Hoofd- en bijzaken

• Nederlands
• MBO
• Studiejaar 2

Wat zijn hoofdzaken?

Hoofdzaken

* Alle belangrijke zaken die over een onderwerp worden gegeven.

* Hoofdzaken lees je vaak in de inleiding, in het slot en in de kernzin van elke alinea.

* Tussenkopjes en anders gedrukte woorden kunnen ook helpen om hoofdzaken te vinden.

* Hoofdzaken kunnen niet weggelaten worden.

Wat zijn bijzaken?

Bijzaken

 * De minder belangrijke informatie over het onderwerp.

* Bijzaken kun je weglaten in een tekst.

* Extra uitleg, voorbeelden en details.

* Bijzaken maken de tekst leuker en beter te begrijpen.

Wat is de hoofdzaak?
De burgemeester bezocht afgelopen zaterdag mevrouw de Jong voor haar honderdste verjaardag.
Mevrouw de Jong woont in een verzorgingshuis.

___________________

1. De burgemeester bezocht afgelopen zaterdag mevrouw de Jong voor haar honderdste verjaardag.
2. Mevrouw de Jong woont in een verzorgingshuis.

Wat is de hoofdzaak?
Alle leerlingen van klas twee hebben voor de herfstvakantie de boswachter geholpen.
De leerlingen moesten op de fiets naar het bos.
In het bos werden ze in groepen ingedeeld.

________________

1. Alle leerlingen van klas twee hebben voor de herfstvakantie de boswachter geholpen.
2. De leerlingen moesten op de fiets naar het bos.
3. In het bos werden ze in groepen ingedeeld.

Teksten met meer alinea's

* Elke alinea heeft een eigen 

   hoofdzaak, want de schrijver 

   wil in elke alinea iets vertellen

* De rest van de zinnen zijn 

   bijzaken.

Wat vertel je als je kort wilt vertellen waar een tekst over gaat?

1. Hoofdzaken
2. Bijzaken

Voorbeelden zijn

1. hoofdzaken
2. bijzaken

Gebruik je in het maken van een samenvatting hoofdzaken en bijzaken of alleen hoofdzaken?

1. hoofdzaken en bijzaken
2. hoofdzaken
3. bijzaken

Welke uitspraak over hoofd- en bijzaken is juist?

1. Hoofdzaken zijn belangrijk, bijzaken niet
2. Bijzaken zijn belangrijk, hoofdzaken niet

De eerste en de laatste zin van elke alinea lezen.

Het onderwerp van een alinea.

De belangrijkste informatie uit de tekst.

De belangrijkste zin van de alinea.

Dit is minder belangrijk in een tekst.

de hoofdzaken

de bijzaken

de kernzin

globaal lezen

het deelonderwerp

Overstromingen na afgebroken gletsjer in India eisen zeker 136 levens

Indiase autoriteiten hebben na de verwoestende overstromingen van eerder deze maand 136 vermiste personen doodverklaard. De slachtoffers vielen in de deelstaat Uttarakhand, waar begin februari een stuk van een gletsjer in een rivier stortte.

Talloze wegen en bruggen werden vernietigd door het natuurgeweld. Veel van de vermiste slachtoffers werden meegesleurd door het kolkende water of raakten bedolven onder het puin van verwoeste gebouwen.

Het dodental stond eerder op 68. Er wordt momenteel nog steeds naar slachtoffers gezocht, maar op overlevenden rekenen de autoriteiten niet meer. Door vermiste personen dood te verklaren, kan de regionale overheid beginnen met het compenseren van de nabestaanden.

Het duurt normaliter jaren voordat Indiërs die door natuurgeweld vermist raken doodverklaard worden. Dat wordt nu versneld gedaan. "Het uitgeven van overlijdensverklaringen begint vandaag en zou na een maand afgerond moeten zijn", zei een hooggeplaatste functionaris tegen het Duitse persbureau DPA.

Afbeelding van kangoeroe is de oudste ontdekte rotstekening van Australië

Wetenschappers hebben een 2 meter lange afbeelding van een kangoeroe geïdentificeerd als de oudste nog intacte rotstekening van Australië. De tekening is ongeveer 17.300 jaar oud, melden de onderzoekers in het wetenschappelijk tijdschrift Nature Human Behaviour.

Het kunstwerk is geschilderd in rode oker op het plafond van een schuilplaats. Het werd ontdekt in de regio Kimberley in West-Australië, bekend om zijn rotstekeningen van Aboriginals.

De leeftijd van de schets werd bepaald aan de hand van radiokoolstofdatering bij oude modderwespennesten in de buurt van de tekening. "Het is een belangrijke vondst", aldus onderzoeker Damien Finch. "Want door deze eerste schattingen breiden we ons begrip van de wereld waarin deze oude kunstenaars leefden verder uit."

Onderzoeker Sven Ouzman voegt eraan toe dat de tekening zicht biedt op de geschiedenis van de oorspronkelijke bewoners. "Deze afbeelding lijkt op de rotstekeningen vervaardigd op eilanden in Zuidoost-Azië", aldus Ouzman. "Dit suggereert een mogelijk cultureel verband."

De onderzoekers willen de rotstekeningen van Aboriginals in de regio Kimberly verder onderzoeken. Door zich wederom over wespennesten rondom rotstekeningen te buigen, hopen onderzoekers dat ze nauwkeurig kunnen vaststellen wanneer welke kunstperiode begon en eindigde. In het gebied zijn door de jaren heen rotstekeningen in verschillende stijlen aangetroffen.