Huid en nieren

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo
• Leerjaar 4

Programma deel 1

• Huidonderdelen en functies
• Nieren functies en onderdelen
• Lever functies en ziektes
• Bloedvaten van de lever

Huidonderdelen en functies

De opperhuid bestaat uit twee lagen:

Hoornlaag (dode huid cellen)

Kiemlaag (hier groeien de nieuwe cellen en zit pigment

Lederhuid

zintuigen

haarzakje en talgklier en

Zweetklier

Onderhuidsbindweefsel/vetlaag

Functie huid

Bescherming tegen indringers

Lichaamstemperatuur constant houden met

      vetlaag, zweetklieren, spieren/kippenvel en   

     vernauwen of verwijderen van de bloedvaten onder

      de huid

Gevoelszintuigen zorgen dat we de omgeving kunnen

      waarnemen

Huidcellen houden indringers tegen

Dakpangewijs liggen de huidcellen tegen elkaar. 

De huid vernieuwt zich steeds waardoor de huid ook kleine beschadigingen snel oplost. Bacteriën en virussen komen moeilijk binnen.

We hebben wel 500 soorten goede bacteriën op onze huid.

De talgklieren

In de huid zitten talgklieren ook bij elk haarzakje. Talg houdt de huid soepel en beter heel. Bij te weinig aan talg is je huid en haar droog.

Constant houden van lichaamstemperatuur

We voelen ons alleen maar goed bij een lichaamstemperatuur van 37 graden.

Om dit voor mekaar te krijgen hebben we de huid met zijn zweetklieren, vet

bloedvaten en spiertjes (kippenvel)

g

Zintuigen in de huid

drukzintuig

tastknopje of tastzintuig

warmte en koud zintuigen

pijnpunten

allemaal gevoelszintuigen!

Hoe helpt de vetlaag (onderhuisbindweefsel) met het in stand houden van een goede lichaamstemperatuur?

1. Door de vetlaag koel je je lichaam.
2. Vet werkt isolerend, het houdt de lichaamswarmte vast

Welke zintuig ligt niet in de huid?

1. tastknopje
2. pijnpunt
3. drukzintuig
4. gezichtszintuig

Uit welke twee lagen
bestaat de opperhuid?

1. hoornlaag en de lederhuid
2. hoornlaag en de kiemlaag
3. kiemlaag en de lederhuid
4. lederhuid en het onderhuidsbindweefsel

De huid bestaat uit 3 lagen.
Hoe heet de middelste laag?

1. lederhuid
2. opperhuid
3. onderhuidsbindweefsel/vetlaag

Wat is een functie van talgklieren

1. Talg houdt de huid soepel en heel
2. Talg is een soort vet en is een belangrijke brandstof
3. Wanneer je het warm is, scheid je talg uit om af te koelen

Vochtbalans

Door te drinken, eten komt er vocht binnen ons lichaam.

Door te plassen en te zweten verliezen we vocht

Er moet een balans zijn

Uitscheidingsstelsel

Je nieren halen afvalstoffen uit het bloed en regelen de vochtbalans.

Nieren hebben veel water nodig om hun werk goed te kunnen doen

Wat zit er in urine/wat wil het lichaam kwijt?

Ureum, zouten en het teveel aan water en ook hormonen.

Uitscheidingsstelsel

Je hebt twee nieren

Twee urineleiders

Eén urineblaas

Eén urinebuis

De weg van urine

urine wordt gemaakt in de nierschors en merg van de nieren

urine stroomt                                                             naar het nierbekken

daarna naar de urineleider 

het komt aan in de urineblaas,                             wanneer deze vol is stroomt urine via 

de urinebuis naar                                                                        buiten

Je hebt geslapen. Je wordt wakker en gaat plassen.
Is je plas donker geel of licht geel van kleur? Zit er in deze ochtend urine veel of weinig water? Veel of weinig afvalstoffen?

