OK 1, b3, 1; ouderbetrokkenheid

• Onderwijskunde
• HBO
• Studiejaar 1

Onderwijskunde 1, blok 3, les 1

Ouderbetrokkenheid 

Wat gaan we doen vandaag?

 Lesdoel

 Portfolio

 Stellingen

 Theoretische achtergrond

 Ouderbetrokkenheid

 Bronnen

Blok 3, onderwijskunde 1

les 1: Ouderbetrokkenheid

les 2: Toetsing en leerlingvolgsysteem

les 3: Geïntegreerd onderwijs

les 4: Vernieuwend onderwijs

les 5: Een goed gesprek over onderwijs (presentaties)

Lesdoel

*Je kan verwoorden wat de rol van ouders is binnen het bio-ecologisch model van Bronfenbrenner; 

*Je kent de verschillende vormen van ouderbetrokkenheid; 

*Je kan de succesfactoren voor een betere samenwerking tussen school en ouders vergelijken met het ouder- beleid/contact op de eigen werkplek. 

 

 

 

Koppeling opdracht

Na deze les kun je werken aan opdracht 1.

A. Beschrijf of én in hoeverre je de tien succesfactoren van Lusse (2015) terugziet in het ouder- beleid/contact op jouw werkplek.

B. Formuleer op basis van Lusse (2015) en één zelfgekozen bron drie verbeterpunten met betrekking tot het ouder- beleid/contact op jouw werkplek. Dit mag betrekking hebben op het algemene ouderbeleid van jouw werkplek en/of op het oudercontact dat je zelf hebt met ouders op je werkplek.

Portfolio blok 3 inleveren: maandag 5 juli

Wat vind jij? 

Stelling 1

De school/leerkracht moet zich niet bemoeien met het opvoeden thuis.

Stelling 2

Wie oordeelt over ouders, stopt met luisteren.

Theoretische achtergrond

Bio-ecologisch model van Bronfenbrenner

Leren is betekenisvol als het onderwijs aansluit bij de belevingswereld van het kind.

Urie Bronfenbrenner (1917-2005); alles is met elkaar verbonden en alles beïnvloedt elkaar.

Omdat de vijf systemen met elkaar samenhangen,
hangt de invloed die één systeem heeft op de ontwikkeling van een kind af van diens relatie met de andere systemen.

Bronfenbrenner deelde ze in op basis van de mate van impact die ze op een kind hadden.

Meerwaarde ecologisch systeem: kinderen beter begrijpen, aansluiten bij leef-belevingswereld.

Bio-ecologisch model van Bronfenbrenner

Vijf omgevingsniveaus die elk organisme gelijktijdig beïnvloeden:

• Micro: samenlevingsvorm, harmonie, samenhang, openheid, structuur, vrienden
  
• Meso: relaties tussen microsystemen (voor een kind: relatie lk-ouder, relatie gescheiden ouders)
  
• Exo: Factoren die het leven beïnvloeden, maar geen directe relatie met de persoon hebben. (voor een kind bv. invloeden media, buurt en gebedshuis, werk ouders)
  
• Macro: invloeden (sub)cultuur, levensbeschouwing/religie, politiek, economie
  
• Chrono: historische gebeurtenissen, tijd waarin je opgroeit, ontwikkelingen en veranderingen in de maatschappij. (voor een kind bv. ook: overlijden van ouder op jonge leeftijd)

Bronfenbrenner en ouders?

Ouders >> microsysteem

Ouders hebben invloed op het kind

en …

Het kind heeft invloed op ouders

nurture/nature

Voorbeeld: een vrolijke baby zal eerder positieve reacties van een ouder ontlokken dan een huilbaby

Bronfenbrenner en nature/nurture

Dit model gaat uit van het idee dat zowel nature als nurture
de ontwikkeling van een kind beïnvloeden.

Nature: de invloed van genetische factoren op de ontwikkeling (van de mens).

Nurture: de invloed van omgevingsfactoren op de ontwikkeling (van de mens).

Nurture wordt in het model van Bronfenbrenner onderverdeeld in micro-, maso-, exo-macro-en chronosysteem.

Omdat ouders zo’n grote invloed hebben op hun kinderen is het belangrijk dat scholen ouders betrekken bij de schoolloopbaan van hun kind(eren)

Wie ben ik?

Bio-ecologisch model van Bronfenbrenner;

Vijf omgevingsniveaus:

 
Micro

Meso

Exo

Macro

Chrono

Stel jezelf voor door het 

ecologisch model te gebruiken. 

