01. Anatomie en fysiologie van de huid

• Schoonheidsverzorging
• MBO
• Studiejaar 3

Theorie acnebehandeling

Schooljaar 2025 - 2026

Afwezig geweest?

• alle info wordt per mail verzonden
• je kunt altijd even chatten/ mailen

Je bent zelf verantwoordelijk voor het huiswerk en wat je moet doen/meenemen.

Info module Acne

Examen eind OP 1

Boek en Lessonup

Info Teams

Onderwerpen module acne

1. Anatomie en fysiologie
2. Algemene pathologie
3. Speciale pathologie 
4. Medische behandeling
5. Specialistische behandeling: 2 delen
6. Ham-code en hygiëne 

Vandaag

Anatomie en Fysiologie 
Herhaling:

• Hoofstuk 1: De huid
• Opdracht

Nieuw: 

• Hoofdstuk 2: Talgklieren

• Aantekeningen en opdracht

Evaluatie

Doelstelling

• Je kunt  het verschil uitleggen tussen een talgklier en solitaire talgklier.
• Je kunt 2 verschillende bacteriën benoemen die een rol spelen bij het ontstaan van acne.
  
• Je kunt 3 stoffen benoemen die voorkomen in sebum.
• Je kunt 3 soorten pijnprikkels benoemen.
• Je weet welke hormonen invloed hebben op de talgklierwerking. Noem er minimaal 1.

Terugblik

Wat weet je nog over de huid?
Noteer een top 3

Welke drie huidlagen ken je?

Wat is de Latijnse benaming voor lederhuid?

1. Opperhuid
2. Epidermis
3. Dermis

In welke huidlaag vindt actieve verhoorning plaats?

1. Subcutis
2. Epidermis
3. Dermis

Welk begrip staat voor
"leven zonder zuurstof".

1. Anaerobe
2. Aerobe

In welke huidlaag komen pigmentcellen voor?

1. Epidermis
2. Dermis
3. Subcutis

Wat is de Latijnse naam voor puist?

1. Papula
2. Pustula
3. Nodus

Wat betekent "Crusta"?

1. Vlek
2. Kloof
3. Korst

Wat wordt er bedoelt met het begrip "Macula"?

1. Vlek
2. Kloof
3. Korst

De talgklier

Opdracht

''De verschillende talgklieren''

Onderstreep wat belangrijk is!

Opdracht

''De verschillende talgklieren''

Onderstreep wat belangrijk is!

Wat is het verschil tussen een gewone talgklier en een solitaire talgklier?

Gewone talgklier: aftvoergang in een haarfollikel/ haarzakje, via haarfollikel richting het huidoppervlak

Solitaire talgklier: een eigen afvoergang richting het huidoppervlak

Talgklier soorten

1. De vellushaarfollikel
2. Talgklier of sebumfollikel
3. Terminaalhaarfollikel
4. Solitaire talgklier

Waar bevinden zich de grote talgklieren?

1: komen in grote getalen voor hoog in de lederhuid. De follikel is nauw, het haartje dun en de talgkliertje is enkelvoudig gelobd en produceert weinig vetsubstantie

2: de talgklieren zijn groter en meervoudig gelobd. De follikel is wijd waardoor het niet aansluit op de haar. Hierdoor is er veel ruimte zodat talg en hoorncellen zich kunnen ophopen. Dit soort talgklier is hormonaal gevoelig voor het hormoon androgeen. Deze talgkliersoort komt veel voor bij acne

3: de follikel ligt dieper in de lederhuid. De haar is dik waardoor er weinig ruimte tussen haar en follikelwand is. De talg die hier geproduceerd wordt is puur voor het soepel houden van het haar.

4: een talgklier zonder haarfollikel. Deze talgklier produceert talg wat direct op het huidoppervlak wordt afgevoerd. Plaatsen zoals lippen, neusvleugels en overgangsgebied van huid naar slijmvlies

Bouw van de talgklier

Trosvormige klierkwabjes -> holocriene klier. 

Buitenzijde bindweefsel en binnenzijde basaalmembraan. 

Op het basaalmembraan bevinden zicht kliercellen. De kliercellen vermenigvuldigen zichzelf - veel kliercellen maken veel talg!

De kliercellen maken vetstof, zoveel vetstof dat de kliercel openbarst. Vetstof komt in de klierkwab terecht waar het zich mengt met hoorncellen, resten kliercel, ander vetcomponenten.

Talg is een samenstelling van verschillende vetachtige substanties, kliercellen en hoorncellen.

Op het schoolbord talgklier tekenen 

Samenstelling talg

1. Vrije vetzuren: verzadigd vet zoals palmitine en stearinezuur.
2. Vetalcoholen: ergostrerol, cholesterol en squalen.
3. Glyceride en triglyceriden.
4. Wassen.
5. Esters.
6. Resten epitheelcellen.

Productie hoeveelheid hangt af van hormonen en leeftijd.

Functie van talg

Bescherming tegen

• ziektekiemen: bacteriën, schimmels
• uitdroging

Houd huid en haar soepel

Onderdeel van onze pH-waarde / zuurmantel 

Acne

Acne ontstaat o.a. door een afwijkende werking van de talgklierwerking.

Oorzaken ontstaan van acne: 

1. Bacteriën
2. Hormonen
3. Vernauwde afvoergang

www.google.nl

Micro-organisme:

1. Stafylococcus epidermis
2. Propionibacterie acne
3. Pityrosporum ovale - gist

Staphylococcus 

2 soorten: 

• staphylococcus epidermis 
• staphylococcus aureus

Leven op de opperhuid en kunnen de talgklier binnendringen.