1. licht geel, veel water en veel afvalstoffen
2. donker geel, veel water en weinig afvalstoffen
3. licht geel, weinig water en weinig afvalstoffen
4. donker geel, weinig water en veel afvalstoffen

Wat is de juiste weg van urine?

1. nieren -> urineleider -> urineblaas -> urinebuis
2. nieren -> urinebuis -> urineblaas -> urineleider

Noem twee stoffen die in urine zit

Vervoert de nierader bloed naar de nieren?

1. Ja
2. Nee

Met cijfer 4 wordt een nier aangegeven.
Is dit de linker nier
of de rechter nier?

1. Links
2. Rechts

De nieren maken urine. Zo verwijderen de nieren … uit het bloed.

1. Voedingsstoffen
2. Afvalstoffen
3. Teveel aan zouten
4. Zuurstof

De afbeelding geeft onder andere een nier weer. Welke letter geeft het nierbekken aan?

1. P
2. Q
3. R
4. S

Uitscheidingsorganen

Om een evenwicht te behouden in ons lichaam hebben we diverse uitscheidingsorganen:

Niet alleen de nieren maar ook:

2) Longen: scheiden koolstofdioxide en waterdamp uit

3) Lever: scheidt gal uit

4) De huid: scheidt zweet uit

De lever

Lever

Lever

Lever

• Je lever haalt alcohol drugs en medicijnen uit je bloed.
• De lever maakt de stoffen onschadelijk. 
• De afvalstoffen die ontstaan verlaten je lever via de leverader. 
• Lever maakt gal.

lever 3 bloedvaten

leverader

leverslagader

poortader

tussen de darmen en de lever

Waar krijgt de lever bloed vandaan?

1. Leverslagader

Brengt zuurstofrijk bloed naar de lever. 

2. Poortader

De poortader, brengt zuurstofarm bloed, maar rijk aan voedingsstoffen naar de lever.

Via de leverader gaat zuurstofarm bloed terug naar het hart 

Functies van de lever

Functies lever

Leverziektes

Wanneer je lever niet goed werkt, krijg je teveel afvalstoffen in je bloed. Je oogwit en ook uiteindelijk de huid wordt geel.

Hepatitis kan onder andere ontstaan door virussen (a,b en c), bepaalde chemische stoffen, medicijnen of overmatig alcoholgebruik.

Levercirrose vaak door alcohol

Een belangrijke taak van de lever is om het bloed te zuiveren.
Wat moet een lever uit het bloed verwijderen?

1. alleen giftige stoffen
2. afvalstoffen en onverteerde voedselresten
3. afvalstoffen en giftige stoffen
4. Giftige stoffen en onverteerde voedselresten

Wat voor lichaamskleur heeft iemand die een leveraandoening heeft?

1. blauw
2. rood
3. geel
4. wit

Drie bloedvaten zijn de leverader, de lever slagader en de poortader.
In welk bloedvat stroomt zuurstofrijk bloed?

1. Alleen de leverslagader
2. In de leverader en in de poortader
3. In de leverslagader en in de poortader

Programma deel 2

Afweer

Witte bloedcellen

- antistoffen

- geheugencellen

Vaccinatie

Afweer

Wanneer bacteriën en virussen ons lichaam binnendringen hebben we onze afweer in het inwendige milieu:

De witte bloedcellen

Tekst

Witte bloedcellen maken ook antistoffen

antistoffen beschermen je langdurig 

Wanneer een witte bloedcel antistoffen maakt tegen een virus maakt blijven deze antistoffen een lange tijd in je lichaam. Je wordt immuun voor deze ziekte. 

De witte bloedcellen die deze antistoffen maken onthouden deze ziektekiemen en kunnen later heel snel de juiste antistoffen maken ook als je heel veel later weer besmet wordt

Hoe werkt een vaccin?

Volgende keer

We kijken de volgende les gaan we dieper in op:

 antistoffen

vaccinatie

immuniteit tegen een ziektekiemen

Einde van deze les.