5.4/6.4 Onweer

• Natuurkunde / Scheikunde
• Middelbare school
• vmbo g, t
• Leerjaar 3

KBL 6.4 Onweer

BBL 5.4 Extreem weer

Volgende week donderdag de toets

Degene die toets herkansen:

14.05 in 1.60b

Voor vandaag

• Vorige les  
• Uitleg 5.4/6.4
• Opdrachten maken bij 5.4/6.4  
  
• Lesafsluiting

Leerdoelen 5.2/6.3 Neerslag

• Ik weet hoe neerslag ontstaat
• Ik weet wanneer neerslag valt
• Ik weet wanneer het sneeuwt/ hagelt

Wat is de fase van ijzel?

1. vast
2. vloeibaar
3. gas

Welke uitspraak over sneeuw is waar?

1. Sneeuw bestaat uit kristallen.
2. Sneeuw is geen neerslag.
3. Sneeuw is een soort ijzel.
4. Sneeuw is waterdamp.

Wat is de fase van sneeuw?

1. vast
2. vloeibaar
3. gas

Klopt de volgende bewering?
Sneeuwvlokken ontstaan uit ijskristallen die tijdens het rijpen van waterdamp in een wolk.

1. ja
2. nee

Als het hagelt, is water in de:

1. vaste toestand
2. vloeibare toestand
3. gasvormige toestand

wat is allemaal neerslag

1. regen, sneeuw en zon
2. wolken, zon, regen
3. dauw, ijzel, rijp, regen
4. hagel en wolken

Leerdoelen 5.4/6.4

• Ik kan uitleggen hoe onweer ontstaat.
• Ik kan uitleggen wat het verschil is tussen bliksem en donder
• Ik kan uitrekenen hoe ver bliksem van mij is verwijderd.
• Ik weet hoe ik mijzelf kan beschermen bij onweer

Wat komt eerst? donder of bliksem

1. Donder
2. Bliksem

Ik kan uitleggen hoe onweer ontstaat.

Ik kan uitleggen wat het verschil is tussen bliksem en donder

Filmpje

Hoe ontstaat onweer?

• Door botsen warme/ koude lucht ontstaat wrijving 
• Hierdoor positief en negatief geladen hagelstenen/ ijsdeeltjes
• Groot verschil in elektrische spanning 

Hoe ontstaat onweer?

• Een wolk kan zich opladen zoals bij een batterij gebeurd
• Hoe warmer de opstijgende lucht, hoe groter de kans op onweer 
• Wolk kan 10 km hoog zijn

Wat is bliksem, wat donder?

• Als deeltjes wrijven, ontstaat statische elektriciteit.
• Als het ladingsverschil groot wordt, vindt er een ontlading plaats. 
• Deze ontlading ziet er uit als bliksem.  

Wat is bliksem, wat donder?

• Temperatuur van de flits kan tot wel 30.000 graden Celsius zijn
• Lucht om de flits zet uit
• Er ontstaat een geluidsgolf in alle richtingen
• Je hoort donder

Wat is de afstand tussen jou en bliksem?

• Bliksem komt voor donder

• Tijd tussen flits en donder bepaalt afstand

• Geluidssnelheid = 343 m/s

Ik kan uitrekenen hoe ver bliksem van mij is verwijderd.

Snelheid berekenen

                           afstand                               

snelheid = -------------             

                               tijd                                

FORMULE VOOR AFSTAND?        

Afstand = snelheid x tijd

• De tijd die tussen de bliksem en donder zit is 3 seconden, wat is de afstand van jou tot de bliksem?

voorbeeld berekening

De tijd die tussen de bliksem en donder zit is 3 seconden, wat is de afstand van jou tot de bliksem?

Gegeven

Gevraagd

Formule

Berekenen

Antwoord

• tijd = 3 sec (en geluidssnelheid = 343 m/s)

• Afstand

• Afstand = snelheid x tijd

• Afstand = 343 x 3 = 1029 

• Afstand is 1029 m 

Ik weet hoe ik mijzelf kan beschermen bij onweer

Beschermen bij onweer

Bliksemafleider

Kooi van Faraday

Klein mogelijk maken 

Stekkers uit stopcontact. 

open veld gaan staan

zwemmen

liggen op de grond

met paraplu lopen

Lekker in huis blijven

• Bliksemafleider: geleid energie van bliksem naar de grond 
• Koperen draad 
• Doe wel even de stekkers eruit

Wat als je buiten bent?

• Metalen voorwerpen geleiden de stroom goed
•  Blijf tijdens onweer uit de buurt van lantaarnpalen, ijzeren hekken enz. 
• Bomen geleiden beter elektriciteit dan lucht

Caravan veilig tijdens onweer?

1. Ja
2. Nee

Kooi van Faraday

• Auto - Kooi van Faraday = het metalen omhulsel van de auto vloeit de elektrische lading naar de aarde af
  
• Metaal geleidt stroom

Aan de slag

Wat KBL: Maken 6.4 BLZ 104 opdracht 2 t/m 18

Wat BBL: Maken 5.4 BLZ 223 opdracht 2 t/m 13 

Hoe: Zelfstandig / samen 

Hulp: 1. Boek  2. Directe buurman of buurvrouw 3. Docent

Tijd: 25 min 

Klaar: 1. Nakijken met nakijkboek 2. SMNV maken heel hoofdstuk

Leerdoelen 5.4/6.4

• Ik kan uitleggen hoe onweer ontstaat.
• Ik kan uitleggen wat het verschil is tussen bliksem en donder
• Ik kan uitrekenen hoe ver bliksem van mij is verwijderd.
• Ik weet hoe ik mijzelf kan beschermen bij onweer

Je weet wat het weerbericht aangeeft.

Einde van de les

• Huiswerk KBL: Maken 6.4 BLZ 104 opdracht 2 t/m 18
• Huiswerk BBL: Maken 5.4 BLZ 223 opdracht 2 t/m 13  
• Volgende les: 

Blijf zitten en wacht tot de bel is gegaan. 

Metingen voor weerbericht

Meteorologische stations verzamelen metingen:

- temperatuur

- windrichting

- windkracht

- luchtdruk

- luchtvochtigheid

Het weerbericht

• Is een VERWACHTING, geen voorspelling!
• Tot maximaal 3 dagen nauwkeurig door invloeden van water (Noordzee en Atlantische oceaan)
• Gaat om gemiddelden.

Luchtvervuiling

Smog

luchtvervuiling door rook en uitlaatgassen.

Smoke + fog = smog