Thema 10 Blok 3: Nooit meer oorlog

• Mens & Maatschappij
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 2

Thema 10 Blok 3: Nooit meer oorlog

Marshallplan

Marshall kwam met een plan waarbij de Verenigde Staten Europese landen geld gaf om op te kunnen bouwen.

Dit plan noemen ze daarom het Marshallplan.

In ruil voor de steun moesten de Europese landen gaan samenwerken om het geld te verdelen.

Wat was het Marshallplan?

1. Aanvalsplan van de VS om Hitler te verslaan.
2. Economische steun van de VS om Europa op te bouwen na WOII.
3. De naam van het bondgenootschap van de VS.
4. Economische crisis tijdens de Koude Oorlog.

ONTSTAAN VAN DE EU

Na de Tweede Wereldoorlog lag Europa in puin 

EUROPA was nog volop in wederopbouw
toen in 1952 de....

EGKS

Werd opgericht

Europese Gemeenschap 

voor Kolen en Staal

EEG

EEG

1957

EEG

EEG

Europese Economische Gemeenschap

EEG

Ook werden
er Europese
afspraken gemaakt over Atoomenergie

1957

..en men raakte er van overtuigd dat dit soort samenwerking het antwoord was tegen oorlog

1973

1986

1992
EU
Maastricht 

1995

De Europese samenwerking groeide hard!

2002

€

2004

2007

2013

Waar staat de EGKS voor?

1. Europese Gemeenschap voor Kolen en Staal
2. Europse Groep voor kracht en samenwerking
3. Europese Groep voor Kolen en staal
4. Europees Genootschap voor Kernenergie en stabiliteit

In de EU zijn vier vrijheden belangrijk:

1. vrij verkeer van goederen: bedrijven mogen zonder invoerbelastingen producten in alle EU-landen kopen en verkopen;
   
2. vrij verkeer van mensen: mensen mogen zonder paspoortcontrole van het ene naar het andere EU-land reizen;
   
3. vrij verkeer van diensten: een EU-burger mag in ieder land diensten verlenen;
   
4. vrij verkeer van geld: EU-burgers mogen bankrekeningen in elkaars landen openen en er is een gemeenschappelijke munt, de euro.

Welke vier vrijheden zijn belangrijk in de EU?

Amerikaans blok 

West-Europese landen werden democratisch. Met het Marshallplan hielpen de Amerikanen om in West-Europa een vrijemarkteconomie op te bouwen. Het sterke Amerikaanse leger beschermde deze landen door met hun legers samen te werken. Zo ontstond het Amerikaanse blok

Oostblok 

In Oost-Europa kwamen communistische partijen aan de macht, net zoals in de Sovjet- Unie. Alle bedrijven, grondstoffen en machines werden eigendom van de staat. Het communistische Oost-Europa werd overheerst door de Russen en kreeg de naam Oostblok. 

Kapitalisme

• Verenigde Staten
  
• Het Westblok
  
• Vrijheid
  
• Vrij om winst te maken
• 'De beste wint! '
  

Samenvatting Kapitalisme

Communisme

• De Sovjet Unie
  
• Het Oostblok
  
• Gelijkheid
  
• Iedereen verdient hetzelfde
  
• 'De overheid heeft alle macht'
  

Samenvatting Communisme

Planeconomie

Vrijemarkteconomie

Vraag en aanbod

Verschil arm en rijk

Gelijkheid

Dictatuur

Westblok

Oostblok

De koude oorlog

De Verenigde Staten vonden dat het Sovjetleger uit Oost-Duitsland moest vertrekken. De spanning tussen beide landen liep hoog op. De Amerikanen beloofden militaire steun aan alle groepen mensen die wilden strijden tegen het communisme. Daardoor nam de spanning tussen Oost en West nog verder toe. Er ontstonden twee blokken van landen die tegenover elkaar stonden: kapitalisten en communisten. Er was in Europa geen oorlog met vechtende legers, maar de spanning was erg groot. Deze spanning heette de Koude Oorlog.

Hoe ontstond de koude oorlog?

Het ijzeren gordijn 

De grens tussen het Oostblok en West-Europa was een streng beveiligde grens met prikkeldraad, mijnenvelden en wachttorens. De grens liep dwars door Europa en heette het IJzeren Gordijn.  Burgers in het Oostblok leefden niet in vrijheid. Zij werden door de geheime politie scherp in de gaten gehouden. Soms verzetten zij zich hiertegen. Eerst was er een opstand in Hongarije en later in Tsjechoslowakije. In Nederland was er weinig informatie over het leven aan de andere kant van het IJzeren Gordijn. er waren veel landen waar je niet zomaar voor een vakantie naartoe kon.

Het IJzeren Gordijn was

1. de scheiding tussen Oost- en West-Berlijn
2. bestond helemaal niet
3. de scheiding tussen de BRD en de DDR
4. de scheiding tussen Oost- en West-Europa

tijdlijn.schooltv.nl

Einde koude oorlog 

In 1986 besloten Gorbatsjov (leider van de Sovjet-Unie) en Reagan (de Amerikaanse president) om te stoppen met de gevaarlijke wapenwedloop. Het ging economisch niet goed met de Sovjet-Unie en de wapenwedloop kostte te veel geld. Een deel van de atoomwapens werd vernietigd.

Gorbatsjov beloofde de landen in het Oostblok meer vrijheid. Bij demonstraties zou het Sovjetleger niet ingrijpen. Toen ging het snel.

Einde koude oorlog 

Snel daarna vielen in andere Oostbloklanden ook de communistische regeringen. In 1990 werd Duitsland weer één land en in 1991 viel de Sovjet- Unie uit elkaar. In 1994 werd Berlijn opnieuw de hoofdstad van het verenigde Duitsland.

Met welke gebeurtenis kwam er een einde aan de Koude Oorlog?

1. De stop van de wapenwedloop.
2. De val van de Berlijnse muur.
3. Het gat in het IJzeren gordijn.
4. Duitsland werd na 40 jaar weer één land.

tijdlijn.schooltv.nl

Regeringsleiders van EU-landen die de belangrijke beslissingen nemen.

Ministers van een bepaald vakdepartement. 

Europese Tweede Kamer, met minder macht.

Dagelijks bestuur van de EU.

Europese Raad

Raad van de Europese Unie

Europees Parlement

Europese commissie