Ouderbetrokkenheid

Ouderbetrokkenheid, wat is dat eigenlijk? 

Alle vormen van belangstellende betrokkenheid van de ouders bij de begeleiding van hun eigen kind op school.  Of…. Educatief partnerschap

Ouderbetrokkenheid: een meer actieve betrokkenheid van ouders bij de opvoeding en het onderwijs van hun kind.

Ouderparticipatie: actieve deelname van ouders aan allerlei activiteiten op school.

(Oostdam & De Vries, 2014)

Ouderparticipatie is een onderdeel van ouderbetrokkenheid.

Ouderbetrokkenheid, wat is dat eigenlijk? 

Bekijk het volgende artikel: ouderbetrokkenheid 3.0

Denk: beantwoord de volgende vragen:

*Wat voor soort ouderbetrokkenheid zie je terug bij jou op school? (1.0, 2.0 of 3.0 pagina 3)

*Noem een voorbeeld van ouderbetrokkenheid op jouw school

Deel: in een groepje

Wissel uit: aan de hele klas

https://www.google.com/url?sa=t&rct=j&q=&esrc=s&source=web&cd=&ved=2ahUKEwiWjaWD6LHtAhWR66QKHUbqArMQFjADegQIBBAC&url=https%3A%2F%2Fwww.cps.nl%2Fl%2Flibrary%2Fdownload%2Furn%3Auuid%3A460f4625-48af-49ac-b636-a635822794e0%2Fwerkwijze%2Bouderbetrokkenheid.pdf%3Fformat%3Dsave_to_disk%26ext%3D.pdf&usg=AOvVaw2vJc1oOmxC4_nAy8Jt4ynF

Vier dimensies van ouderbetrokkenheid

Er zijn vier dimensies van ouderbetrokkenheid te onderscheiden (Lusse, 2015):

1. Ouderparticipatie: de actieve deelname van ouders aan activiteiten op school, te onderscheiden in formele participatie (ouderraad; medezeggenschapsraad) en informele hand‐ en spandiensten aan de school

2. Thuisbetrokkenheid, onderwijsondersteunend gedrag: het gedrag van ouders thuis dat bijdraagt aan gunstige leeromstandigheden thuis, een positieve houding tegenover school. Denk aan voorlezen, (educatieve) spelletjes doen

3. Samenwerking: contact tussen ouders en school: de communicatie en samenwerking (Epstein, 2009) tussen ouders en school om te komen tot afstemming in het opvoedend denken en handelen in de benadering van het kind.

4. Ondersteuning van ouders

Vier dimensies van ouderbetrokkenheid

De dimensie ‘thuisbetrokkenheid/onderwijsondersteunend gedrag’ en ‘samenwerking tussen school en ouders’ hebben het grootste effect op het schoolsucces van kinderen.

Voorbeelden thuisbetrokkenheid/onderwijsondersteunend gedrag: voorlezen, (educatieve) spelletjes doen, helpen met huiswerk.

Voorbeelden samenwerking tussen school en ouders: contact tussen ouders en school, onderlinge communicatie om te komen tot afstemming in het opvoedend denken en handelen in de benadering van het kind.

Het is dus belangrijk dat scholen en leerkrachten weten hoe zij deze dimensies kunnen stimuleren

Tien succesfactoren (lusse, 2015) 

Lusse heeft hier onderzoek naar gedaan en formuleerde tien succesfactoren, 

zie: verplichte literatuur (Lusse, M. (2015). Van je ouders moet je het hebben).

1. school zorgt dat ouders zich welkom voelen o.a. door het verstrekken van een informatiekaart (ingevuld);
2. school maakt vroegtijdig kennis met alle ouders, bijvoorbeeld door met alle ouders een kennismakingsgesprek te voeren;
3. school heeft contact met een ouder en zo nodig ook een andere begeleider van elk kind;
4. school nodigt de leerling standaard uit bij regulier, individueel contact met ouders: het driehoeksgesprek;
5. school zorgt voor interactie, dialoog en uitwisseling van informatie met ouders;

https://www.hogeschoolrotterdam.nl/contentassets/13f134a35f464e2fbb2818edc867ee50/gereedschap-de-informatiekaart.pdf

file:///Users/Karin/Downloads/Voorbeeld%20informatiekaart%20basisschool%202016%20%E2%80%93%202017.pdf

https://www.thomasencharles.nl/kindgesprekken-driehoeksgesprekken/

Tien succesfactoren (lusse, 2015) 

