8.2 Politiek-maatschappelijke stromingen

h2 les 1

Burgers en stoommachines

Tijd van burgers en stoommachines 1800-1900

2- Politiek-maatschappelijke stromingen

1 / 37

Slide 1: Slide

GeschiedenisMiddelbare schoolhavoLeerjaar 4

This lesson contains 37 slides, with text slides and 5 videos.

Lesson duration is: 50 min

Items in this lesson

h2 les 1

Burgers en stoommachines

Tijd van burgers en stoommachines 1800-1900

2- Politiek-maatschappelijke stromingen

Slide 1 - Slide

h2 les 1

Tijd van burgers en stoommachines 1800-1900

De industriële revolutie. Waarom toen, waarom daar?

Terugblik

Slide 2 - Slide

KA31 - De industrialisatie die in de westerse wereld de basis legde voor een industriële samenleving

Waarom Engeland?

De industriële revolutie is van enorme betekenis. Het is na de landbouwrevolutie de enige ontwikkeling die het leven van de mensen volledig heeft veranderd.

Maar waarom vond deze nou plaats in Engeland?

Slide 3 - Slide

De behoefte en afhankelijkheid van kolen gaven de doorslag. Het enige echt unieke aan Engeland rond 1770

Slide 4 - Slide

h2 les 1

Let op!

Tijd van burgers en stoommachines 1800-1900

Deze presentatie volgt niet de opbouw van het leerboek.

Slide 5 - Slide

Reformatie

Verlichting

Democratische revoluties

Industrialisatie

Wetenschappelijke revolutie

Humanisme

Renaissance

Sociale kwestie

Door de tijd

Tijd van burgers en stoommachines 1800-1900

Slide 6 - Slide

h2 les 1

Vrijheid en gelijkheid
Volkssoevereiniteit - macht ligt bij volk
Sociaal contract - volk mag vorst afzetten bij falen
Trias Politica - macht moet worden verdeeld

"Alle mensen worden naakt geboren"

De verlichting - politiek (herhalen)

Tijd van pruiken en revoluties 1700-1800

Je kunt de denkbeelden van de Verlichting op het gebied van politiek, godsdienst, economie en sociale verhoudingen uitleggen.

Slide 7 - Slide

h2 les 1

Onderzoek naar het menselijk lichaam had aangetoond dat mensen biologisch gelijk waren. Als mensen biologisch gelijk waren geschapen door God, hoorden ze dan niet ook dezelfde rechten/vrijheden te hebben?

Is het volgende politieke idee dan nog wel aanvaardbaar?

"Koningen hebben hun macht ontvangen van God en hebben daarom het recht (alleen) te heersen" - absolutisme

Daar dachten de verlichtingsfilosofen over na. Zij kwamen tot de volgende conclusie.

De verlichting - politiek (herhalen)

Tijd van pruiken en revoluties 1700-1800

Je kunt de denkbeelden van de Verlichting op het gebied van politiek, godsdienst, economie en sociale verhoudingen uitleggen.

Slide 8 - Slide

h2 les 1

Het natuurrecht

De verlichting - politiek (herhalen)

Tijd van pruiken en revoluties 1700-1800

Je kunt de denkbeelden van de Verlichting op het gebied van politiek, godsdienst, economie en sociale verhoudingen uitleggen.

Veel filosofen uit de verlichting bestreden het absolutisme

Waar moet de macht liggen?

De mens heeft 'van nature' bepaalde grondrechten; de natuurrechten. Mensen zijn gelijkwaardig en je mag niet handelen in het nadeel van een ander. In de vroege 'eenvoudige' tijden leefde de mens in een 'natuurtoestand'. Aan deze natuurtoestand kwam een einde toen de bevolking begon te groeien en er regeringen kwamen om de samenleving te organiseren.

