SPR I

• Algemene Rechtsleer
• University

Dwangmiddelen zijn bevoegdheden van justitie om inbreuk te maken op een gewaarborgde vrijheidsrechten van de burger

1. Juist
2. Onjuist

 Instrumenten / bevoegdheden van justitie om inbreuk te maken op fundamentele, gewaarborgde vrijheidsrechten van de burger, zoals privacy, (bewegings)vrijheid en lichamelijke integriteit (Staatregeling, EVRM, IVBPR). Zie boek 3 Sv, de bijzondere strafwetten en art. 13/14 RwPol.

Het aanwenden van dwangmiddelen heeft altijd te maken met daadwerkelijke fysieke dwang

1. Juist
2. Onjuist

Het gaat niet per se om fysieke dwang. Het gaat om het uitoefenen van bevoegdheden die afdwingbaar zijn (zelfs met sterke arm). De burger dient deze te dulden en kan er niets tegenin brengen.

Kan echter wel gepaard gaan met echte dwang en proportioneel geweld (zoals verdachte in houdgreep nemen)  

Of de wetgever inbreuken mag toelaten op een bepaald vrijheidsrecht volgt uit de bron zelf waarin dit vrijheidsrecht is neergelegd. Noem minstens 2 artikelen waarin dit voorkomt.

Wat is het Zwolsman-criterium?

Zwolsman-arrest (NJ 1996, 249)

 In een langdurig en complex opsporingsonderzoek naar het drugskartel van ‘Charles Z’ (1991-1995) werd veelvuldig gebruik gemaakt van heimelijke dwangmiddelen (BOB) zonder dat daarvoor destijds een wettelijke basis was (er was nog geen BOB-wetgeving!), laat staan dat deze expliciet waren omschreven. Het onderzoek bevond zich weliswaar lang in de ‘pro-actieve’ fase (voorafgaand aan de concrete verdenking/aan het werkelijke opsporingsonderzoek), maar ook daarvoor is een expliciete grondslag nodig in de wet. Dit arrest alsook de IRT-affaire (1995) hebben in NL als de aanzet tot de invoering van BOB-wetgeving (in 2000) geresulteerd. In Curaçao pas BOB-wetgeving in 2012 in werking getreden!

Wat waren die heimelijke dwangmiddelen, die grensoverschrijdende opsporingsmethoden?

O.a.:

Inkijkoperaties (=een heimelijke huiszoeking ter rondkijken, inbeslagnemen of plaatsen van afluisterapp), stelselmatig afluisteren (o.a. door scannen autotelefoons), stelselmatig observeren met filmen, doorzoeken van vuilniszakken, inzet van informanten en dat allemaal veelvuldig zonder verslaglegging in p-v’s.

Zwolsman-arrest daarnaast van groot belang geweest voor de opkomst van sancties op vormverzuimen. HR uitgebreid stilgestaan bij de n-o vh OM. Daar is alleen aanleiding voor indien het zogenoemde ‘Zwolsman-criterium’ aan de orde is.

De impliciete bevoegdheid is een veronderstelde beviegdheid die wordt afgeleid van een expliciete bevoegdheid, omdat het een noodzakelijkerwijs uit het ander volgt.

1. Juist
2. Onjuist

De impliciete bevoegdheid is niet expliciet in een wettelijke bepaling vastgelegd, maar daaruit te abstraheren

1. Juist
2. Onjuist

Welke onderstaande stellingen zijn voorbeelden van impliciete bevoegdheden?

1. Zoekend rondkijken bij binnentreden ter aanhouding
2. Onderzoek aan inbeslaggenomen voorwerpen
3. Onderzoek aan smartphones
4. Monsterneming

De wet vereist voorafgaande rechterlijke toetsing of goedkeuring van de OvJ voor het doen van onderzoek aan inbeslaggenomen voorwerpen.

1. Juist
2. Onjuist

HR Smartphone 

R.o. 2.6: de wet vereist in beginsel geen voorafgaande rechterlijke toetsing of goedkeuring van de OvJ voor het doen van onderzoek aan inbeslaggenomen voorwerpen. Indien de met het onderzoek samenhangende inbreuk op de persoonlijke levenssfeer als beperkt kan worden beschouwd, biedt de algemene bevoegdheid van opsporingsambtenaren, neergelegd in art. 94, 95 en 96 Sv (art. 119, 121 en 122 SvC) daarvoor voldoende legitimatie

Het arrest Smartphone geeft aan wanneer er sprake is van beperkte of verdergaande inbreuk. Iris, wanneer beperkt? Jesper, wanneer verdergaand?

Eem burger mag volgen art 76 Sv een woning betreden ter aanhouding van een verdachte bij ontdekking van een op heterdaad misdrijf

1. Juist
2. Onjuist

Betreden plaats (m.u.v. woning zonder toestemming) ter aanhouding bij ontdekking heterdaad misdrijf (art. 76 Sv);