volgende slides bevatten vragen en uitleg. We sluiten af met een eindtestje ;) . Komt goed, geen zorgen ...

Welke tekstdoelen ken jij nog? Typ ze in. Gebruik een komma als je meerdere tekstdoelen opschrijft

Oefenen met tekstdoelen

Wat is het belangrijkste tekstdoel?

1. informeren
2. instrueren
3. overtuigen
4. overhalen

Wat voor soort tekst is de tekst over zonnepanelen?

1. een achtergrondverhaal
2. een interview
3. een ingezonden brief
4. een review

- Een achtergrondverhaal gaat over het verleden van iets of iemand. Wat is je achtergrond? (Wat is je verleden?)

 

- In een interview geeft iemand antwoorden op vragen over (zijn leven) vroeger, nu en de toekomst

- Via een ingezonden brief reageer je en geef je je mening aan een krant of (sociaal) medium kanaal

 

- Met een review geef je je waardering voor een product dat je hebt gekocht of dienst die je hebt gebruikt. Je kunt een review schrijven als je terugkomt van vakantie bijvoorbeeld. Een review zal  negatief zijn als de reis slecht verlopen is. 

Wat denk je dat dit is? (plaatje links)

1. een recensie
2. een interview
3. een pop-up
4. een deelonderwerp

Een langere tekst heeft deelonderwerpen. In een tekst over 'Het mbo' kan het bijvoorbeeld gaan over 'Opleidingen' 'Niveaus' 'Kosten mbo' . Ieder deelonderwerp heeft een aparte a..... (noteer hieronder)

Oefenen met tekstdoelen

Wat is het tekstdoel?

1. informeren
2. instrueren
3. overtuigen
4. overhalen

Bekijk deze

afbeelding

goed....

Voor welke doelgroep is de
advertentie geschreven?

1. Kinderen
2. Ouders
3. Docenten
4. Medewerkers

Samengevat

Bekijk de volgende woorden nog eens goed ...

het tekstdoel, amuseren, overtuigen, informeren, het feit, instrueren, de instructie, activeren/overhalen, de tekstsoort, de bijsluiter, de folder, het nieuwsartikel, het publiek, het tussenkopje, de alinea, de kernzin, de bron

de volgende woorden heb je nog te leren ....

het feit

de bijsluiter

de folder

het nieuwsartikel

het tussenkopje

de alinea

de kernzin

Een ander woord voor 'het feit' is ...

1. de onzin
2. de informatie
3. de mening
4. het gegeven

Het feit, de informatie, het gegeven ... het betekent allemaal hetzelfde. Het is waar en controleerbaar. Als ik zeg 'In Marokko is het nu 30 graden', dan is dat (een) ... (vul in)

www.weersverwachting.nl is dan ... vul in en kies uit:
de bijsluiter
de folder
het nieuwsartikel
het tussenkopje
de kernzin
de bron

Dit lijkt op een artikel: een neutrale tekst met veel feiten (= informatie). 

De lezer vormt zijn eigen mening. Denk je ...

Als je leest bij 'Over ons', dan maak je kennis met de schrijver

Zijn 'artikel' is eerder een blog met eigen ervaringen en een middel waarmee hij geld verdient. Zo neutraal is het dus allemaal niet!

Een blog is dus allesbehalve neutraal: de schrijver vertelt alleen de voordelen van allerlei producten (op grond van zijn eigen ervaringen of op grond van wat hij betaald krijgt van de maker van het product ;)). 

Een artikel is alleen maar neutraal: de schrijver laat jou je eigen mening vormen.

Er zijn allerlei soorten artikelen. Enkele belangrijke:

- het nieuwsartikel (in de krant bijvoorbeeld of op NU.nl)

- de beschouwing: hierin denkt de schrijver feitelijk hardop na over een vraag, bekijkt het van verschillende kant en geeft eventueel zijn eigen mening

- de uiteenzetting: de schrijver vertelt hoe iets zit (legt iets uit, beschrijft iets, verklaart iets of deelt iets mee). Hij licht een onderwerp of gebeurtenis toe.

Hiernaast zie je een instructie/instructieve tekst: een tekst met een uitleg in stappen (1 tm 4). Het doel is gebruikers van het medicijn uit te leggen hoe ze het medicijn moeten innemen. Het doel is dus instrueren.

Houd/controleer/scheur en controleer zijn gebiedende wijs: dit moet je doen. 

Een stappenplan en de gebiedende wijs zijn kenmerken van een instructie

Bij medicijnen zit ook altijd een lijst met bijwerkingen (= lichamelijke reacties op het medicijn) en informatie over hoe vaak en wanneer je het medicijn het beste neemt. Dit noem je de bij....... (type in)

We hebben nog vier woorden te gaan ...

de folder

het nieuwsartikel

het tussenkopje

de kernzin

Een folder en een nieuwsartikel bevatten allebei informatie (feiten, gegevens). Het verschil is dat het nieuwsartikel over nieuws gaat ... 

Het zijn vaak wat langere teksten met meerdere deelonderwerpen. Voor ieder deelonderwerp is een aparte alinea, en daarboven staat een tussenkopje.

 De belangrijkste zin van een alinea, noem je de kernzin. De eerste (twee) zin(nen) of de laatste (twee) zin(nen) is (of zijn) de kernzin(nen).

Reclamefolder ...

Deze reclame'folder' is eigenlijk geen folder te noemen. Er is nauwelijks tekst, en het doel is eerder 'overhalen' (of activeren) dan informeren. Met 'de 2e gratis' wil Albert Heijn mensen naar de winkel lokken. En wel vandaag!!

Dit is pas een echte folder over studeren op het hbo. Een synoniem (= ander woord) voor de folder is 'de brochure'.

 'Oriënteer je goed' en  'Check de toelatingseisen' zijn tussenkopjes. 

Kijk of er selectie-eisen zijn 

Een opleiding als geneeskunde heeft vaak maar een beperkt aantal plaatsen (numerus fixus). Bij te veel aanmeldingen, vindt loting plaats of een andere vorm van selectie. Andere opleidingen selecteren vanwege beroepseisen of omdat je er bepaalde vaardigheden voor nodig hebt, zoals de kunstopleidingen. 

'Kijk of er selectie-eisen zijn'  noem je een ...  noteer hieronder'

'Kijk of er selectie-eisen zijn' is een tussenkopje. Wat is het deelonderwerp van de alinea?

1. Kijk!
2. Er zijn selectie-eisen
3. selectie-eisen
4. Kijk of er selectie-eisen zijn

De hoofdboodschap van een tekst of een stukje daarvan (= een alinea) staat ...

We zijn toegekomen aan het laatste woord: de kernzin.

Dit is de belangrijkste zin van een alinea die de hoofdboodschap van de alinea omvat. De kern/hoofdboodschap staat in de eerste (twee) zin(nen) of de laatste (twee) zin(nen) van de alinea.