H8 straling her haling 8.3 les 8.4 + 8.5

Hoofdstuk 8, Straling
1 / 37
next
Slide 1: Slide
Natuurkunde / ScheikundeMiddelbare schoolvmbo k, gLeerjaar 3

This lesson contains 37 slides, with interactive quizzes, text slides and 1 video.

time-iconLesson duration is: 50 min

Items in this lesson

Hoofdstuk 8, Straling

Slide 1 - Slide

Straling die moleculen kapot kan maken noem je....

Slide 2 - Open question

Samenvattend 8.1
  • Soorten straling: licht straling, Uv straling, IR stralling, rontgenstraling en Microgolven.
  • Allen komen van een bron vandaan
  • Alleen lichtstraling kan je zien
  • Straling wordt weerkaatst, geabsorbeerd of doorgelaten
  • 2 effecten van straling: de energie geeft warmte af Of ioniserend effect

Slide 3 - Slide

Samenvattend 8.2
  • Radio actief: uitzenden ioniserende straling (Geigerteller)
  • Kunstmatig of natuurlijk
  • Instabiele (radioactief) Kern, Atoomkern kan spontaan veranderen waardoor radioactief straling vrijkomt dit heet radioactief verval
  • Stabiele kernen (niet radioactief). Atoomkern veranderd niet spontaan
  • Iedere stof heeft een halveringstijd. De tijd waarop de helft van de stof verdwijnt.
  • Grafiek daarvan moet je af kunnen lezen.

Slide 4 - Slide

Radioactiviteit

Slide 5 - Slide

Radioactiviteit
Onder radio-activiteit verstaan we het proces waarin een stof (de bron) onstabiel is en via een toevalsproces 'spontaan' overgaat in een andere vorm, onder uitzending van één of meer stralingsdeeltjes. Deze uitgezonden straling zelf is NIET radio-actief, maar kan WEL schade aanrichten bij de ontvanger door de energie die het met zich meedraagt. 
Wanneer je een radio-actieve bron op of in je lichaam hebt, ben je besmet.
Wanneer je wordt getroffen door de straling van een bron, heet dat bestraald.

Slide 6 - Slide

Vandaag:Leerdoelen
Eind van de les weet/ken je:
- 3 soorten stralingen
- De verschillen en kenmerken van iedere straling
- Toepassing van stralingen
- Gevaren van straling
- Bescherming tegen straling



Slide 7 - Slide

8.3 Stralling gebruiken

Slide 8 - Slide

Soorten straling
De ioniserende straling lopen van minder sterk naar sterk:
Alfa straling
Beta straling
Gamma straling

Slide 9 - Slide

Dracht van straling

Het ene soort straling heeft een veel groter doordringend vermogen dan de andere:

- Alfastraling

- Betastraling

- Gammastraling

Slide 10 - Slide

Dracht 
Hoe ver de straling in een stof kan doordringen (doordringend vermogen)
Alfa komt niet ver, gamma komt het verst en gaat door bijna alles heen

Slide 11 - Slide

Gammastraling

Alfastraling
Betastraling
Groot doordringend vermogen
Klein doordringend vermogen
Bijna geen doordringend vermogen
 α,
β
γ

Slide 12 - Drag question

Van welke straling is de dracht het verst?
A
Gamma
B
Alfa
C
Beta

Slide 13 - Quiz

Van welke straling is de dracht het kortst?
A
Gamma
B
Alfa
C
Beta

Slide 14 - Quiz

Straling gebruiken
Straling kun je ook in je voordeel gebruiken. Bijvoorbeeld in het ziekenhuis om bepaalde ziekten te behandelen of bepaalde processen in het lichaam zichtbaar te maken.

Slide 15 - Slide

Tracer
Radioactieve merkstof die cellen zichtbaar maakt

Slide 16 - Slide

Onderzoek met gammastraling
  • Bij medisch onderzoek wordt vaak gebruikgemaakt van gammastraling. Met een gammacamera kan medisch personeel afbeeldingen maken van organen in je lichaam.
  • Een tracer (Radioactieve merkstof) is een stof die vooral door een specifiek orgaan wordt opgenomen. De stof wordt kunstmatig radioactief gemaakt door er atomen ‘in te bouwen’ van een isotoop die gammastraling uitzendt.

