incontinentie

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 1

Incontinentie

Wat is incontinentie?

• Incontinentie voor urine betekent dat er sprake is van onbeheersbaar en ongewild plassen. Je kunt de urine niet ophouden.
• Incontinente van ontlasting betekent dat er sprake is van onbeheersbaar en ongewild verlies van ontlasting.
  
• Heb je last van beiden dan is er sprake van dubbele incontine

Lesdoelen

Na deze les: 

• kunnen jullie vertellen welke vormen van incontinentie er zijn
• Kun je de misvattingen over incontinentie benoemen
  
• Op welke manier jij als ver'zorgende een rol kunt spelen in het signaleren en voorkomen van incontinentie
  
• kun je keuzes maken en verantwoorden wat je aanpak is in de verschillende casussen
• Kun je gebruik maken van hulpmiddelen bij de toiletgang
  
• heb je met medestudenten besproken wat er wel en niet goed gaat t.a.v. de zorg bij de toiletgang op jouw werkplek
  

Je kan weinig doen aan urine-incontinentie bij ouderen (alleen urineweginfectie behandelen).

1. Juist
2. onjuist

Zorgbehoevende ouderen hebben de neiging om te vaak naar het toilet te gaan en daarbij een medewerker om hulp te vragen.

1. juist
2. onjuist

Een blaaskatheter is een prima alternatief voor incontinentie-absorptiemateriaal

1. Juist
2. Onjuist

Urine-incontinentie is nauwelijks belastend want er zijn tegenwoordig goede luiers.

1. Juist
2. Onjuist

Het belangrijkste aan een toiletruimte is dat je er met een rolstoel in kunt.

1. Juist
2. Onjuist

Je kan de opvangcapaciteit van een incobroekje vergroten door er een extra inlegger in te doen.

1. Juist
2. Onjuist

Obstipatie (verstopping) moet worden behandeld met laxeermiddelen.

1. Juist
2. Onjuist

In liggende positie kan je net zo goed urineren en defaeceren als in zittende positie.

1. Juist
2. Onjuist

Voorkomen van incontinentie

• Verband tussen zelfstandigheid bij oudere en toiletgang
• Voldoende vocht inname
• Vezelrijke voeding
• Aandacht voor bewegen
• Op tijd hulp bieden
• zo min mogelijk gebruik van katheters
  
• Gebruik van medicatie/ goede zorg van diabetescliënten
  

Welke oorzaken van incontinentie zijn er?

Oorzaken

    Ziekten van blaas, sluitspieren, bekkenbodem, darmen, endeldarm.
    Ziekten van zenuwstelsel.
    Problemen met mobiliteit en obstakels.
    Problemen met cognitie.
    Bijwerkingen van medicijnen.

    Leefstijl (inname van te veel caffeïne).
    Ziekten als diabetes mellitus, CVA, Parkinson, COPD en delier.
    Veroudering./comorbiditeit
    Overgewicht.
    Visuele beperkingen.
    Verstopping.

Vormen van urinie incontinentie

1. Stress incontinentie
2. Urge-incontinentie
3. Gemengde incontinentie
4. Overloopincontinentie
5. Druppelincontinentie
   
6. Reflexincontinentie (neurologische oorzaak)
7. Incontinentie door psychische oorzaken
8. Nycturie
   

Vormen van anale incontinentie

Anale dwangincontinentie

Passieve anale incontinentie

Anale incontinentie door flatus

Functionele incontinentie

1. Mobiliteit
2. Handfunctie/behendigheid
3. Beperkt gezichtsvermogen
4. Psychische oorzaken bijv. slecht geheugen bij dementie
5. Verminderd gevoel van welzijn
6. Medicatie zoals slaapmedicatie
7. Het gebouw
   

Aanpak

• Inzetten observatielijst toiletgang/dagboek toiletgang
  
• Verlichting
• Alert zijn op tijdstip inname plaspillen
• Afstand verminderen naar toilet
• Aanbrengen herkenningspunten
• Obstakels verwijderen
• Aanpassen kleding
• Voorzieningen voor de privacy
  

Aanpak

• Oefenen bekkenbodemspieren
• Blaastraining
• Zelfde tijden naar het toilet
• incontinentiemateriaal
• Chirurgisch ingrijpen (bijv. bij blaasverzakking)
• Medicatie (bij blaaskrampen)
  

• Verblijfskatheter of intermitterend katheteriseren
  

Pas consequent een aantal regels toe

1. Vraag nieuwe clienten wat hun gewoontes en wensen zijn rondom clientgang
2. Als client bij binnenkomst incontinent is, vraag diagnose na bij arts
3. Maak incontinentie bespreekbaar met client/aandacht voor schaamtegevoelens
   
4. Evalueer de zorg rondom toiletgang
5. Bespreek met arts/andere disciplines en maak een plan van aanpak
   

Casussen bespreken met je medestudent

Vragen: Is er sprake van functionele incontinentie? Wat is je aanpak?
Mw. Cats
Mw. Weber
De heer Bos
Mevrouw Jongkind
Dhr. Van zijl

Wat gaat goed bij jou op de werkplek t.a.v. de toiletgang?

Wat gaat er minder goed bij jou op de werkplek t.a.v. de toiletgang

• Stellingen

• Er is al voldoende aandacht voor zorg bij de toiletgang en incontinentie: met verpleegtechnische handelingen worden meer fouten gemaakt
• Door de observatielijst toiletgang en het dagboek toiletgang komen er meer administratieve taken bij
• Als je familie vraag te helpen bij toiletgang, falen wij als verzorgende
  

Nog effe dit

Denk terug aan je afgelopen werkweek Heb je wel eens tegen een client die naar het toilet wilde gezegd; ik kom zo? Waarom kon je niet meteen komen?

Gedragscode met betrekking tot hulpvraag voor toiletbezoek

1. De verzorgende stelt in de zorgverlening de vraag om hulp bij de toiletgang van een bewoner op de eerste plaats te zetten
2. De verzorgende helpt iedere cliënt die acuut behoefte heeft aan hulp bij de toiletgang
3. De verzorgendehelpt op zodanige wijze dat de privacy en integriteit van de bewonder niet geschonden wordt
4. De verzorgende onhoudt zich van iedere vorm van machtsmisbruik
   

Hulpmiddelen  bij de toiletgang

• Beugels aan de muur
• Verlichting
• Verhoogd toilet
• Armsteunen
• Voetenbankje
• Alarmering
  

Incontinentiemateriaal

https://www.zorgvoorbeter.nl/incontinentie/incontinentiemateriaal

Aandachtspunten bij incontinentie

• Huid
• Geur
• Privacy
  
• Schaamtegevoel
• Isolement
  

Richtlijnen

www. goedgebruik.nl

Urineopvangzakken

Dag-nachtzak
Terugslagklep
Met of zonder aftapkraan
Doorkoppelen
Slanglengtes
Met maatverdeling
Met of zonder non-woven achterkant
Volume van opvangzak

Aandachtspunten

Desinfectie aansluitpunten
Bevestiging urineopvangzak
Legen opvangzak
Verwisselen urineopvangzak en hergebruik
reiniging

En nu oefenen

• Verwisselen van incontinentiemateriaal
• Verwisselen katheterzak
• Op bed een ondersteek gebruiken