Strux deel 3 Hoofdstuk 2 Hijsen en tillen

• Metaaltechniek
• Praktijkonderwijs
• Leerjaar 4

Hijsen en tillen

1. Je kunt uitleggen hoe je veilig moet hijsen en tillen met machines en hulpmiddelen.
2. Je kunt uitleggen welke regels er zijn voor hijsen en tillen.

werktuigen en toebehoren

Hulpmiddelen

• oogbouten
• sluitingen
• hijsbanden
• kettingen
• kabels 

Regels

• hijswerktuigen en hijstoebehoren> gekeurd
• bewijs van keuring op de werkplek
• CE keurmerk verplicht 

kraanboek

• Bij een hijswerktuig hoort een kraanboek
• alle keuring genoteerd
• alle onderhoudswerkzaamheden

Hijstabellen en hijsgrafieken

Hijstabellen en hijsgrafieken moeten aanwezig zijn

je ziet welk gewicht je mag verplaatsen

je ziet over welke afstand je het gewicht mag verplaatsen

hijstabel

stembel met max. gewicht

Veilig hijsen

• zorg dat het hijswerktuig niet kan vallen/ stempelen
• maximale hijslast
• controleren op beschadigingen
• lading (last) op de juiste wijze vastmaken 

Veilig hijsen

• opleiding > hijsbewijs
• registratieboekje
• assistent > elkaar zien > portofoon
• geen last laten hangen 

Veilig hijsen

• niets op de last (lading) leggen
• recht hijsen
• evenwicht
• loop nooit onder de last door 

Hijsbewijs

• verplicht voor:
• mobiele kraan
• torenkraan
• heistelling
• last zwaren dan 10 ton 

lastmoment

• lastmoment: het gewicht dat je over een bepaalde afstand kunt hijsen.
• 10 tonmeter= 1 meter hijsen/verplaatsen van 10 ton
• 2 meter= 5 ton
• 10 meter= 1 ton

Handtakels

• handtakel = hijswerktuig
• bedienen met de hand 

handtakel

• controleer de takel voor je begint
• gebruik stevige aanslagpunten
• hang nooit iets aan de haak 

handtakel

• hijs nooit meer dan mag
• maak de hendel van de takel niet langer

hijstoebehoren

• kies het juiste hijstoebehoren
• vorm van de lading
• afstand waarover je de lading moet verplaatsen
• gewicht van de lading
• materiaal van de lading
• verpakking van de lading 

hijsketting

• ketting alleen in de lengterichting
• geen knopen in de ketting
• bescherm de scherpe hoeken van de lading(hout of rubber)

staalkabel

• knoop geen kabels aan elkaar/ beschadigingen
• denk om scherpe hoeken
• kabel ophangen als je die niet gebruikt
• zorg dat de kabel niet roest 

samenstel

• meer dan 1 kabel of ketting
• de spreidhoek moet minder dan 120 graden zijn 

hijsjuk

• als je vaak dezelfde soort lading heen en weer moet verplaatsen
• als er maar weinig ruimte is boven de lading
• gewicht goed verdelen
• kabels kunnen niet tegen elkaar komen 

hulpmiddelen

• zuignappen voor bv glas
• voor stalen platen met een magneet
• steekwagens
• palletwagen 

de vorkheftruck

• lading naar een hoge plek
• horizontaal verplaatsen
• contragewicht
• lading niet te hoog 

de vorkheftruck

• bestuurder vrij zicht
• veiligheidsgordel gebruiken
• heftruckcertificaat
• geen personen vervoeren/ tenzij en een werkbak is 

de pallettruck

• handmatige pallettruck (pompkar)
• elektrische pallettruck
• pallet heeft standaard maten 

veilig werken met een pallettruck

• de pallet stabiel op beide vorken
• pomp de vorken niet te hoog boven de grond
• draag veiligheidsschoenen 
• rij op een vlakke ondergrond
• trekken is beter dan duwen (rugklachten)

veilig werken met een pallettruck

• neem ruime bochten
• werk voorzichtig
• lading niet te zwaar