Slide 17 - Slide

Medisch onderzoek
1. een tracer wordt in je lichaam gespoten
2. de tracer verspreidt zich door je lichaam en komt aan bij het orgaan dat onderzocht moet worden
3. de gammastraling die de tracer uitzendt komt je lichaam uit en kan met een camera geregistreerd worden

Slide 18 - Slide

Hoe werkt het?
Tracer in lichaam.

Een tracer laat zien waar het probleem zit.

Slide 19 - Slide

Een radioactieve merkstof die ingespoten of ingenomen kan worden is een ...

Slide 20 - Open question

Bestraling
Inwendige bestraling --> 
Van binnen uit je lichaam

Uitwendige bestraling -->
Van buiten je lichaam

Slide 21 - Slide

Inwendige bestraling
Radioactieve stof in het lichaam brengen (chemo)
Patient wordt tijdelijk radioactief! 
Stoffen met korte halveringstijd!

Slide 22 - Slide

Uitwendige bestraling
Bijv. om kanker te bestrijden
Gamma straling
Alleen daar bestralen waar nodig; de rest van weefsels beschermen!
Niet radioactief na de behandeling

Slide 23 - Slide

Slide 24 - Slide

8.3.1 Je kunt de drie soorten straling benoemen die door radioactieve stoffen worden uitgezonden.
8.3.2 Je kunt uitleggen hoe groot het doordringend vermogen is van elk van deze soorten straling.
8.3.3 Je kunt beschrijven op welke manier gammastraling wordt toegepast bij medisch onderzoek.
8.3.4 Je kunt beschrijven hoe kankergezwellen worden bestraald: van buitenaf én van binnenuit.
8.3.5 Je kunt uitleggen waarom gammastraling de beste keuze is voor bestraling van buitenaf.
8.3.6 Je kunt uitleggen hoe een röntgenfoto wordt gemaakt en wat je op zo’n foto kunt zien.t

Slide 25 - Slide

Slide 26 - Video

8.4 Bescherming tegen straling
Gevaren van straling
Beschermen tegen straling
Maatregelen bij bestraling

Slide 27 - Slide

Besmetting
Radioactieve stof OP of IN je lichaam

Slide 28 - Slide

Bestraling
Als de STRALING je raakt

Slide 29 - Slide

Gevaren van straling
Hoge dosis straling oplopen is direct zeer gevaarlijk.
Lage dosis straling oplopen, kans dat je later ziek wordt groter.

Gamma straling is meest schadelijk (tast inwendig veel aan)

Van binnenuit is alles straling gevaarlijk, directe blootstelling.

Slide 30 - Slide

Beschermen tegen straling
De cellen van je lichaam moeten beschermd worden tegen straling. 

Voor UV straling kun je simpelweg een zonnebrand gebruiken, maar sterkere straling heeft een betere bescherming nodig. Röntgenstraling wordt tegengehouden door lood bijvoorbeeld.  

Slide 31 - Slide

beschermen tegen straling
Om je lichaam te kunnen beschermen tegen straling kun je 3 dingen doen:
1.) afstand: blijf zo ver mogelijk van de bron van straling weg
2.) tijd: zorg dat je zo kort mogelijk in de buurt bent van een bron van straling
3.) bescherming: bescherm je lichaam door afschermmaterialen (absorberen van straling): loodschort, mondkapje etc)

Slide 32 - Slide

Met dit ben je MINDER goed beschermd tegen straling
A
Meer aftand
B
Minder Tijd
C
Meer tijd
D
Meer afschermmateriaal

Slide 33 - Quiz

Bescherming inwendige bestraling

 Besmetting via; lucht, water, voedsel

Beschermen via; jas, schoenen, stoffen in bepaalde ruimtes gebruiken, handen wassen, niet morsen, veel controleren!

Slide 34 - Slide

Bescherming uitwendige bestraling
Ioniserende straling
- Uv-straling
- Röngenstraling
- Gammastraling

Afschermmaterialen!

Slide 35 - Slide

Acties bij besmetting
  • Direct kleding uittrekken en gaan douchen
  • Besmette kleding zorgvuldig opbergen
  • Besmette ruimte moet worden schoongemaakt (ontsmetten

Alles om radioactieve stoffen uit de buurt van mensen te houden.

Slide 36 - Slide

Schadelijkste straling
Schadelijkste besmetting

Alfa

Bèta
Gamma

Slide 37 - Drag question