Aerobe bacterie: leven o.i.v. zuurstof.

Veroorzaken: steenpuisten, folliculitis,  acne (papel, pustel).

Propionibacterie

• Zien eruit als korte staafjes met ronde uiteinden.
• Deze bacterie zet suikers om tot propionzuur. 

Voorbeeld van deze bacterie:

propioni bacterium acne 

Propioni bacterium acne

Mede veroorzaker van acne!

• Deze bacterie heeft iedereen vanaf zijn geboorte. 
• Hij leeft van vetzuren. 
• Hoe meer vet hoe gelukkiger de bacterie, des te groter de productie van deze bacterie.

 

P. acne

Anaërobe bacterie. Leeft heel goed in zuurstof arme gebieden. 

De P. acne produceert het enzym "lipase 5 alfa reductase".  

Het enzym is in staat huidweefsel te beschadigen. Er ontstaat een opening in de talgklier wand waardoor er  ontstekingsverschijnselen ontstaan: rubor, calor, dolor, tumor en functio lease

Staphylococcus epidermis is een bacterie die leeft op de huid en dringt de talgklier binnen en veroorzaakt de ontsteking pustel

Gist 

Pityrosporum ovale: een gist wat leeft op het huidoppervlak en leeft goed op een vette huid.

Kleine zichtbare ontstekingen, gistpuistjes, die jeukerig aanvoelen. Komt veel voor bij een donkere huid.

Hormonen

Hormonen

• Hormonen zijn afscheidingsproducten van endocriene klieren. 
• Hormonen kunnen via het bloed het hele lichaam beïnvloeden. 
• De hypothalamus stuurt de hypofyse aan in het uitscheiden van hormonen. 
• Belangrijke hormonen die invloed hebben op acne, zijn de geslachtshormonen: androgeen en oestrogeen.

Endocriene klier zijn klieren met een afvoerbuis

Androgeen

Een mannelijk hormoon dat zowel bij vrouwen als mannen voorkomt! De androgene hormonen worden in de puberteit geproduceerd. Voorbeeld: 

• testosteron 

Androgeen hormoon hebben invloed op de huid en talgklier:

• de keratinisatie in de talgklier neemt toe
• stimuleren talg aanmaak in de talgklier
• dikte van de opperhuid neemt toe
• pigmentvorming kan toenemen

Omdat pigmentvorming kan toenemen is het belangrijk voorzichtig te zijn met een gepigmenteerde huid. 

Testosteron

• Het hormoon testosteron wordt geproduceerd in de testis en een beetje in de bijnieren.
• Productie van het hormoon staat o.i.v. van het ACTH en LH die op hun beurt weer geproduceerd worden door de hypofyse.

ACTH = Adrenocorticotroop hormoon

LH = Luitineïserend hormoon

Testosteron

• Testosteron wordt in het bloed opgenomen en op deze manier bereikt dit hormoon de talgklier. 
• In de talgklier zit een enzym 5a-lipase reductase wat testosteron omzet in 5a-dihydroxytestosteron = DHT.

Een zeer actief androgeen. Bij acne wordt tot 30 keer zoveel DHT gevormd en terug gevonden in het bloed in vergelijking tot een niet acnehuid.

Tip:

Teken een talgklier waarin testosteron wordt omgezet. 

Adrenale hormoon

Hormonen die gevormd worden door de bijnieren, die op zijn beurt onder invloed staat van de hypofyse, noemen we adrenale androgene hormonen. 

De geslachtscorticoïde zijn:

• androgeen = testosteron = mannelijk hormoon

• oestrogeen = vrouwelijk hormoon
  
• progesteron = vrouwelijk hormoon

Tip:

Aanvullen op tekening

Ovariële androgenen

Eierstokken produceren de vrouwelijke geslachtshormonen:  progesteron en oestrogeen.

• Progesteron: licht androgene werking op de talgproductie.
• Oestrogeen: anti-androgeen. Remmende werking op de talgproductie.

Ovarium = eierstok

Tijdens de 2de helft van de menstruatiecyclus neemt de oestrogeen af waardoor progesteron toeneemt en de daardoor ook de talgproductie bij vrouwen

Prikkels en pijnbeleving

Prikkels en pijnbeleving

De huid is ons grote zintuig en kan allerlei prikkels opvangen via de recepteren - eindpunten van de gevoelszenuwen.

De verschillende gevoelsreceptoren zijn te verdelen in:

1.  Mechano-receptoren
2. Thermo-receptoren
3. Pijnreceptoren 

Opdracht

Onderwerp: prikkels en pijnbeleving

• Teams
• Maak de opdracht zelfstandig
• Inleveren in teams
• Boek blz.51-56
• Nabespreken

Leerdoelen

• Je kunt 4 huidfuncties benoemen.
• Je kunt 3 verschillende talgklieren benoemen.
• Je kan verschillende bacteriën benoemen die een rolspelen bij het ontstaan van acne. Noem er 2. 

• Je kan 3 stoffen benoemen die voorkomen in sebum.
• Je kunt 3 pijnprikkels benoemen.
• Je weet welke hormonen invloed hebben op de talgklierwerking. Noem er minimaal 1.

Hoe onthoud ik de lesstof

Tekening naast dia leer ik meer van

Het maken van opdrachten leer ik meer van

Langzaam door de les stof

Op eigen tempo leer ik meer van

Samenvatten leer ik veel van

Sneller door de lesstof

Tot volgende week!