Toetsweek Herhaling Lezen

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo t, mavo
• Leerjaar 1

Lesdoel

We gaan lesstof herhalen van Lezen

Denk aan: 

• onderwerp
• hoofdgedachte
• tekstdoelen en tekstsoorten

Alinea's

Een tekst is meestal verdeeld in stukjes. Die stukjes noem je alinea’s. 

Waaraan herken je een alinea?

- Een nieuwe alinea begint altijd op een nieuwe regel.

- Soms springt de eerste regel van een alinea een beetje in.

- Soms is er tussen twee alinea’s een (wit)regel overgeslagen.

Kernzin

De belangrijkste informatie staat vaak in de eerste zin van de alinea. Die zin - wat het allerbelangrijkste is in die alinea - noemen we de kernzin (van die alinea).

We gaan even oefenen

Wat is een alinea?

1. Een stukje tekst.
2. Een tussenkopje.
3. De hele tekst.
4. Een kernzin

Een langere tekst is opgedeeld in alinea's.

Wat is NIET waar over alinea's?

1. Een alinea behandelt een of twee deelonderwerpen
2. De eerste zin van een alinea springt vaak in.
3. De zinnen in een alinea gaan over hetzelfde deelonderwerp.
4. Alle zinnen in een alinea staan achter elkaar.

Hoeveel alinea's heeft deze tekst?

1. 2
2. 3
3. 4
4. 5

Tekstdoel	Wat wil de schrijver?	Tekstsoorten
Informeren	De schrijver wil dat je iets te weten komt	nieuwsbericht, artikel in krant of tijdschrift, verslag, folder, schoolboektekst
instrueren	De schrijver wil dat je leert hoe je iets moet doen.	handleiding, gebruiksaanwijzing, recept, schoolboektekst
overtuigen	De schrijver wil dat je zijn mening overneemt.	beoordeling, recensie, blog, column, ingezonden stuk
amuseren	De schrijver wil amuseren, gevoelens tot uitdrukking brengen of gevoelens oproepen	verhaal, gedicht, column, blog
activeren	de schrijver wil tot handelen aansporen, overhalen, de lezer aansporen iets te doen	advertentie, poster, folder, flyer, ingezonden stuk, brief

Noem 4 tekstdoelen!

Amuserende tekst

Amuseren: 

de lezer vermaken met 

een grappige tekst.

Wat wil de schrijver met het tekstdoel 'amuseren'?

Wat is het doel van het recept op de vorige slide?

1. Informeren
2. Mening geven
3. Amuseren
4. Uitleg geven

De schrijver wil dat je iets wel of niet gaat doen.
DOEL?

1. overhalen/aansporen
2. amuseren
3. overtuigen
4. informeren

De schrijver wil zijn mening geven.
DOEL?

1. Uitleg geven
2. overtuigen
3. informeren
4. activeren

Wat is het doel van de meeste krantenartikelen?

1. Informeren
2. Amuseren
3. Uitleg geven
4. Overtuigen

Tekstopbouw

Onderwerp: Waar de tekst over gaat in een paar woorden

Deelonderwerp: Het onderwerp van een alinea

Kernzinnen: de belangrijkste zin uit een alinea

Hoofdgedachte: Waar de hele tekst over gaat in een zin (geen vraagzin!)

Tekstopbouw

• Inleiding (het onderwerp van de tekst wordt bekend)
• Middenstuk (verschillende deelonderwerpen)
• Slot

Bekijk de tekst.

Hoeveel alinea's heeft de tekst op de vorige slide?

1. 2
2. 3
3. 4
4. 5

In welke drie onderdelen is een tekst verdeeld?

Hoe vind je het onderwerp
van een tekst?

Het onderwerp van een tekst

Het onderwerp van de tekst noteer je in:

1. Een paar woorden.
2. Een hele zin.
3. In twee of meer zinnen.

Wat is een deelonderwerp?

Wat zou een deelonderwerp kunnen zijn in een tekst over school?

1. De dierenwinkel
2. De geschiedenis van voetbal
3. Pauzes in de aula
4. Zakgeld

Wat zou een deelonderwerp kunnen zijn in een tekst over politiek?

1. Gezelschapsspellen
2. Verkiezingen
3. Vakantiereizen
4. De woestijn

Hoe noemen we ook alweer de belangrijkste zin uit een alinea? Meestal de 1e, 2e of laatste zin.

Wat is een hoofdgedachte?

1. Dat wat de hoofdpersoon denkt.
2. Wat de schrijver over het onderwerp te zeggen heeft.
3. De reden waarom de schrijver de tekst heeft geschreven.
4. De mening van de hoofdpersoon.

Hoofdgedachte

Wat de schrijver van de tekst over een onderwerp schrijft,

noem je de HOOFDGEDACHTE.

Met andere woorden: de hoofdgedachte is het onderwerp + dat wat daarover verteld wordt.

EINDE