3.1 Energiebronnen

• Natuurkunde
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 3

3.1 Energiebronnen

Leerdoelen

Wat behandelen we vandaag?

• Je kunt uitleggen wat een energiebron is.
  
• Je kunt zes energiebronnen beschrijven.
  
• Je kunt kenmerken van energiebronnen benoemen.
  
• Je kunt de ideale energiebron beschrijven.
  
• Je kunt vier kenmerken van de energietransitie benoemen.

Wat voor soorten energie zijn er?

Welke eenheden geven we vaak aan energie?

Energiebronnen

Een energiebron is een voorwerp dat een nuttige soort energie aan je kan leveren.

Sommige bronnen geven die energie rechtstreeks, zoals de warmte-energie van de zon die de aarde verwarmt.

De meeste bronnen moeten eerst een energiesoort omzetten voordat ze nuttig zijn:

• Gasfornuis: zet chemische energie in aardgas om in warmte-energie.
  
• Fietsdynamo: Zet bewegingsenergie om in lichtenergie.
  
• Airconditioning: Zet elektrische energie om in warmte-energie.
  

Welke energiebronnen bestaan er allemaal?

Energiebronnen

De meest bekende zijn:

1. Hydro-elektrisch (dammen)
2. Windenergie (windturbines)
3. Biomassa verbranding (Recyclen)
4. Fossiele brandstoffen verbranding
5. Zonne-energie (zonnepanelen)
6. Golfslagenergie
7. Kernenergie
8. Geothermische energie

In Nederland gebruiken we ze allemaal behalve golfslagenergie, geothermische en hydro-elektrisch.

Soorten energiebronnen

Fossiele brandstoffen (91,4%):

Deze energiebron is voor 91,4% verantwoordelijk voor alle elektrische energie in Nederland.

Aardolie, aardgas en steenkool zijn de meest gebruikte fossiele brandstoffen.

Fossiele brandstoffen bevatten veel chemische energie, ze worden verbrandt, waarbij veel warmte ontstaat, deze warmte wordt weer gebruikt om elektriciteit te maken.

Soorten energiebronnen

Biomassa (4,5%):

Dit is materiaal dat van planten en dieren afkomstig is.

Sommige biomassa’s zoals hout kan je meteen verbranden.

Andere biomassa’s moeten eerst gaan gisten. Hierbij ontstaat er een gas dat daarna verbrand kan worden.

Soorten energiebronnen

Wind (1,7%):

Een windturbine wordt rondgedraaid door de wind. In de windturbine zit een dynamo die hierdoor elektrische energie opwekt.

Soorten energiebronnen

Kernsplijting (1,4%):

Bij kernsplijting worden instabiele atomen, zoals uranium of plutonium, gesplitst. Hierbij komt heel veel warmte vrij.

De warmte wordt gebruikt om stoom te maken. Deze stoom laat een windturbine bewegen, die weer elektrische energie aanmaakt.

Soorten energiebronnen

Zon (0,6%):

De zon geeft stralingsenergie af.

• Zonnecollector: zet stralingsenergie om in warmte.
• Zonnecel (zonnepaneel): zet stralingsenergie om in elektriciteit.

Welke energiebron is het slechts voor ons?

Elke energiebron heeft een nadeel. Bedenk nadelen van de volgende energiebronnen. Wind, kernsplijting en zonne-energie.

Energietransitie

Fossiele brandstoffen zijn de slechtste energiebronnen.

• Ze zijn uitputbaar.
  
• Ze dragen bij aan het opwarmen van de aarde.
  

Daarom willen we zoveel mogelijk overschakelen naar energiebronnen die minder schadelijk zijn, dit heet energietransitie.

Wat heeft een energiebron nodig om perfect te zijn?

Energiesysteem

De energietransitie naar betere energiebronnen moet rekening houden met 4 kenmerken:

• Duurzame energiebronnen: Er zijn energiebronnen nodig die zuinig zijn en lang mee gaan.
  
• Efficiënt energiemanagement: Energie moet zo min mogelijk verspild worden, door bijvoorbeeld huizen goed te isoleren en minder lang te douchen.
  
• Grootschalige energieopslag: Energie die opgevangen wordt moet goed opgeslagen kunnen worden, want energiebronnen zijn niet altijd beschikbaar.
  
• Lokale productie van energie: Energie wordt plaatselijk geproduceerd, zoals zonnepanelen op daken.

Vind je de moeilijkheid van deze stof makkelijk, gemiddeld of moeilijk?

1. Makkelijk
2. Gemiddeld
3. Moeilijk

Oefenen op niveau

Je hebt net aangegeven hoe moeilijk je deze stof vindt.

Ga nu, gebaseerd op hoe moeilijk jij de stof vindt, aan de slag met de oefeningen die ik uitdeel. Per leerdoel staan er oefeningen.

• Vind je de stof makkelijk, dan werk je aan de moeilijke oefeningen.
  
  
• Vind je de stof gemiddeld, dan werk je aan de gemiddelde oefeningen.
  
  
• Vind je de stof moeilijk, dan werk je aan de makkelijke oefeningen.

Oefeningen

Ga aan de slag met de volgende oefeningen:

HAVO:

Hoofdstuk 3 Paragraaf 1:

1 t/m 8