Slide 9 - Slide

h2 les 1

De verlichting - politiek (herhalen)

Tijd van pruiken en revoluties 1700-1800

Het volk maakt vrijwillig afspraken met de heerser = sociaal contract

Heerser maakt wetten en dwingt deze af, volk doet afstand van natuurlijk recht om zelf beslissingen te nemen. In ruil voor goed bestuur heerser. Zo niet dan heeft volk het recht om heerser af te zetten.

Verlaten natuurtoestand is slecht. Heerser maakt misbruik van positie. Directe democratie is beter. (participatie)

Bij een goede versie van sociaal contract is men 'samen' opzoek naar beste oplossing voor iedereen = algemene wil

Slide 10 - Slide

Thomas Rowlandson The contrast (1792): "British liberty. French liberty. Which is best?"

Slide 11 - Slide

h2 les 1

Liberalisme

Tijd van burgers en stoommachines 1800-1900

Liberalen redeneerden vanuit het idee van (individuele) vrijheid.

De staat zorgt voor voorwaarden zodat de mens zo 'vrij' mogelijk kan zijn.

veiligheid
gelijkheid voor de wet
seculier (religie is een privé aangelegenheid)

Rol van overheid moet dus klein zijn, grotendeel afwezig. (negatieve vrijheid)

Het liberalisme gelooft in de zelfredzaamheid van de mens.

Het liberalisme

John Stuart Mill

Slide 12 - Slide

Slide 13 - Video

h2 les 1

Socialisme

Tijd van burgers en stoommachines 1800-1900

Aanhangers van het socialisme redeneren vanuit gelijkheid.

Komt voort uit het Communistisch manifest (1848) van Marx en Engels.

Historische context: de enorme verschillen tussen fabriekseigenaren en fabrieksarbeiders. Dit moest wel uitlopen in een conflict met de totale afschaffing van standenverschillen als gevolg.

In Nederland wordt het socialisme einde 19e eeuw onderdeel van de Nederlandse politiek

Vergissing van Troelstra (zie hiernaast)

Het socialisme

Slide 14 - Slide

h2 les 1

Socialisme

Tijd van burgers en stoommachines 1800-1900

Nederlands socialisme - klassenstrijd niet nodig. Positie van de arbeiders moet wel verbeterd worden.

Waar de liberalen alleen de ergste problemen wilden oplossen, wilden de socialisten de arbeiders emanciperen.

Dmv onderwijs, goede gezondheidszorg en kiesrecht moest de arbeider de kans krijgen (worden geholpen) om hun leefomstandigheden te verbeteren.

Grote rol overheid - zorgen voor emancipatie en participatie burger. (positieve vrijheid).

Niet alle burgers in staat om mee te komen (zelfredzaamheid).

Het socialisme

Slide 15 - Slide

Slide 16 - Video

Slide 17 - Video

h2 les 1

Nationalisme

Tijd van burgers en stoommachines 1800-1900

Voortkomend uit de romantiek; stroming die zich afzet tegen het 'zielloze' rationalisme. Niet denken maar voelen.

Ieder is bijzonder en uniek, ook 'volken'.

Romantisch nationalisme - De natiestaat bepaalt de identiteit van de burgers. Gezamenlijk verleden (verhalen, tradities enz.) moest saamhorigheid en liefde voor vaderland bevorderen.

Het nationalisme werd in de loop van de 19e eeuw extremer - het geloof dat eigen volk beste was; hypernationalisme of agressief nationalisme

In Nederland historisch gezien nooit echt een aparte stroming geweest, tot nu...

Het nationalisme

Slide 18 - Slide

Slide 19 - Video

h2 les 1

Confessionalisme

Tijd van burgers en stoommachines 1800-1900

Politieke stroming die opkomt voor gelovigen in een seculiere samenleving.

Zijn tegen een seculiere staat - politiek op basis van bijbelse normen en waarden.

Confessionalisten streefden naar de vrijheid om binnen hun eigen levenskring te denken en doen wat zij wilden (soevereiniteit in eigen kring)

Opkomen voor de zwakkeren (wel tegen socialisme omdat deze seculier is)
Bijzondere scholen!
Abraham Kuyper

Het confessionalisme