Les 21.2 - §11.3 afstand en snelheid van sterren

• Natuurkunde
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 5

Les 21.2

afstand en snelheid van sterren

Lesplanning: 

1. Uitleg parallaxmethode en wet van Hubble
2. Opgaven §11.3 afronden
3. Klassikale opgave dubbelster
4. Aflevering van cosmos

Wet van Hubble

• Uitdijend heelal: de meeste sterrenstelsels bewegen zich met grote snelheid van ons af. 
• Oerknal: de verwijderingssnelheid van deze sterrenstelsels is evenredig met hun afstand. 
• Wet van Hubble:
  
  
                  Ho = 2,3*10⁻¹⁸ s⁻¹

v​r​​=H​o​​⋅d

Oefenopgave
De lijn van 410 nm is het gevolg van absorptie door water. Deze lijn is weergegeven in drie situaties, van de zon en van 2 sterrenstelsels. 
Leg uit waarom de spectra de theorie van het uitdijende heelal ondersteunt.  

Afstanden in het heelal
1 lichtjaar = .... m

1. 3,0*10⁸
2. 3,65*10⁸
3. 9,5*10¹⁵ m
4. 3,65 *10¹⁵

De afstand tot een ster

Parallaxmethode
De verplaating van een ster ten opzichte van veel verder weg gelegen 'stilstaande' sterren.

Parallaxmethode

Voorbeeldopgave 

Alpha Centauri

Parallaxhoek: 0,0002^o

afstand = ... lj

Aan de slag

§11.3 opgave 26, 27 en 28

Vorige les: (21), 22, (23) en 24

4, 

De helft van de sterren die we 's nachts zien blijken bij nadere inspectie dubbelsterren te zijn (twee sterren die om elkaar heen draaien). De sterren zitten in sommige gevallen zo dicht bij elkaar dat we ze zelfs met een telescoop niet direct van elkaar kunnen onderscheiden. 

Hoe kunnen sterrenkundigen toch ‘zien’ dat het om een dubbelster gaat?

De helft van de sterren die we 's nachts zien blijken bij nadere inspectie dubbelsterren te zijn (twee sterren die om elkaar heen draaien). De sterren zitten in sommige gevallen zo dicht bij elkaar dat we ze zelfs met een telescoop niet direct van elkaar kunnen onderscheiden. 

Hoe kunnen sterrenkundigen toch ‘zien’ dat het om een dubbelster gaat?

Dubbelster

Op sommige momenten
staan beide absorptie-
lijnen in het diagram op
dezelfde plek.
A. Leg uit wanneer dit
   gebeurt.

antwoord

Dubbelster

B. Welk(e) tijdstip(pen)
     in het diagram hoort
     bij de afbeelding?

C. Bereken de baanstraal
    van ster A.

va = ∆ λ / λ x c = 0,04 /410,17 x 3 *10⁸ =3,0*10⁴ m/s

v = 2pi r /T r = vT/2 pi = 3,0*10⁴ x (2,75*10⁶ / 2) / 2 pi = 6,6 * 10⁹ m

Cosmos a spacetime odyssey

Hiding in the light vanaf 28:28

Bereken de radiale snelheid
van het 'veraf zonnestelsel'.

The big bang - Het uitdijend heelal

Wat is het wetenschappelijk bewijs voor de oerknal? Het uitdijende heelal.

Wat gebeurt met het spectrum van een ster
als deze van je af beweegt?