6. school voedt het gesprek tussen ouder en kind thuis

7. school besteedt (ook) aandacht aan wat goed gaat

8. school neemt de schoolloopbaanontwikkeling van de leerling als leidraad voor het contact met ouders

9. school initieert op ontwikkelpunten van de leerling een concreet plan waarin de rol van leerling, ouder en school duidelijk is

10. school bespreekt teleurstellingen in de schoolloopbaan met ouder en kind

https://www.hogeschoolrotterdam.nl/contentassets/13f134a35f464e2fbb2818edc867ee50/gereedschap-de-informatiekaart.pdf

file:///Users/Karin/Downloads/Voorbeeld%20informatiekaart%20basisschool%202016%20%E2%80%93%202017.pdf

Wat betekent dit voor jou als leerkracht?

Een leerkracht ...

1. toont een open, sensitieve, proactieve en professionele houding naar ouders;

2. kent de omstandigheden van het gezin van de leerling en verbindt de leefwereld thuis en op school;

3. is toegankelijk voor ouders, ongeacht hun opvoedstijl en opleidingsniveau en kent van alle leerlingen een ouder of andere begeleider;

4. voert een driegesprek met ouder en leerling;

5. hanteert een dialoog-gestuurde (wederkerige) gespreksvoering;

6. verbindt het leren op school en thuis en faciliteert het onderwijsondersteunende gedrag van ouders;

7. is in contact met ouders positief over de leerling en heeft aandacht voor diens kwaliteiten;

8. (h)erkent de bijdrage van ouders aan de schoolloopbaan van hun kind en faciliteert ouders om hun rol hierin te nemen;

9. stemt bij ontwikkelpunten de bijdrage van leerling, ouder en leraar op elkaar af en zorgt dat school en ouders elkaar informeren over de voortgang;

10. signaleert en bespreekt verwachtingen en teleurstellingen en zoekt waar nodig met leerling en ouder naar nieuw perspectief.

https://www.hogeschoolrotterdam.nl/contentassets/13f134a35f464e2fbb2818edc867ee50/gereedschap-de-informatiekaart.pdf

file:///Users/Karin/Downloads/Voorbeeld%20informatiekaart%20basisschool%202016%20%E2%80%93%202017.pdf

Tips & tricks

Zorg dat ouders ook aan het woord kunnen komen;

Laat stiltes vallen tijdens het gesprek;

Stel vragen, helder op >  ‘Wat bedoel je?’;

Parafraseer (vat samen in eigen woorden);

Begrijpen en begrenzen (grenzen aangeven met een ik-boodschap);

Beloof alleen wat je waar kunt maken;

Vermijd welles-nietesgesprekken > Jezelf verdedigingen is niet effectief, de ouder zijn verhaal laten doen wel;

Geef geen oordeel, maar beschrijf het probleem en wat je doet om de leerling te helpen > Stel geen diagnoses;

Benoem emoties;

Bied ouders perspectief; 

Vertel concreet aan ouders wat je van hen zou willen. 

https://www.hogeschoolrotterdam.nl/contentassets/13f134a35f464e2fbb2818edc867ee50/gereedschap-de-informatiekaart.pdf

file:///Users/Karin/Downloads/Voorbeeld%20informatiekaart%20basisschool%202016%20%E2%80%93%202017.pdf

BHE (Bekwaamheidseisen) = STAGE

Welke BHE past bij de lesinhoud van vandaag? 

Tot slot

Vraag of je aan mag sluiten bij oudergesprekken. 

Vraag of je deel mag nemen aan het gesprek.

In het derde semester meer: Zicht op de ouders. 

Volgende keer (11 juni): blok 3, bijeenkomst 2, Toetsing en leerlingvolgsysteem.

Vragen en/of opmerkingen? 

Bronnen

Feldman, R. S. (2020). Ontwikkelingspsychologie. Amsterdam: Pearson Education. Hoofdstuk 2.1.4. (Het systemisch perspectief) 

Lusse, M. (2015). Van je ouders moet je het hebben. Rotterdam: Hogeschool Rotterdam Uitgeverij. Hoofdstuk 2. Geraadpleegd op 21-5-2020, van https://www.hogeschoolrotterdam.nl/contentassets/f9257afe14f344058ab0e265a1bed860/hr-mariettelusse-boekje.pdf

Aanbevolen:

CPS. (2015). Ouderbetrokkenheid 3.0. Van informeren naar samenwerken. 

Gerritsen, J. & Klapwijk, C. (2013). Praktijkwijzer basisonderwijs. Snel en doeltreffend handelen. Bussum: Uitgeverij Coutinho. Pagina 41 t/m 54